origineel oppervlakte, openingstijden
Onderzoekers
in de studiezaal
Inleiding
alfabet, antwoord.
begeleiding. beleving brandveiligheid.
computers, cursus, competenties,
daglicht, dienstverlening. dromen. digitaliseren,
encyclopedieën, enquête,
foto's, fluisteren. familiegeschiedenis,
grasduiners. geroesemoes. garderobe. geduld,
hobby, hulpmiddelen,
introductie. inventarisnummer, invalidentoilet,
jas. jeugd, juridisch,
koffie, kennis en kunnis. kosten, kluisjes.
luchtvochtigheid, lawaai, lunch. luisteren lift.
microfilm, meubilair,
nederlands. nooduitgang.
potlood en papier, paleografie, parkeren,
rolstoel, rollator. reproshop.
scholieren, studiezaalmedewerkers. samen.
toegang, thee. tentoonstelling, temperatuur.
Uren. uitgangspunt, uitleg,
voorbereiding, vraagstelling, ventilatie. vinden,
werkruimte, wachttijden,
zithouding. zelfstandig, zoekgedrag.
Het directe contact met de klant vindt plaats in de studiezaal. Zo was het
vroeger en zo is het nog steeds. De manier waarop de klant wordt bejegend is wel
ingrijpend gewijzigd. Door gerichte maatregelen proberen archiefinstellingen de
dienstverlening te verbeteren en zo mogelijk op de maat van de individuele stu
diezaalbezoeker te snijden. Het archiefonderwijs sluit bij die ontwikkeling aan: zo
werd in de module Archiefbenutting die van februari tot en met juni 2003 werd
gegeven, door studenten van de opleiding Archiefwetenschap aan de Universiteit
van Amsterdam onderzoek gedaan naar verschillende aspecten van de dienstver
lening van archivarissen aan hun klanten. Een aantal artikelen in dit jaarboek,
waaronder alle artikelen in deze afdeling, doen van die onderzoeken verslag.
Christian van der Ven en Joost Salverda hebben bij de archiefdiensten waar ze
werken -het Gemeentearchief in Waalwijk en het Stads- en Streekarchief in
Zutphen- vergelijkend onderzoek gedaan naar de dienstverlening aan genealo
gen. Ze hebben de onderzoekscompetenties van genealogen in kaart gebracht en
de middelen waarover beide archiefdiensten beschikken om deze bezoekersgroep
te helpen bij hun zoektocht naar informatie. Hun bijdrage aan dit jaarboek, dat
een bewerking is van hun onderzoeksverslag, bevat onder meer een lijst van gene
alogische onderzoekscompetenties en een lijst met aanbevelingen aan archief
diensten om hun dienstverlening aan genealogen te optimaliseren.
Herman Bongenaar heeft met Marthe Tholen in korte tijd een professionele
analyse gemaakt van de competenties van de bezoekers van de studiezaal van het
gemeentearchief van Amsterdam. In zijn bijdrage aan dit jaarboek maakt
Herman Bongenaar inzichtelijk hoe dat onderzoek was opgezet en wat de belang
rijkste uitkomsten waren. Ook in dit onderzoek was het achterliggende probleem
hoe de dienstverlening moet worden afgestemd op wat de studiezaalbezoeker
weet en kan of anders gezegd hoe een archiefinstelling de kloof in kaart kan
brengen tussen de onderzoekscompetenties van de bezoekers en de onderzoeks
competenties die nodig zijn om de archieven met vrucht te kunnen raadplegen.
Het artikel geeft niet alleen een goed beeld van hoe een professioneel op archief
bezoekers gericht publieksonderzoek eruit kan zien, maar ook van de breedte
91
HOOFDSTUK