vast. Ze ontwikkelen zich voortdurend en verdwijnen, naarmate de omstandig
heden veranderen. De ontwerper van de Kompetenzenkartei, Erich Scharer, en
de voortzetter, Primus Monn, hebben zich noodgedwongen vooral moeten beper
ken tot de gedrukte wets- en regeledities, die niet altijd ver genoeg reiken om alle
relevante aspecten te vermelden. Vooral de lagere regionen van het ambtelijke
apparaat en de arbeids- en besluitprocedures met (gedetailleerde) interne wer
king blijven onvermeld.
Globaal gesteld beschrijft de Kompetenzenkartei twee categorieën direct en duidt
één categorie indirect aan: direct, de federale bevoegdheden en taken over een
langdurige periode, alsook de organen (in het bijzonder de departementen met
hun diensten en soms dienstonderdelen) als uitvoeringsinstanties; indirect, de
archief- en registratuurbestanden als schriftelijke neerslag. Het kaartsysteem
brengt deze drie categorieën met elkaar in verband en legt zo voor de archiefstuk
ken de organisatorische en ten dele ook beleidsinhoudelijke context vast.
Op basis van de bevoegdheden vinden handelingen, activiteiten en transacties
plaats, als gevolg daarvan ontstaan documenten, dossiers en seriële bestanden.
Deze documentaire neerslag bevat gegevens over interne bedrijfsvoering en
externe taakuitoefening van de bondsstaat met zijn organen en verstrekt daar
mee rechtstreeks en langs een omweg informatie over maatschappelijke ontwik
kelingen, alsmede over rechten en plichten van de burgers en inwoners.
De database KOMP2 is onderdeel van een groter geheel aan applicaties voor
intellectueel en administratief beheer van naar het Bundesarchiv overgebrachte
archiefbestanden en collecties. Dit complex aan databases wordt thans omgezet
in een nieuw, geïntegreerd systeem, dat gebaseerd is op een programma dat ook
door verschillende kantonarchieven gebruikt wordt.
Voorbeeld ter verduidelijking
Feitelijk is er sprake van een drieledig opgebouwd wetenschappelijk apparaat.
De (globale) wetten van het parlement en de (preciserende) verordeningen van
de regering (bondsraad) vormen als primaire documentatie het meest concrete
niveau (figuur 1).
De Kompetenzenkartei, met verwijzingen naar relevante wetsartikelen en aan
vullingen daarop, vat deze wetgevende arbeid samen, zich daarbij tot de volgende
aspecten beperkend (figuur 2): de titel van de bevoegdheid of taak, de indeling
naar een juridische zaaksystematiek2, de aanduiding van de verantwoordelijke
'actor' (departement, uitvoerende dienst of orgaan), de geldingsduur (periode)
van de taak of bevoegdheid, de inhoudsomschrijving, de bronvermelding en
eventuele specifieke opmerkingen.
Bundesgesetz
iiber die internationale Entwicklungszusammenarbeit
und humanitare Hilfe
1. Kapitel: Allgemeines
Figuur 1. Titelpagina van een Bundesgesetz.
CONTEXT EN FUNCTIONEEL INSTITUTIONEEL ONDERZOEK: PRAKTIJK
2 De juridische zaaksystematiek kent negen hoofdrubrieken, vele rubrieken Gruppentitelen nog
meer onderrubrieken. Zij valt grotendeels met de Bereinigte Sammlung en Systematische Sammlung des
Bundesrechts samen.
168
PETER TOEBAK DE KOMPETENZENKARTEI VAN HET S C H WE IZ E RIS C H E BUNDESARCHIV
1352 1977
(Vom 19.Marz 1976)
Die Bundesversammlung
der Schweizerischen Eidgenossenschaft,
gestützt auf die Artikel 8, 85 Ziffer 5 und 6 und 102 Zifter 8 und 9 der Bundes-
verfassung,
nach Einsicht in eine Botschaft des Bundesrates vom 19. Marz 1973und in
seinen Bericht vom 22. Januar 19752>,
beschliesst:
Art. 1
Gegenstand
Der Bund trifft Massnahmen der internationalen Entwicklungszusammen
arbeit und humanitaren Hilfe.
Art. 2
Gnmdsatze
1 Die internationale Entwicklungszusammenarbeit und humanitare Hilfe sind
Ausdruck der Solidaritat, die eines der Prinzipien darstellt, nach denen die Schweiz
ihr Verhaltniszur internationalen Gemeinschaft gestaltet und entsprechen der welt-
weiten Verflechtung. Sie beruhen auf der gegenseitigen Achtung der Rechte und
Interessen der Partner.
2 Die Massnahmen nach diesem Gesetz berücksichtigen die Verhaltnisse der
Partnerlander und die Bediirfnisse der Bevölkerung, für die sie bestimmt sind,
ïf BB! 1973 I 869
-'> BB1 1975 1 487
1477-477
169