Archivarissen en records managers:
zelfde professie, verschillende
verantwoordelijkheden'
Inleiding
De informatierevolutie is van de vroeger gescheiden werelden van het archief en
de documentaire informatievoorziening één domein aan het maken. Hierdoor
worden archivarissen en records managers uitgedaagd om opnieuw vast te stellen
wat de kern is van hun beroep en de aard van hun onderlinge relaties. Over deze
uitdaging gaat dit artikel. Het is een poging om de oorsprong van het vroegere
antagonisme tussen beide professies -of zo men wil: sub-professies- te achterha
len en om wegen te vinden waarlangs archivarissen oude stijl en hun jongere col
lega's samen met hun collega's van de documentaire informatievoorziening
(DIV) het nieuwe geïntegreerde domein kunnen betreden.
Gescheiden domeinen
In onze oude beroepsopvatting was dynamisch archief keurig gescheiden van het
statisch of oud archief. Schellenberg introduceerde zelfs twee verschillende
termen: records en archives. Voor de professionals die zich met archief bezighiel
den gold hetzelfde. Als je je bezig hield met dynamisch archief dan was je een
registrator (ook wel: DIV-medewerker of records manager); zat je in het oud
archief dan werd je archivaris genoemd. En een archivaris wilde nog wel zijn
hoed afnemen als hij een registrator tegenkwamen (als hij die tenminste herken
de), maar het standsverschil stond een warme vriendschap in de weg. Hans
Dekkers, die jarenlang voorzitter was van de SOD, vergeleek de relatie tussen
archivaris en registrator eens met de relatie tussen de medisch specialist en de
verpleegkundige: ze werken in dezelfde sector en met hetzelfde materiaal en
hebben elk hun eigen specialiteit, maar de specialist is altijd geneigd om de ver
pleegkundige te bevoogden.
Zelfs in de wetenschappelijke wereld was een ijzeren archiefgordijn neergela
ten. Het waren de archivarissen die de archiefwetenschap ontwikkelden en
monopoliseerden. Hun collega's van het dynamisch archief werden daar niet bij
uitgenodigd. Aan de weinige universiteiten waar zij een voet tussen de deur
kregen, ontwikkelden zij een eigen discipline, de discipline van de documentaire
informatiekunde.
184
THEO H.P.M. THOMASSEN
1 Dit artikel is een bewerking van een lezing gehouden in 1998 op het jaarlijkse congres van de Kroatische
Vereniging van Archivarissen in Opatija, Kroatië. Voor dit congres waren voor het eerst ook de Kroatische
records managers uitgenodigd; zij vormden meer dan de helft van het deelnemersaantal.
185
