die op de hoogte willen blijven van de ontwikkelingen in de archivistiek. Juist in het huidige digitale tijdperk is de archiefwetenschap internationaler dan ooit geworden. Kennis van niet-Nederlandse termen -en in het bijzonder geldt dat voor Engelstalige terminologie- is daarbij onmisbaar. access - openbaarheid (1) Zowel het recht op, de gelegenheid tot, als het middel tot het vinden, gebruiken of benaderen van informatie; de mogelijkheid gebruik te maken van archiefbescheiden, doorgaans onderworpen aan regels en voorwaarden. (2) In elektronische gegevensverwerking: het proces van toevoegen van gegevens tot en halen uit het computergeheugen. accessibility - toegankelijkheid De beschikbaarheid van archiefbescheiden voor raadpleging als resultaat van zowel formele (juridische) toestemming, als van de aanwezigheid van (archief)toegangen. In de Nederlandse archiefterminologie is het begrip toe gankelijkheid beperkt tot de beschikbaarheid van toegangen (inventarissen, plaatsingslijsten etc.), ter onderscheiding van openbaarheid: dat is de rechts toestand waarbij een ieder bevoegd is archiefbescheiden te raadplegen.3 accountability - rekenschap, verantwoording Het vermogen om rekenschap te geven verantwoording af te leggen. Deze verantwoording kan van verschillende aard zijn, zowel intern gericht als extern gericht: voortgang van werkzaamheden, financieel (fiscus, accountantsdiensten), juridisch, politiek, maatschappelijk, cultureel. accumulation - archiefvorming Het genereren of laten ontstaan van archief. Ook: records creation. Zie ook: records creator. acquisition - acquisitie (1) Het verwerven van archiefbescheiden door overbrenging, deponering, bruikleen, aankoop, schenking of erfrechtelijke making. (2) De geacquireerde bestanddelen zelf. Ook: accession. acquisition strategy - Een methode van institutionele analyse van archiefvormers die tot doel heeft vast te stellen welke archieven belangrijk genoeg zijn om te worden geacquireerd. Zie ook: documentation strategy. appraisal - selectie Vaststelling of archiefbescheiden vernietigd kunnen worden of bewaard moeten blijven. Appraisal is meer het vaststellen van de criteria, dan de toepassing ervan. archival administration - archiefbeheer Management en uitvoering van de taken van een archiefdienst, zoals inspec tie, selectie en vernietiging, overbrenging, acquisitie, toegankelijk maken, conservering en beschikbaarstellen. archival bond - Het geheel van relaties van elk archiefstuk met andere stukken; het concept dat archiefbescheiden alleen begrepen kunnen worden in hun samenhang met de administratieve processen die ze genereerden en in hun onderlinge samenhang. archival function - archiefbeheer (De bedrijfsfunctie gericht op) het beheer van voor blijvende bewaring in aanmerking komende archiefbescheiden, in de regel uitgevoerd door een archives (3), archiefdienst. In Australië ook: archiving function. Zie ook: archival administration, recordkeeping function. archival integrity - integriteit van archieven De notie dat een archief in zijn geheel moet worden bewaard, zonder opde ling, vervreemding, ongeautoriseerde vernietiging, of toevoeging; in feite is het de logische consequentie van het bestemmingsbeginsel en structuurbe ginsel. archival quality - archiefkwaliteit, de hoedanigheid van archiefstuk (1) De fysieke eigenschappen van de drager waardoor een document, onder gecontroleerde condities, permanent bewaard kan blijven. (2) De Angelsaksische archivistiek hanteert de term ook om aan te duiden of een archiefdocument in aanmerking komt voor permanente bewaring. Archives zijn dan records die archival quality hebben. Ook: archival value. archival value - blijvende waarde Het (administratief, fiscaal, juridisch, historisch) belang dat de bewaring van archiefbescheiden voor onbepaalde tijd rechtvaardigt. Zie ook hiervoor: archival quality. archive group - archief Vooral in Engeland overeenkomend met ons begrip archief. Een archive group is vaak groot, bijvoorbeeld het archief van een heel ministerie. Zie ook: record group. BIJLAGE 3 J.L. van der Gouw, H. Hardenberg, W.J. van Hoboken, G.W.A. Panhuysen, Nederlandse archiefterminologie (NAT) (Zwolle 1962), nrs. 108-109. 232 PETER HORSMAN ENGELSTALIGE ARCHIEFTERMEN 233

Periodiekviewer Koninklijke Vereniging van Archivarissen

Jaarboeken Stichting Archiefpublicaties | 1999 | | pagina 118