Archiefwetenschap
De archiefwetenschap houdt zich vooral bezig met de structuur van archieven, de samenhang
tussen de documenten waaruit het bestaat, de wijze waarop archieven worden gevormd als
gevolg van werkprocessen en de wijze waarop archieven worden vormgegeven en beheerd. De
laatste jaren heeft de archiefwetenschap zich ontwikkeld van een hulpwetenschap voor de
geschiedenis tot een zelfstandige wetenschap. Het onderzoekterrein is niet beperkt tot archieven
en hun belang voor de geschiedbeoefening, maar richt zich juist steeds meer op het belang van
archieven voor de organisatie die het vormt en op het belang van archieven voor de samenleving.
Verwant aan de archiefwetenschap is de diplomatiek, de wetenschap die zich met vormaspecten
van administratieve documenten bezig houdt en het verband tussen vorm en functie van docu
menten onderzoekt. De archiefwetenschap heeft zich deels zelfs vanuit de diplomatiek ontwikkeld.
Aan de Universiteit van Amsterdam is een leerstoel Archiefwetenschap (in de moderne zin)
verbonden, als onderdeel van de leerstoelgroep Archief- en Informatiewetenschap (Mediastudies
www.mediastudies.nl Daar kan behalve de master archiefwetenschap ook het archiefwettelijk
diploma archivistiek A worden behaald. Op HBO niveau bieden de Hogeschool van Amsterdam
(Instituut voor Media en Informatie Management MIM www.hva.nl) en de Reinwardtacademie een
volledig programma dat kan leiden tot het diploma archivistiek B.
Kennis
Om het archiveringsysteem naar behoren te laten functioneren, is kennis nodig.
Een archiveringsysteem heeft in de eerste plaats behoefte aan archivistische kennis,
maar evenzeer aan relevante kennis uit andere wetenschapsgebieden. De methoden
en daaruit voortkomende procedures zijn als het ware de toepassing van die kennis.
Ze zullen doorgaans zijn vastgelegd in regels. Maar er is meer nodig om het systeem
naar behoren te laten functioneren, bijvoorbeeld kennis over de omgeving van het
systeem: het beleidsterrein van de organisatie, de structuur van de organisatie, vige
rende administratieve procedures, bevoegdheden, te verwachten ontwikkelingen,
de organisatiecultuur, enz. Verder is er juridische, financiële, politieke en bedrijfs
kundige kennis vereist om te weten hoe de interne en externe verantwoordings
processen lopen en welke documenten daarvoor, wanneer en op basis van welke
kwaliteitsnormen, nodig zullen zijn.
Technische kennis is eveneens onmisbaar, bijvoorbeeld over de houdbaarheid van
informatiedragers, de mogelijke negatieve invloeden van verpakkingsmaterialen, de
veroudering van software en de toe te passen standaarden. Het systeem zal moeten
weten wanneer een bepaald digitaal gegevensbestand geconverteerd moet worden
naar een nieuwe drager of gemigreerd naar een nieuwe software-omgeving.
het archiveringsysteem