Literatuur hoofdstuk 1
1.1
1.2
1.3
archiefschoolschrift 1 /archiveren. een inleiding
Voor het begrip archief als procesgebonden informatie:
T.H.P.M. Thomassen, 'Een korte introductie in de archi-
vistiek', in: PJ. Horsman, F.C.J. Ketelaar en T.H.P.M.
Thomassen (red), Naar een nieuw paradigma in de
archivistiek. 's-Gravenhage: Stichting Archiefpublicaties,
1999, 11-20. Hieraan is ook de definitie ontleend.
Definities die aansluiten bij de archivistische traditie
in: A.J.M. den Teuling, Archiefterminologie voor
Nederland en Vlaanderen. 's-Gravenhage: Stichting
Archiefpublicaties, 2003. Een uitgebreidere versie van
de terminologie is de archiefwiki (www.archiefwiki.nl).
Een postmoderne benadering koos F.C.J. Ketelaar in zijn
inaugurale rede, Archivering en archivalisering. Alphen
a/d Rijn: Samsom, 1997. Hij laat aan archivering 'archi
valisering' voorafgaan, dit wil zeggen de beslissing om
informatie vast te leggen en te bewaren. Zie voor een
uitvoeriger overzicht van de postmoderne richting in de
archiefwetenschap: Terry Cook, 'Archival Science and
Postmodernism: New Formulations for Old Concepts',
Archival Science 1:1 (2001), 3-24; voorts Archivaria 51
(2001) en Archival Science 2:1-2 en 3-4 (2002).
Voor functies van archieven naast de eerder genoemde
Korte Introductie is van belang Omslag in Opslag.
Terugkeer naar informatievoorziening. 's-Gravenhage:
Ministerie van Binnenlandse zaken, 1991Voorts: A.J.M.
den Teuling, Archiefvorming', in: F.C.J. Ketelaar, A.J.M.
den Teuling en J.U. van Wijngaarden, Archiefbeheer in
de praktijk. Alphen aan den Rijn: Kluwer, 1986- (losbla
dig), aflevering 0500. Voor een strikt administratief-juri-
dische opvatting: J.P.W.A. Smit, 'De definitie van het
begrip archief', Nederlands Archievenblad 53 (1948/9)
33-35. Een vergelijkbare opvatting bij Luciana Duranti,
Diplomatics. New Uses for an Old Science. Lanham
(Ma):Scarecrow Press, 1998. Het onderwerp kennis
management staat de laatste jaren zeer in de belangstel
ling. Slechts één titel uit vele: Mathieu Weggeman,
Kennismanagement: de praktijk. Schiedam: Scriptum,
20033. Zelden besteden boeken en artikelen over dit
onderwerp aandacht aan het archief als kennisbron.
Voor Nederlandse definities van archiefbescheiden zie
Archiefterminologie. Zie voor de traditioneel archivisti
sche opvatting ook J.L. van der Gouw, Inleiding in de
archivistiek. Zwolle: Tjeenk-Willink, 1955. Het boekje
grijpt terug op het klassieke archivistische handboek uit
1898 van Muller, Feith en Fruin; opnieuw uitgegeven in
P.J. Horsman, F.C.J. Ketelaar en T.H.P.M. Thomassen,
Text en context van de Handleiding voor het ordenen
en beschrijven van archieven van 1898. Hilversum:
Verloren, 1998.
Voor het concept vanuit diplomatisch perspectief:
Duranti, Diplomatics. John Mackenzie Owen stelde het
document als eenheid in een digitale omgeving ter dis
cussie op de 8e dag van het document, 14-9-1999. www.
hum.uva.nl/bai/home/jmackenzie/pubs/jmo-dvd.htm.
Over het document als archiefstuk, in het bijzonder de
'recordness': Kerstin Abukhanfusa (ed), The Concept of
the Record. Report from the Second Stockholm
Conference on Archival Science and the Concept of the
Record, 30-31 May 1996. Stockholm: Riksarkivet, 1998.
Over het historische proces van verschriftelijking is het
boek van Clanchy een klassieker: M.T. Clanchy, From
Memory to Written Record. England 1066-1307. Oxford
and Cambridge: Blackwell, 19932. Een Europees over
zicht in: Richard Britnell (ed), Pragmatic Literacy, East
and West, 1200-1330. Woodbridge: Boydell Press,
1997. Een goede inleiding in het Nederlands is Marco
Mostert, Oraliteit. Amsterdam: Amsterdam University
Press, 1998. Over de invloed van de technologie op
archivering bestaat een uitgebreide literatuur. Klassieke
studies zijn: Cynthia J. Durance (comp.), Management
of Recorded Information. Converging Disciplines.
