Ter onderscheiding van de eerste categorie documenten, worden zulke voorwerpen corporele documenten genoemd. Hoewel ook in archieven corporele documenten kunnen voorkomen, beantwoorden in de regel archiefdocumenten aan het algemene beeld dat we bij het woord document hebben: een op papier of vergelijkbare drager vastgelegde tekst of afbeelding. Digitalisering levert nieuwe vormen van documenten op, of beter: nieuwe vormen waarin informatie wordt vastgelegd. In meer neutrale termen wordt daarom tegenwoordig ook wel gesproken van informatie-objecten. In tenminste één opzicht verschillen documenten in een archief wezenlijk van pot scherven, standbeelden en dergelijke: ze hebben de bewuste en uitdrukkelijke bedoeling een boodschap vast te leggen en over te dragen. De boodschap is verder in een zodanige vorm (structuur) vastgelegd dat het beoogde doel het best bereikt wordt. In deze bete kenis gebruiken we de term in dit boekje. Wat een document tot archiefdocument maakt, is niet zozeer de bewuste archivering - de opname in het archief, maar de binding met werkprocessen; archiefdocumenten onderscheiden zich van andere documenten (ook van andere documenten die eveneens als doel hebben informatie over te dragen) door hun specifieke functie. Een van de volgende paragrafen gaat daar wat dieper op in. Orale samenleving Documenten zijn niet altijd zo dominant geweest als nu. Tot in de middeleeuwen was onze maatschappij in hoge mate oraal, zonder documenten. Rechtshandelingen vonden plaats ten overstaan van getuigen, die bij eventuele latere geschillen opgeroepen werden. De handeling zelf werd ceremonieel vormgegeven, bijvoorbeeld door het overhandigen van een halm bij de verkoop van een stuk land. In hetr huidige Nederland gaan vanaf de twaalfde eeuw geestelijke en wereldlijke machtshebbers steeds meer gebruik maken van documenten, vooral om rechten en verplichtingen vast te leggen. De opkomende steden volgen. De volgende eeuwen laten een gestaag toenemend gebruik van documenten zien en ambtenaren doen hun intrede in de administraties die de besturen terzijde staan. Dat proces zet zich voort in de negentiende en de twintigste eeuw; de technologie maakt inmiddels een massale vastlegging van informatie mogelijk. Een complexe samenleving als de huidige is zonder documenten ondenkbaar geworden. archiefschoolschrift 1 archiveren. een inleiding

Periodiekviewer Koninklijke Vereniging van Archivarissen

Archiefschoolschrift | 2011 | | pagina 16