wm
Instrumenten voor blijvende toegankelijkheid
Op het gebied van blijvende toegankelijkheid participeert het Nationaal Archief op
Europees niveau samen met andere nationale archieven, nationale bibliotheken, uni
versiteiten en commerciële bedrijven in het PLANETS project (http://www.planets-
project.eu/). Binnen dit project worden instrumenten ontwikkeld en getest op het
gebied van preservation planning en preservation action. Die instrumenten worden
na uitgebreide tests geïmplementeerd in het digitaal depot. Dit geldt bijvoorbeeld
voor de 'characterisation' instrumenten JHOVE en DROID. In 2010 wordt gestart
met de ontwikkeling van een zogenoemd 'Preservation System', dat garant moet
staan voor het betrouwbaar uitvoeren van preservation acties. Archiefbestanddelen
van een digitaal archief, waarvan de computerbestanden onleesbaar dreigen te
worden, worden vanuit het Digitaal Depot naar dit Preservation System geëxpor
teerd. In dit systeem wordt de juiste tool ingezet om de omzetting naar een meer
courant bestandsformaat te realiseren. Via metadata wordt geregistreerd wie, wat,
wanneer heeft gedaan en met welk resultaat. De archiefbestanddelen, inclusief deze
aanvullende metadata, worden opnieuw opgenomen in het digitaal depot, waarbij
een extra manifestatie van dat archiefbestand is gecreëerd. In eerste instantie is de
intentie om alle manifestaties te bewaren, maar gezien de verwachte groei van
digitaal archief, kan niet worden uitgesloten dat op termijn 'tussenversies' zullen
worden verwijderd. Ook die handelingen worden vanzelfsprekend weer vastgelegd.
The proof of the pudding...
Het digitaal depot van het Nationaal Archief wordt op dit moment in een aantal
pilots grondig getest. Uit deze pilots blijkt dat de digitaal depot applicatie van het
Nationaal Archief in staat is om het opname-, beheer- en behoudproces te onder
steunen.. Als resultante van deze pilots en vanuit onze samenwerking met het
Gemeentearchief Rotterdam, is het Nationaal Archief begonnen aan de ontwikkeling
van een instrument om ruw digitaal materiaal te bewerken tot een voor het digitaal
depot acceptabel archief (objecten én metadata).
Met de huidige versie van het digitaal depot is een goede basis gelegd voor de
toekomst en is de deur geopend voor nieuwe diensten.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) heeft
inmiddels haar eerste digitale dossier in beheer gegeven bij het Nationaal Archief.
De opname van het introductiedossier van de voormalige BZK minister Remkes was
niet alleen bijzonder omdat het ging om de allereerste officiële overdracht van digi
taal archief naar het digitaal depot, maar vooral omdat het hier om een zogenoemde
in beheer name van digitale dossiers ging. De overgedragen dossiers blijven in dit
scenario eigendom van BZK en worden niet openbaar.. Het Nationaal Archief draagt
vanuit haar expertise zorg voor een veilige en betrouwbare ('trustworthy') opslag van
deze dossiers en garandeert de blijvende toegankelijkheid ervan tot het moment van
vernietiging.
Digitaal archief....? Het Nationaal Archief is er klaar voor!
archiefschoolschrift 2 het e-depot als avontuur
V -- -
digitale depots in nederland
99
Oorspronkelijk verschenen in: Archievenblad, jaargang 114, nr. 2, maart 2010, p. 15-19.