Guido Abuys: 'Wij beheren geen documenten en objecten met een hoge intrinsieke waarde, maar wel met een sterke emotionele en morele waarde'
(foto Kamp Westerbork).
collectie maar over de informatie die te vinden is in de
database 'Een Naam en een Gezicht'. Hierin zijn gegevens te
vinden over de mensen die in de periode 1939 tot 1945 in het
kamp hebben gezeten. Het gaat onder meer om informatie over
aankomst, waar ze vandaan kwamen, in welke barak ze
verbleven, waar ze werkten in het kamp, wanneer ze op
transport moesten. Deze gegevens zijn afkomstig uit 24
verschillende archieven die zich elders bevinden. Wij hebben
daar digitale scans van kunnen maken en in de database
verwerkt. We ontvangen jaarlijks meer dan 3000 informatie
verzoeken over personen die in deze database staan. Dit gaat in
de meeste gevallen via de mail of via de telefoon. De bedoeling
is om de database online te plaatsen en deze te integreren met
de rest van onze collectie. Op die manier kunnen verschillende
doelgroepen op basis van een naam, een plek of een
beschreven object verder zoeken. Rondom herdenkingen en
vooral rond een lustrum is het aantal informatieverzoeken
hoger dan gemiddeld. Zo worden we nu overspoeld met vragen
van onder meer particulieren, onderzoekers, historische
verenigingen, televisie- en documentairemakers.'
Hoe zit het met de openbaarheid van de stukken in de
collectie?
'We maken per collectie-item afspraken over hoe we ermee om
mogen gaan. Daarover zijn verschillende soorten afspraken te
maken waarbij het belang van de schenker altijd voorop staat.
Die moet zich prettig voelen bij de manier waarop wij met het
materiaal omgaan. Meestal is het zo dat mensen die bereid zijn
om materiaal af te staan juist graag willen dat anderen het ook
zien, zodat op die manier het verhaal verteld kan worden aan
een breed publiek. Maar het komt ook voor dat we afspreken
dat wij pas met materiaal iets gaan doen op het moment dat de
schenker niet meer leeft.'
En hoe verhoudt dit uitgangspunt zich tot de digitale beschik
baarstelling van collectie-items?
'We kijken apart naar hoe wij om moeten en kunnen gaan met
de digitale beschikbaarstelling. Het uitgangspunt dat het niet
uitmaakt of mensen langs de digitale weg iets te zien krijgen in
de tentoonstelling of thuis, is verdedigbaar: in beide gevallen
stel je iets ter beschikking aan een breed publiek. Toch is er een
verschil. In een tentoonstelling kun je context aanreiken die je
niet vanzelfsprekend in een digitale collectietoegang kunt
realiseren. En ook moeten we ons de vraag stellen of digitale
beschikbaarheid ook past bij de intenties van de schenker toen
deze het materiaal bij ons bracht. De informatie in de database
'Een Naam en een Gezicht' mogen we zonder belemmering
verstrekken, maar dit geldt niet altijd voor het archiefmateriaal
dat we daarbij in digitale vorm beschikbaar hebben. Daar liggen
soms formele beperkingen die we moeten honoreren.'
In Westerbork is 'educatie' belangrijk?
'De basis van alle educatieve projecten van het herinnerings
centrum is de kracht die spreekt uit persoonlijke verhalen. Deze
verhalen gaan over de Jodenvervolging en de vervolging van de
Sinti en Roma. We hebben projecten zoals 'De oorlog dichtbij
huis' waarin leerlingen worden gestimuleerd om onderzoek te
doen naar de lotgevallen van Joodse plaatsgenoten tijdens de
bezetting.
Jaarlijks ontvangen we ongeveer 30.000 kinderen en scholieren
in de leeftijd van 10 tot 16 jaar. Zij worden begeleid door onze
educatieve dienst die bestaat uit vijf medewerkers. Een bezoek
12 2015 nummer 4
