Uitgelezen
t
<4 o
o ,'i
9 O f4
t B
Levensschetsen
Sieraad
B. de Keijzer, H. den Hartog, De schepenzegels van
Gorinchem (1326-1807). Beschrijving van de losse
zegelcollectie (1326-1807)
De schepenzegels
van Gorinchem
WOORDENBOEK
U t L t) L H I. A N IJ
10
I.D. Jacobs e.a., Biografisch Woordenboek Gelderland 10.
Bekende en onbekende mannen en vrouwen uit de
Gelderse geschiedenis
Uitgeverij Verloren (Hilversum, 2014), ISBN 978-90-8704-472-5,
176 blz., ill., reg., 15,00.
Onlangs verscheen het tiende deel van het Biografisch
Woordenboek Gelderland, afgekort het BWG. Het is tevens het
laatste deel dat in druk zal verschijnen. Afhakende redactieleden
en wegvallende subsidiënten maakten dit besluit onafwendbaar.
Helaas heeft de voorzitter van de redactie, drs. R.M. Kemperink,
het einde van de reeks niet meer mee mogen maken: hij
overleed op 21 november 2013. In dit tiende deel staat een
biografie van deze veelzijdige historicus, die vaak gepubliceerd
heeft over de geschiedenis van Amersfoort en Apeldoorn.
Dit laatste deel bevat vijftig korte levensschetsen van personen
uit de Gelderse geschiedenis. Het is een bonte verzameling van
veelzijdige mensen die niet stilzaten gedurende hun leven. Best
wel inspirerend. Als vanouds weer veel verhalen over mensen
uit de wereld van kunst en cultuur, maar ook fabrikanten,
bestuurders, een ontdekkingsreiziger en een pastoor komen
langs. Wat atypisch in deze verzameling van goede lieden is de
biografie van de nationaalsocialist Kees van Geelkerken.
Negen vrouwen deze keer. De levensverhalen van bioscoopdirecteur
Jo Folmering en apotheker Jo Heinsius springen er wat mij
betreft bovenuit. Wat een interessante vrouwen moeten dat zijn
geweest. Dr. A. J. Maris, in de archiefwereld bekend als juffrouw
Maris, mag natuurlijk ook niet onvermeld blijven. Ze was een
archivaris van de oude stempel, publiceerde veel en heeft in
haar carrière, die meer dan vijftig jaar duurde, veel betekend
voor de geschiedschrijving van Gelderland. Haar grootste
wapenfeit was de inventarisatie van het archief van het Hof van
Gelre en Zutphen.
Hoe het na het verschijnen van dit laatste deel van de reeks
verder moet met de beschrijving van de levens van belang
wekkende Gelderlanders is nog niet duidelijk. Mogelijk zal er
in de toekomst online een vervolg komen. Overigens zijn de
biografieën uit de eerste zes delen digitaal beschikbaar via de
website van het Huygens Instituut. Voor de boekenverzamelaar zal
het bij deze tien deeltjes blijven. Jammer, maar de reeks is in elk
geval, ook qua vormgeving, een sieraad voor in de boekenkast.
Annemarie Geerts archivaris, Gemeentearchief Voorst.
Uitgeverij Verloren (Hilversum, 2015), ISBN 978-90-8704-503-6,
230 blz., ill., 36,00.
Functionarissen maakten vanaf de 13e eeuw gebruik van
waszegels bij het opstellen van officiële documenten. Hun
zegelring of zegelstempel, met daarop hun familiewapen of
persoonlijke merk, drukten ze in een beetje was. Dat zegel
werd onderaan de oorkonde gehangen, aan de zegelstaart.
Het zegel bekrachtigde de in de oorkonde vastgelegde
rechtshandeling en gaf de echtheid aan.
Veel van deze oorkonden en ook losse zegels zijn bewaard
gebleven. Zo heeft het Regionaal Archief Gorinchem een
collectie van 1169 losse zegels, waarvan het grootste deel
schepenzegels zijn. Hierover is het boek De schepenzegels van
Gorinchem verschenen, met een inleidende tekst en een
beschrijving van de collectie. Deze 'blazoenering' behelsde het
beschrijven van de familiewapens, opdat men op correcte wijze
de familiewapens kan identificeren en de heraldicus ze kan
tekenen zonder de afbeeldingen te zien.
De collectie is nu ontsloten en toegankelijk voor publiek. Dat is
een goede zaak, want zegelcollecties kunnen vanwege de vele
authentieke familiewapens een waardevolle aanvullende bron
zijn voor genealogen en heraldici. Dat deze collectie nu is
ontsloten is vrij uniek, er zijn namelijk nog niet zoveel zegel
collecties beschreven en gepubliceerd in Nederland. n
Wouter Geerling
archivaris,
Stadsarchief
Deventer.
nummer 3 201 5 35
C j vu il II» 'r-i ril-
