■u£ i-
Wat kun je ermee?
Erfgoedtools in ontwikkeling
Voor iedereen
Meer weten?
Geschiedenislokaal013.nl. De Haarlemse variant, Geschiedenis-
lokaal023.nl, wordt gevuld met bronnen uit de collecties van
het Noord-Hollands Archief, Bureau Archeologie Haarlem, Frans
Hals Museum, Museum Haarlem en het Teylers Museum.
De bronnen kunnen op Geschiedenislokaal 'individueel' worden
aangeboden, maar ook via themapagina's over lokale en door
het onderwijsveld gevraagde onderwerpen. In Haarlem gaat het
dan bijvoorbeeld om het Beleg van Haarlem (1572-1573), in
Tilburg over textielfabrieken. De bronnen zijn ook benaderbaar
via een zoekveld, gekoppelde trefwoorden en de (voor het
onderwijs verplichte) tijdvakken. Er is tot op detailniveau in te
zoomen op de bronnen. Daarnaast zijn deze te printen, delen op
Pinterest, Facebook, Twitter en (gratis) te downloaden op hoge
resolutie voor gebruik in presentaties op bijvoorbeeld het
digibord of in werkstukken.
Om oude, handgeschreven documenten in begrijpelijke vorm
aan te kunnen bieden, is een speciale 'transcriptietool'
ontwikkeld. Over de eigenlijke bron wordt daarbij een balkje
geplaatst met daarin de transcriptie of hertaling van de tekst
(zie afbeelding 2). De eigenlijke bron blijft op de achtergrond
zichtbaar, zodat het contact hiermee niet verloren gaat.
Een uitdrukkelijk wens is om leerlingen ook daadwerkelijk aan
de slag te laten gaan met de bronnen. In Geschiedenislokaal.nl
wordt daartoe op dit moment de tool kaart.cc onder de noemer
'aan de slag met kaarten' aangeboden, waarmee moderne en
historische kaarten met elkaar vergeleken kunnen worden (zie
afbeelding 4). Een opdracht kan bijvoorbeeld zijn om via een
historische kaart uit te zoeken waar de inmiddels afgebroken
stadspoorten van Haarlem zich bevonden en via een Google
Maps-kaart na te gaan wat nu op deze locaties te vinden is.
De resultaten kan de leerling delen met de docent of anderen.
Ënn'i
9 -
M JUf hi*is 9 Ar -
Afbeelding 4. Historische kaarten vergelijken.
De budgetten van het Noord-Hollands Archief en Regionaal
Archief Tilburg waren helaas niet toereikend om in deze fase
meer van dit soort actieve tools aan te bieden. Maar het goede
nieuws is dat Plein C, onderdeel van de Cultuurcompagnie
Noord-Holland, in samenwerking met ab-c media op dit
moment zogenaamde erfgoedtools ontwikkelt. Hierbij kan
bijvoorbeeld worden gedacht aan een tool waarbij een leerling
bronnen in chronologische volgorde kan zetten. Een leraar,
leerling of educatief medewerker kan bovendien zélf de inhoud
bepalen van een dergelijke tool en deze vervolgens opslaan of
doorsturen. Naar verwachting zijn de erfgoedtools gereed in
september 2015 en beschikbaar via Geschiedenislokaal.nl.
Geschiedenislokaal.nl is zo opgezet dat andere culturele
instellingen in Nederland, zoals archieven, musea en historische
verenigingen, voor een bedrag van slechts 2500,- (exclusief
hostingkosten) hun eigen lokale Geschiedenislokaal kunnen
inrichten. Nieuwe, binnen Geschiedenislokaal.nl ontwikkelde
functionaliteiten komen bovendien beschikbaar voor iedereen.
De eerste afnemer is Regionaal Archief Nijmegen.
Neem contact op met de auteurs, of kijk op
www.geschiedenislokaal.nl (algemene pagina),
www.geschiedenislokaal023.nl (Haarlem),
www.geschiedenislokaal024.nl (Nijmegen) of
www.geschiedenislokaal013.nl (Tilburg).
Esther van Velden coördinator presentatie en educatie bij het
Noord-Hollands Archief (esther.van.velden@noord-hollandsarchief.nl).
Nico Vriend senior medewerker dienstverlening en presentatie
bij het Noord-Hollands Archief (nico.vriend@noord-hollandsarchief.nl).
Afbeelding 2. Transcriptietool.
Themapagina's zijn voorzien van bijpassende extra's. Op dit
moment worden een aantal 'tools' aangeboden waarmee
leerlingen een beter beeld kan worden gegeven van de context
van de bronnen en hun relatie ten opzichte van andere aan
geboden bronnen. Bronnen uit een thema kunnen op een
tijdlijn worden vertoond (zie afbeelding 3), of voorzien van
geo-informatie worden weergegeven op een kaart. Met een
derde tool is het mogelijk om foto's van toen en nu te presenteren.
Aan een historische foto kan dan een foto van de hedendaagse
situatie worden gekoppeld, waardoor beide situaties met elkaar
vergeleken kunnen worden.
Afbeelding 3. Bronnen in chronologische volgorde.
Erilrfl'*
Uturn? vriodcr iij-
nummer 3 201 5 21
