Colofon Van de redactie Vriend Vijand Lü, V Citaat van de maand De Maand van de Geschiedenis staat in het teken van 'Vriend Vijand'. Volgens de organisatie doorkruist het thema 'alle culturen en is van alle tijden'. Die zit. Een geknutseld speelgoedpistool is het wat merkwaardige beeldmerk van de geschiedenismaand, want het suggereert dat er tussen de ene partij en de andere partij geen echte strijd plaatsvindt. Niet alleen de werkelijkheid is anders - we herdenken onder meer 100 jaar Eerste Wereldoorlog - maar ook de schijnwereld van Hollywood. Denk aan actiehelden als Bruce 'Yippee-ki-yay motherfucker' Willis, Arnold 'I'll be back' Schwartzenegger en natuurlijk Clint Eastwood. Wie herinnert zich niet diens uitlating in een van zijn westernfilms tegen een oude indiaan: 'Ik heb de indruk dat iedereen die ik liefheb sterft.' Met daarop het snedige antwoord van de indiaan: 'Ik heb de indruk dat dat binnenkort ook geldt voor iedereen die je haat.' Vriend en vijand. Het thema zegt - aldus de organisatie - iets over 'wij' en 'zij', hoe wij naar de Ander kijken, hoe wij onszelf definiëren en welke plek wij als mens innemen in deze wereld. Misschien hebben we altijd een vijand nodig om vrienden te maken... of zou het ook anders kunnen? Voor het antwoord op die vraag kunnen we het best te rade gaan bij Shakespeare, Julius Caesar, Brutus en Marcus Antonius, in elk geval niet bij Bruce en Arnold. Tegenstrijdige eisen van eer, vaderlandsliefde (een hoger doel) en vriendschap/loyaliteit kleuren in de tragedies van Shakespeare de ouderwetse zwart-wittegenstellingen (goed-fout, vriend-vijand) grijs, hoe felgekleurd het decor door gewapende strijd of moord ook is. De menselijke verhoudingen laten zich moeilijk vatten in westerntermen, voetbal- of actiehelden, al doen de media en filmhelden vaak anders vermoeden. Vriend Vijand is zo bezien geen slecht thema. Het zou ter overdenking kunnen stemmen. Nee, niet het programmaonderdeel 'Vriend en vijand bij de dinosaurussen' in het Oertijdmuseum, maar bijvoorbeeld wel 'Bloednacht in Kattenburg' (Amsterdam). Begin juli 1911 ging een klein leger van politieagenten, infanteristen en marechaussees los op stakende zeelieden, bootwerkers en andere Kattenburgers. In de nacht van 5 op 6 juli 1911, rond twaalf uur, openden de soldaten na een opstootje het vuur. Het was het begin van de Bloednacht van Kattenburg die tot vijf uur 's morgens voortduurde. Tientallen raakten gewond, waaronder vier ernstig. Een tragedie over vrienden en vijanden en over geweld, maar zonder winnaars zoals in de Hollywoodfilms. René Spork hoofdredacteur@archievenblad.nl 'Uiteindelijk zullen we ons de woorden van onze vijanden niet herinneren, maar het zwijgen van onze vrienden.' Oud gezegde 4 2014 nummer 8 Het Archievenblad is een uitgave van de Koninklijke Vereniging van Archivarissen In Nederland (KVAN). Het Archievenblad verschijnt tienmaal per jaar. Alle leden van de KVAN ontvangen het Archievenblad. Redactie Matthijs Andreas, Dick Deuzeman, Joris van Dieren- donck (eindredacteur), Ton Dijksterhuis, Tessa Free, Caroline Leistra, May Scheepers, Fransien Smeets, René Spork (hoofdredacteur), Floortje Tuinstra, Dick Veldhuizen, Nico Vriend, Ruud Yap. Vaste medewerkers Marcel Duijghuisen, Marieke de Haan, Charles Jeurgens, Hannie Kool-Blokland, Sandy Marijnissen, Theo Thomassen, Peter Vlot. Redactieadres Archievenblad Westervoortsedijk 67-D, 6827 AT Arnhem Telefoon: (026) 352 16 05 E-mail: redactie@archievenblad.nl E-mail persberichten: nieuws@archievenblad.nl Website: www.archievenblad.nl Abonnementen en ledenadministratie Wie geen lid is van de KVAN kan het Archievenblad bestellen bij het KVAN-bureau. Ook voor adres wijzigingen kunt u daar terecht. KVAN-bureau Westervoortsedijk 67-D, 6827 AT Arnhem Telefoon: (026) 352 16 05 E-mail: bureau@kvan.nl Website: www.kvan.nl Jaarabonnement Nederland 76,50 Buitenland 88,50 Losse nummers 7,80 Product- en personeelsadvertenties Sales Services geeft inlichtingen over tarieven en plaatsing van alle advertenties. Postbus 2317, 1620 EH Hoorn Telefoon: (0229) 21 12 11 Fax: (0229) 27 04 04 E-mail: administratie@salesandservices.nl Ontwerp Infour, marketing en communicatie, Heerlen Opmaak en druk Schrijen-Lippertz Coverfoto Sjoerd Knibbeler ISSN 1385-4186 Het volgende nummer van het Archievenblad verschijnt begin november 2014.

Periodiekviewer Koninklijke Vereniging van Archivarissen

Archievenblad | 2014 | | pagina 4