r
VISI gaat uit van de
feitelijke situatie.
GIS is een belangrijke
pijler van de totale
bouwinformatie.
Geografische
informatiesystemen
Gevolgen voor archieven
informatie verloopt nu nog via mail,
mapjes in Document Management
Systemen en/of via gedeelde schijven.
Formele correspondentie over contracten
en meerwerk zit vaak verstopt binnen
organisaties. En als er al goed gearchi
veerd is, is het zeer de vraag of echt
alles in het dossier zit. Als je er zelf van
overtuigd bent dat het dossier compleet
is, moet je de rechter hiervan nog
overtuigen. Deze praktijk leidt tot
meerkosten en is verre van transparant.
Sinds enkele jaren is hierop door de
bouwsector een antwoord ontwikkeld:
VISI. VISI is een manier van communiceren
binnen de bouw, gebaseerd op rollen.
Afhankelijk van de rol die iemand heeft
tijdens een bouwproject, het petje dat
iemand draagt, heeft iemand toegang
tot informatie en mag hij/zij informatie
aanmaken. Deze manier van communi
ceren gaat uit van de feitelijke situatie.
Er wordt niet een ideale werkelijkheid
gecreëerd waarop de ICT-tools zijn
gebaseerd en waar de werkelijkheid
zich naar moet vormen. De 'Ist' is de
basis, niet de 'Soll'. Vervolgens wordt
voor ieder groot project, veelal projecten
van meer dan een half miljoen euro,
een aparte webomgeving aangemaakt
waarin alle betrokkenen conform hun rol
de formele communicatie moeten
afhandelen. Indien een bouwproject
werkt met VISI, moet alle formele
correspondentie via VISI verlopen.
Informatie uitgewisseld buiten VISI is
juridisch zonder waarde. Dit systeem,
een Nederlandse uitvinding, is inmiddels
ook verheven tot ISO-standaard en
wordt nu ook internationaal uitgerold. Er
wordt gewerkt met open standaarden in
HTML en er wordt voor gewaakt dat
gebruik gemaakt wordt van meerdere
softwarebouwers, zodat niet één partij
de markt kan bepalen. Als projecten met
VISI worden gerealiseerd, zijn er geen
afzonderlijke projectdossiers meer. Wil je
achteraf weten hoe grote bouwprojecten
zijn gerealiseerd, dan moet je onderzoek
doen in de VISI-informatie. Nu nog vaak
opgeleverd in de vorm van een dvd-
schijfje, maar steeds vaker op een
aparte server.
Een derde poot aan de ontwikkelingen
met betrekking tot bouwinformatie is
GIS (geografische informatiesystemen),
waarbij de omgeving door middel van
kaartlagen wordt weergegeven. Ook
deze kaartlagen kunnen steeds vaker als
model driedimensionaal worden
weergegeven. GIS is ouder dan BIM en
VISI en wordt veel breder toegepast,
maar is een belangrijke pijler van de
totale bouwinformatie. Bouwprojecten
worden gerealiseerd in de openbare
ruimte en verhouden zich tot de
bebouwde omgeving. Om te laten zien
hoe dit gebeurt, wordt gebruikgemaakt
van GIS-modellen. GIS als een groot
BIM-model of BIM als een verbijzonde
ring van een GIS. Om goede uitwisseling
van informatie mogelijk te maken worden
standaarden ontwikkeld van gegevens,
naast de verplichte standaarden die nu al
in de basisadministratie worden gebruikt,
zoals de Basisadministratie Gebouwen.
Wat betekenen deze ontwikkelingen
voor archieven? Archieven beheren
onder meer de geschiedenis van de
openbare ruimte, zowel met een
cultuurhistorische invalshoek als met
een juridische blik, om ons handelen te
kunnen verantwoorden. Onze digitale
depots, die we langzaam uitrollen, zijn
niet op de hierboven beschreven
ontwikkelingen ingericht. Sowieso
onttrekken veel van deze ontwikkelingen
zich aan ons zicht, en als we ze wel
opmerken zakt bij velen de moed al bij
voorbaat in de schoenen, gelet op de
enorme investeringen in tijd en geld.
Met als gevolg dat we onze aandacht op
andere zaken richten en een en ander
aan ons voorbij laten gaan. Begrijpelijk,
maar daardoor raken we wel grip kwijt
op een belangrijk deel van ons
collectieve geheugen en doen we de
samenleving ernstig tekort. Kennis over
het organiseren van een collectief
geheugen is een expertise die zeldzaam
is. Hierin hebben wij meerwaarde, maar
alleen indien we samenwerken met
collega's binnen het ruimtelijke domein,
zoals architecten, ingenieurs, aannemers
en beheerders, en samenwerken met
onze collega's binnen de informatiekolom.
Samenwerking door gezamenlijk na te
denken over duurzaamheid, standaarden,
maar ook door na te denken over het
opleiden van aankomende generaties
en zittende collega-professionals.
Iedereen bezit een deeltje van de
oplossing voor deze boeiende uitdagingen
waarover wij, Jacqueline Schuurman Hess
(Stadsarchief Rotterdam) en ondergete
kende, graag met u van gedachten
wisselen op de komende KVAN-dagen.
Mocht u meer willen weten, zie
onderstaande links en/of neem even
contact op.
Meer weten?
http://www.bouwinformatieraad.nl
https://lijsten.forumstandaardisatie.nl/
open-standaard/visi
http://www. crow.nl/vakgebieden/
contracteren/visi-communicatie-in-de-
bouw
Theo Kremer senior medewerker
Stadsarchief Amsterdam,
TKremer@stadsarchief.amsterdam.nl.
26 2014 nummer 5
