KEEP
CALM
WOB WOB
WOB.
Atelier Actieve openbaarheid
AND
Alle archiefprofessionals zijn welkom om aan te haken (foto Blanka Cermakova, Wlklmedla Commons).
discussie levert als centrale overkoepe
lende vraag voor dit atelier dan ook in
eerste instantie de volgende vraag op:
Wat is de rol van de archivaris in een
samenleving die zichzelf documenteert?
Hoe kan hij deze vormgeven?
De centrale vraag riep in de discussie
allerlei vervolgvragen op, zoals:
- Ziet de archivaris een rol als (toekom
stig) beheerder van particuliere
archieven, of blijven de archieven bij
de archiefvormer? (custodial
non-custiodial)
- Stelt hij zich in zijn rol volgend of
sturend op? Of ontdekkend en
anticiperend op de ontwikkelingen in
die samenleving? Of faciliterend aan
anderen?
- Heeft de archivaris een rol als docent
(of missionaris), om de particuliere
archiefvormers bewust te maken van
de waarde van archieven en ze uit te
leggen welke activiteiten de archief
vormer moet uitvoeren om die
archieven beschikbaar te houden?
- In hoeverre is de archivaris (nu)
professioneel competent genoeg om
een dergelijke rol te vervullen? Wat
heeft hij nog nodig aan kennis,
vaardigheden, positie?
- Als de samenleving zichzelf documen
teert, waar is de archivaris dan nog
voor nodig? Wat is de toegevoegde
waarde van archivarissen?
Over het documenteren van de
samenleving, in de zin van het
formuleren van acquisitiebeleid en het
uitvoeren van acquisities, zijn de
volgende vragen geformuleerd:
- Hoe valt de methodiek uit Gewaar-
deerd verleden te operationaliseren?
- Zijn de ideeën uit de museale wereld
over participatief verzamelen
bruikbaar voor het acquireren van
(particuliere) archieven?
- Dragen de activiteiten die Streekarchief
Midden-Holland, Stadsarchief
Amsterdam en Archief Eemland
uitvoeren - als het gaat om bijvoor
beeld het definiëren van hotspots,
uitvoeren van trendanalyses,
benaderen van particuliere archiefvor
mers et cetera - bij aan het documen
teren van de samenleving?
- Zijn die activiteiten ook bruikbaar voor
andere instellingen?
Het Atelier Actieve openbaarheid van
WABO-dossiers gaat in op de effecten
van het kabinetsbeleid Visie Open
Overheid (en bijbehorende actieplan) en
het ROB-advies Gij zult openbaar
maken.8 De kabinetsvisie benoemt drie
peilers voor een open overheid:
1. De transparante overheid: openbare
overheidsinformatie is actief
beschikbaar;
2. De faciliterende, samenwerkende
overheid: zoekt partners in de
samenleving om samen maatschap
pelijke vraagstukken op te lossen;
3. De toegankelijke overheid: staat open
voor iedereen en werkt plaats en
tijdonafhankelijk.
De Visie Open Overheid bepleit dat er
gewerkt wordt aan het realiseren van
actieve openbaarheid van overheids
informatie, zodat burgers zonder
belemmeringen relevante overheids-
informatie kunnen inzien en gebruiken.
Het is de bedoeling actieve openbaar
heid in de ontwerpprincipes van
systemen in te bouwen.
Het Atelier Actieve openbaarheid van
WABO-dossiers onderzoekt vanuit deze
kabinetsvisie wat de wensen, mogelijk
heden en belemmeringen zijn van het
actief openbaar maken van 'WABO-
dossiers'. Deze dossiers ontstaan bij de
uitvoering van de Wet algemene
bepaling omgevingsrecht (WABO). Deze
wet is op 1 oktober 2010 in werking
getreden en heeft als doel een
eenvoudigere en snellere vergunning
verlening en een betere dienstverlening
door de overheid op het terrein van
bouwen, ruimte en milieu. Het realiseren
van actieve openbaarheid van WABO-
dossiers roept zowel organisatorische als
juridische en technische vragen op. Er is
vaak sprake van hybride archivering:
veel gemeenten werken gelijktijdig
zowel met papier als met gedigitaliseerd
en born digital materiaal. Dit levert
vragen (en problemen) met betrekking
tot authenticiteit, duurzame toeganke
lijkheid, doorzoekbaarheid en verant
woordelijkheidstoedeling bij overbren
ging van digitaal gevormd archief.
Daarnaast zijn er nog de nodige
juridische aspecten. Deze dossiers
hebben te maken met de WOB, WBP en
AW, maar ook met de Europese open
datarichtlijn, de Auteurswet en specifiek
voor milieudossiers het Verdrag van
Aarhuus. Op het gebied van IT-architec-
tuur valt eveneens nog het nodige te
onderzoeken.9
Het atelier sluit ook aan bij de discussies
over de herziening van de Wet open
baarheid van bestuur en de initiatiefwet
'Open Overheid' (WOO) van GroenLinks
en D66. In het wetsvoorstel wordt meer
transparantie geregeld doordat
18 2014 nummer 5
