Welke slager keurt
zijn eigen vlees?
gemeentearchivaris er niet in terecht
was gekomen. Nu, zoveel jaren en
een archiefwet en veel archiefwets
wijzigingen verder, staat het er nog
steeds niet in.
Prestatie Indicatoren. Hierin vinden
we de volgende passage: 'Een aantal
gemeenten beschikt niet over een
gemeentearchivaris; in dat geval is
wettelijk gezien de gemeentesecre
taris verantwoordelijk om het archief
KPI - verslag op te maken.' Nog twee
keer komen er woorden van gelijke
strekking in voor, maar hier staat er
nota bene bij 'wettelijk gezien'! Dat is
dus niet waar.
De laatste opgelegde kans om deze
zaak ten goede te keren, was uite
raard de invoering van de Wet revita
lisering generiek toezicht. Daarbij
werd het lokale archieftoezicht een
groter gewicht toegekend, wel zo
groot dat een gemeentearchivaris
gewoonweg onontbeerlijk is
geworden. De uitvlucht in artikel 32
lid 1 van de Archiefwet 1995 - dat de
archiefbewaarplaats bij ontstentenis
van een gemeentearchivaris door de
gemeentesecretaris wordt beheerd -
kan eruit als de benoeming van een
gemeentearchivaris verplicht wordt.
Dat voorkomt dan ook het misverstand
dat er in artikel 32 lid 2 iets analoogs
zou staan ten aanzien van het toezicht,
want dat is namelijk niet het geval!
Er wordt in lid 2 niet geregeld dat de
secretaris het toezicht moet uitvoeren
als er geen archivaris is.
Verderop in de Handreiking vinden we
de volgende passage: 'Het verdient
dan de aanbeveling in de eerste plaats
na te gaan of de gemeente alsnog
een gemeentearchivaris wil aanstellen.
In vele gevallen beschikt de gemeente
secretaris namelijk niet over de tijd en
expertise om de archiefinspectietaak
naar behoren uit te voeren.' Dat dankt
je de koekoek, hij zou een slager zijn
die zijn eigen vlees keurt.
Noten
1 Zie het artikel van Bennie Blom
in: Archievenblad 117 (2013), nr. 2,
pp. 12-15.
Gerrit Kouwenhoven Column
Ik kan me er gewoon kwaad om
maken. En als ik me kwaad maak,
kom ik slecht uit mijn woorden. Deze
column wordt dan ook met de grootst
mogelijke moeite van mijn kant het
computergeheugen in geperst. U
moet me daarom vergeven als dit
stuk minder prettig leest dan u van
me gewend bent. 'Waar heb je het
over?', vraagt u zich wellicht af - en
terecht. Ziet u, daar ga ik al. Normaal
val ik meestal zonder enige tactische
voorbereiding met de deur in huis,
vaak tot irritatie van de ander, maar
dit keer kan ik er geen begin aan
krijgen. Het zit me dan ook dwars en
ik verbaas me er steeds over dat er
niet meer mensen hevig verontwaar
digd over zijn, of daar in ieder geval
niet voortdurend blijk van geven.
Sterker nog: het is oorverdovend stil
rondom dit onderwerp.1 'Welk onder
werp?', denkt u intussen ongetwijfeld.
Heb ik dat nog niet steeds gezegd dan?
Welnu, daar gaat-ie dan: de verplichte
aanstelling van een gemeentearchivaris
door elke gemeente hoort in de wet
te worden opgenomen.
Zo, het hoge woord is eruit. Toen ik in
1974 - als jong broekie van achttien -
mijn eerste stap in het archiefwezen
zette, was de Archiefwet 1962 net zes
jaar van kracht. Hier en daar rommelde
het nog wat na aan geluiden van spijt
dat de verplichte aanstelling van de
Zonder gemeentearchivaris is er volgens
de Archiefwet geen lokaal toezicht,
terwijl het gerevitaliseerde generieke
toezicht daar wel op rekent. Voor
beelden van het genoemde misver
stand vinden we in de VNG Handreiking
Horizontale verantwoording
Archiefwet 1995 via Kritische
Gerrit Kouwenhoven streekarchivaris
Epe, Hattem en Heerde.
Tekening: Peter Vlot
nummer 7 2013 35
