ArchiefWiki,
vijf jaar onderweg
In oktober 2012 blies ArchiefWiki vijf kaarsjes uit. Tijdens het congres Informatie 2007 in Gent
ontliepen drie archivarissen - twee Nederlanders en een Vlaming - de drukte van de lunch om te
praten over mogelijkheden tot samenwerken en kennis delen onder vakgenoten. Eén van de ideeën
die toen gelanceerd werd, was een wiki waarin alle informatiebronnen voor archivarissen verzameld
konden worden.
Archievenkaart
ArchiefWiki 3.0
Samen werkt!
Christian van de Ven
Goede tijd later - nadat ook alle
auteursrechten waren gecleared - stond
er een wiki online waarin ijverige
archivarissen als eerste de Archieftermi
nologie voor Nederland en Vlaanderen
hadden gedigitaliseerd. Het doel van
ArchiefWiki bleef in de voorbije jaren
gelijk: 1) Het digitaliseren van archivis-
tische informatiebronnen tot open
content voor archivarissen en archief
gebruikers; 2) Door het ontwikkelen
van een digitaal referentiepunt deze
informatiebronnen dynamiseren en
actualiseren; 3) Het gebruik van wiki's
als tool in de archiefsector promoten.
Het eerste project was, niet verwonder
lijk, een integraal digitaal overzicht
maken van de vakterminologie. Niet
alleen de archiefterminologie uit 2003,
maar alle lexicons: van Muller, Feith en
Fruin, over het begrippenkader van
ISAD(G) tot de termen in het Vlaams
Archiefdecreet. Op dit moment telt de
categorie Terminologie meer dan
zevenhonderd (samengestelde) lemma's
uit een dozijn bronnen, waarbij nog
minstens vijf bijkomende bronnen op de
werklijst staan.
Het tweede grote project in ArchiefWiki
bestaat uit kaarten en pagina's met
basisinformatie van alle archieforgani
saties in Nederland. Dit project vertrok
vanuit de archiefalmanak, aangevuld
vanuit andere bronnen en natuurlijk de
informatie van organisaties zelf, te
vinden op internet. Dat resulteerde in
kaarten (voor het hele land en per
provincie) met meer dan 250 locaties,
die verrijkt werden met heel wat extra
informatie, zoals geografische en
thematische werkgebieden. Stap voor
stap wordt de wiki zo hét centrale
verwijspunt voor de meest actuele
informatie over Nederlandse
archiefinstellingen.
Door verschillende vragen naar
hergebruik (Genealogie Online, Ons
DNA, Archieven Portaal Europa et cetera)
en de eigen bezorgdheid rond standaar
disering en uitwisselbaarheid op basis
van ISDIAH/EAG, werd in 2012 boven
dien gestart met het 'semantiseren' van
ArchiefWiki.
Semantiseren is hier het verduidelijken,
het betekenis geven, van tekst. De
artikelen in de wiki zijn vaak niet meer
dan lappen platte tekst die met elkaar
verbonden zijn via hyperlinks. Een ideale
methode om informatie op een open
manier te delen en te bewerken, maar
de wiki is dan nogal beperkt doorzoek
baar en niet ideaal voor het beheren of
beheersen van de achterliggende data.
In een gesemantiseerde wiki - waarin
alle platte tekst is omgezet naar een
databaseformat - kun je complexe
zoekvragen stellen ('Welke archiefdien
sten in Brabant zijn er op vrijdagmiddag
geopend?'), automatisch lijsten ('Geef
me alle e-mailadressen van archieven
in Utrecht') en kaarten genereren,
de datastructuur standaardiseren,
hergebruik faciliteren en bestaande
vocabularies integreren.
Het semantiseren wordt grotendeels
automatisch uitgevoerd, maar veel
artikelen vereisen daarna nog altijd
handmatige (na)bewerking. We hopen
eind 2013 een volledig gesemantiseerde
ArchiefWiki (Linked Open Data) op te
leveren, een ArchiefWiki 3.0.
ArchiefWiki is een product van een
community van vele helpende handen.
Collega's houden voortdurend informatie
in ArchiefWiki up-to-date en iedereen
kan daaraan meehelpen. Regelmatig
organiseren we bovendien gezamenlijke
'inklopdagen' op een locatie ergens in
het land, zodat we samen grote slagen
kunnen maken.
De kracht van ArchiefWiki is dat
iedereen kan meehelpen op de manier
die je zelf wilt. En natuurlijk dat er een
prachtige, actuele en bovendien voor
iedereen (her)bruikbare informatiebron
bestaat.
Meer weten: www.archiefwiki.org.
Informatie en vragen over ArchiefWiki:
info@archiefwiki.org of www.archief20.
org/group/archiefwiki.
Christian van de Ven coördinator studiezaal,
Brabants Historisch Informatie Centrum.
nummer 5 2013
21
