4-
L
Inhoud
Het charter dat geen
charter is. Een korte
rondgang langs archief
terminologieën.
Het nakijken hebben.
Een korte inleiding in de
digitale paleografie
Nieuwe Charters
"We moeten het verleden
niet verheerlijken."
In gesprek met Sierk
Plantinga
Volgend jaar gaat Sierk
Plantinga met pensioen. Velen
kennen hem als chef-studiezaal
bij het Algemeen Rijksarchief,
anderen meer als voorvechter
van de openbaarheid. De laatste
jaren houdt hij zich vooral bezig
met onderzoek, van anderen
maar ook van zichzelf, en dat
spitst zich steeds meer toe op
de Tweede Wereldoorlog.
Weinigen zullen hem associëren
met charters en dat is terecht,
beaamt hij zelf, ook al tooide
Yvonne Bos-Rops hem ooit met
de titel 'honorair mediaevist'.
27 Membra disecta, weeskinderen van de Charter Familie?, Roelof Hol
49 KVAN Nieuws
51 Uitgelezen
55 Agenda
57 Burgerlijke Stand: "We moeten het verleden niet verheerlijken." In gesprek met Sierk Plantinga,
Een charter is geen oorkonde,
maar wel een Urkunde. Een
Nederlandse oorkonde is
nagenoeg gelijk aan een
Duitse Urkunde maar ook aan
een Nederlandse akte, die
zeker niet gelijk is aan de
Duitse Akte. Tot slot, een
Nederlands charter is kennelijk
een ander ding dan een
Amerikaanse. Dat is wat ik zo
ongeveer vaststel als ik
verschillende archief
terminologieën naast elkaar
leg. Op zoek naar het charter.
In huiselijke kring is een
computerprogramma dat
handschriften identificeert
overbodig. We weten zo ook
wel wie dat sinterklaasgedicht
heeft geschreven. Was het
herkennen van schrijfhanden
van middeleeuwse klerken
maar zo eenvoudig. Niet
alleen schreven ze vaak in
dezelfde stijl, ook beheersten
ze verschillende schrifttypen.
En toch beweren paleografen
dit te kunnen. Dankzij een
deskundig oog, dat zich niet
laat vervangen door de
computer. Of toch wel?
Hf*
:loortje Tuinstra
Bij een charter geeft een partij
iets aan een ander, waarbij de
'gever' erkent dat de 'ontvanger'
het voorrecht heeft om hiermee
te doen wat de ontvanger zelf
wil. Impliciet in deze
overeenkomst is dat de gevende
partij een bovengeschikte positie
heeft ten opzichte van de
ontvanger, die dus per definitie
zijn ondergeschikte status erkent.
Daarnaast erkennen beide
partijen impliciet de rechts
geldigheid van de geschreven
overeenkomst. Dat is méér dan
een louter middeleeuws
fenomeen...
04 Van de redactie
05 De archiefervaring
07 Nieuws uit het veld
12 Het charter dat geen charter is. Een korte rondgang langs archiefterminologieën, Hans Waalwijk
16 Cartago en de ontsluiting van archieven van vóór 1600, Redmer Alma
20 Het nakijken hebben. Een korte inleiding in de digitale paleografie, Jinna Smit
23 Leve de scan! Nieuwe onderzoeksmogelijkheden door digitale ontsluiting van charters, Jan Burgers
25 Werken voor de kritische massa, Ivo Zandhuis
28 Het charter en de archivaris. Over beschrijven en verzamelen, beheren en dupliceren, Yvonne Bos-Rops
31 Nieuwe charters, Max Beekhuis
32 Een nieuwe toekomst voor het aloude regest? Paul Mols
34 Delete. Onthouden of vergeten in de digitale wereld, Ingmar Koch
38 Een rol in de marge? Kort pleidooi voor het charter, Hildo van Engen
41 Van oude kennis die voorbijgaat, Peter Horsman
44 Non-destructieve datering van historisch perkament met behulp van Nabij Infrarood spectroscopie,
Alenka Mozir en Gabriëlle Beentjes (vertaling)
45 Breekbare charters. Voorkomen is beter dan restaureren, Miriam Brouns
47 Column
Floortje Tuinstra
nummer 10 201 2 3
