En zo ging ik in 1980, het laatste jaar van
mijn MO-studie, naar de Archiefschool.
Voor de klas zag ik me niet staan. Je bent
dan toch teveel gebonden aan de
verplichte lesstof. Ik behaalde mijn
archiefdiploma (der 2e Klasse) vrijwel
gelijk met de akte geschiedenis. Ik vind
het fascinerend om een notariële
attestatie te lezen, een brief uit de 18e
eeuw of een kwitantie waarop staat wat
de cipier van de gevangenpoort nodig
had om zijn gevangenen te spijzen en te
drenken. Je voelt je een reiziger door de
tijd."
Vertel eens iets over je jaar aan de
Archiefschool en je stage bij de
Gemeentelijke Archiefdienst in Utrecht.
"De Archiefschool vond ik nou niet zo
stimulerend. Een uitzondering waren de
vakken paleografie en chronologie. Maar
waren de lessen chronologie nu
onvergetelijk vanwege de leerstof die de
heer Downer bracht, zijn door hem
uitgevonden parkeerschijf die Grotefend
overbodig maakte, of zijn gevreesde
hoestbuien? De eeuwige inventaris van
Tamineau [modelinventaris voor
bedrijfsarchieven, FT] kon me niet
boeien, evenmin als de geschiedenis van
allerlei overheidsinstellingen. Ik ervoer
het dus voornamelijk als een saaie
opleiding, maar heb met de
medecursisten wel veel gelachen.
Ik trof het bijzonder in Utrecht. Ik geloof
dat ik studiezaaldienst het aardigste
vond. Heel belangrijk voor iedere
archiefmedewerker, van hoog tot laag. Zo
kom je te weten wat de pot schaft. Een
verscheidenheid aan bronnen komt langs
en je leert systemen te doorgronden die
in elk archief weer anders zijn. Je maakt
kennis met onderzoekers en hun vragen,
soms mag je meedenken. Een minpunt:
genealogen die aan je bureau verhalen
komen vertellen over oudtantes uit
1451."
"Daarnaast was het lezen van teksten
met mijn mede-stagiaire Ida Kemperman
- onder de bezielende leiding van Jellie
van der Meulen - altijd zeer stimulerend.
Omdat ik een onderdeel van het archief
van het Utrechtse Studentencorps diende
te inventariseren - het archief van het
theologisch literarisch gezelschap
Secor-Dabar en het archief van de
studentenroeivereniging Triton - kwam ik
in contact met de lieden van het
Janskerkhof. Verwaande kwasten. Voor
dat soort types was ik te links en te
gereformeerd."
Op een van de bureaus van het
gemeentearchief kleefde nog jaren na
de afronding van je stage een sticker
van de PPR. Weet jij daar meer van?
"Die R van de sticker PPR is nu door het
CDA ingepikt. Die zijn van het radicale
midden! Ach, ik was iemand die geheel
in de lijn van de Politieke Partij Radicalen
China voor de laatste keer waarschuwde.
Ik was wel een idealist. Ik herinner mij
een anti-Vietnambetoging waar ik in
meeliep. Kort daarna brak in Vietnam de
vrede uit. Ongetwijfeld het gevolg van
die demonstratie. Is die PPR-sticker
zonder mijn toestemming verwijderd?
Nee toch?"
Na je afronding van de stage in Utrecht
ben je naar het Stadsarchief
's-Hertogenbosch vertrokken. Was dat
een grote overgang?
"In Utrecht kon ik helaas niet blijven. Ida
werd gemeentearchivaris van Weesp. Zij
werd overigens onlangs bij haar afscheid
benoemd tot ereburger! Welke archivaris
overkomt dat? Ik solliciteerde naar de
functie 'sjef studiezaal' van het Bossche
stadsarchief. De overgang was inderdaad
groot. Nu is Utrecht geen wereldstad en
dat weten ze daar. Den Bosch is een stuk
kleiner, maar ze geloven echter wel dat
de stad heel erg belangrijk is. Maar Den
Bosch is echt de provincie, ook in
cultureel opzicht. Daar is helemaal niks
Telefoon en mobielofoonpost van de PTT op de
Fockema Andrealaan in Utrecht.
Met medestagiaire Ida Kemperman op de
inventarisatiekamer in Utrecht, 1980.
mis mee(!), als je het maar weet. Het
aantal meters archieven is natuurlijk veel
geringer, maar wat er is fascineert. Niet
alleen de archieven van vóór 1629 (het
jaar dat de stad deel ging uitmaken van
de Republiek) maar vooral van daarna.
Het archief bevat een geweldige serie
stadsrekeningen, archieven van kerkelijke
gemeenschappen, sociale instellingen en
niet te vergeten de rechterlijke archieven.
De Bosschenaar is gek op zijn/haar
geschiedenis. Jammer dat het veelal blijft
bij het herkauwen van de grootse daden
in het verre verleden. Er is zoveel
onontgonnen terrein dat veel verder reikt
dan Jeroen Bosch."
Welke zaken zijn er in de afgelopen
dertig jaar bij het Bossche stadsarchief
veranderd en in welke daarvan heb je
zelf de hand gehad?
"In dertig jaar tijd is er heel veel
veranderd. Dat is niet overal zo. Ik heb
twee jaar geleden veel archieven in het
land bezocht voor een klus van de
faculteit Geesteswetenschappen van de
Utrechtse Universiteit. Dan kom je toch
echt nog bakken met beduimelde
kaartjes tegen die de catalogus van de
bibliotheek vormen. Je kunt alleen maar
naar literatuur zoeken wanneer je de
Vrienden uitzwaaien met vrouw en dochters,
1989.
nummer 6 2012 43
