Uitgelezen
van 1980, maar wordt in de
literatuuropgave alleen vermeld bij de
uitgave van 1999. Ten slotte blijft bij de
uitgave van 1980 onvermeld de niet
onbelangrijke medewerking van Anna
Sapir Abulafia, welke ook op de
titelpagina voorkomt.
Uitgeverij Matrijs (Utrecht 2011)ISBN
978-90-5345-437-4, 152 pp., 29,95.
Dit prachtig uitgevoerde boek heb ik
met veel interesse en plezier gelezen.
Het is zo opgezet dat telkens in korte
hoofdstukken een overzicht van de
geschiedenis van de Tweede
Kamerverkiezingen wordt gegeven,
met aandacht voor gebeurtenissen en
tendensen in een bepaalde periode.
Daarbij worden geografische kaarten
van Nederland, tabellen en grafieken
getoond, die in beeld brengen wat in de
tekst staat beschreven. Bovendien staat
het boek vol met portretten van politici,
politieke cartoons (vooral uit de 19e
eeuw), foto's van politieke gebeurtenissen
en verkiezingsaffiches (vooral uit de
20e en 21e eeuw).
Twee delen
Het boek bestaat uit twee delen.
Het begint met de eerste directe
verkiezingen (met censuskiesrecht en
districten) als onder Thorbecke in 1848
de Grondwet is gewijzigd. De cesuur
valt in 1918 als van het districtenstelsel
wordt overgegaan naar het systeem
van evenredige vertegenwoordiging.
De namen van de hoofdstukjes
verwijzen duidelijk naar het thema
van dat stuk, zoals: '1888. Het eerste
christelijke kabinet'; '1897. Een liberale
overwinning'; '1913. De socialistische
doorbraak'; '1963-1972. De neergang
van de KVP'; en '2010. Nivellering'.
Het viel mij wel op dat er in het boek
weinig tot geen aandacht besteed wordt
aan Groen Links. De partij wordt alleen
genoemd bij een afbeelding van
verkiezingsaffiches in 2002 (p. 123)
en in het overzicht 1989-2010 van
uitslagen en zetelverdeling van Tweede
Kamerverkiezingen (p. 136). Zij deelt
dit lot overigens met de Christenunie.
De reden daarvoor heb ik in het boek
niet kunnen ontdekken, maar dit heeft
er wél voor gezorgd dat ik zelf op zoek
ben gegaan naar gegevens in de
databank Verkiezingsuitslagen op
www.verkiezingsuitslagen.nl, de website
waar Verkiezingen op de kaart de
aandacht op wil vestigen.
Paul J. Westerdijk plaatselijk historicus.
Ron de Jong Henk van der Kolk Gerrit
Voerman, Verkiezingen op de kaart.
1848-2010. Tweede Kamerverkiezin
gen vanuit geografisch perspectief
Met de kaarten en de vele illustraties
sluit Verkiezingen op de kaart aan bij de
hedendaagse beeldcultuur. Omdat de
tekst ook goed en duidelijk geschreven
is, is het boek een geschikte eerste
kennismaking voor ieder die in onze
archieven en historische centra
onderzoek wil doen naar onderwerpen
van politieke aard.
Dick Deuzeman redacteur van het
Archievenblad voor Friesland.
nummer 6 2012 39
