(Ver)binden!
Informatiearchitectuur RHC's:
op weg naar een gedeelde referentiearchitectuur
In een voorgaand nummer van het Archievenblad heeft Klaartje Pompe een overzicht gegeven van
de activiteiten van de Werkgroep Voorbereiding Implementatie e-Depot (WVI). Binnen de WVI is
een sectie Architectuur aan de slag om te komen tot een referentiearchitectuur voor de Regionaal
Historische Centra (RHC's) en het Nationaal Archief (NA).
De aanleiding
architectuur, is er een visie van BRAIN en
een Archiefvisie van de overheid die
vragen om een gezamenlijke
informatiearchitectuur.
In de Archiefvisie1 wordt onder meer
vastgesteld dat de zorg voor archief niet
meer na 20 jaar begint maar al op het
moment dat de informatie wordt
gecreëerd; dat de meeste informatie
eerder dan 20 jaar voor iedereen
beschikbaar kan zijn; en dat burgers
gemakkelijk toegang tot die vele
informatiebronnen kunnen krijgen. In
verband met dit laatste punt wordt
gesproken over de 'Archiefcollectie NL'.
Door het Nederlandse archiefveld wordt
gesteld dat de Archiefcollectie Nederland
idealiter drempelloos en integraal via
internet benaderd en doorzocht moet
kunnen worden.2 De Archiefvisie van de
overheid haakt hierop in: "Door een
centrale toegang te creëren die
bestaande digitale initiatieven bundelt
wordt de Archiefcollectie NL zichtbaar en
toegankelijk voor de samenleving".
Een interoperabiliteitsvraagstuk
Kern van het probleem is dat archief
instellingen voor uitdagingen staan waar
hun informatievoorziening geen
antwoord op heeft. Dit geldt voor alle
primaire hoofdprocessen: verwerven,
beheren en beschikbaar stellen. Aan de
verwervingskant is sprake van een
digitale revolutie. Steeds meer archief
Roland Bisscheroux en Niklas Odding I
Het doel is het creëren van een
gezamenlijk kader van uitgangspunten,
randvoorwaarden en modellen,
waarmee de samenwerkende
instellingen hun informatievoorziening
op elkaar afstemmen en dat de
mogelijkheid biedt tot verregaande
samenwerking en gemeenschappelijk
gebruik van gegevens. De focus hierbij
ligt op een gezamenlijke referentie
architectuur om aan te kunnen sluiten
op het e-Depot. Een functioneel model,
waarvan de afzonderlijke archief
instellingen zelf de invulling met
concrete ICT-oplossingen dienen te
verzorgen. Dit model is een eerste stap
tot een referentiearchitectuur voor de
hele archiefsector.
Concrete aanleiding voor de
projectarchitectuur is het ontbreken van
een RHC-brede architectuurbeschrijving
op basis waarvan de RHC's aansluiting
kunnen zoeken bij een digitaal depot
voorziening. De behoefte aan een
uitgewerkt architectuurmodel met
impactanalyse kwam voort uit de pilot
van het consortium van het NA en de
RHC's. Naar aanleiding daarvan heeft
informatiearchitectuur een plek
gekregen in de voorzetting van die pilot:
de WVI. Naast dit beleid om gezamenlijk
gebruik te gaan maken van een digitaal
depot op basis van een informatie-
wordt digitaal aangeboden door
zorgdragers, bedrijven en particulieren.
Overgedragen archief wordt digitaal
opgenomen, ook eerder dan de
wettelijke termijn. Dit archief moet
raadpleegbaar zijn, zowel voor de
geautoriseerde archiefvormer, de
belanghebbende en (mits openbaar) de
bezoeker. Aan de beherende kant is er
de uitdaging van langdurige digitale
opslag. (Vervroegd) overgedragen
digitale informatie moet duurzaam
beheerd worden. Aan de beschikbaar
stellingkant ten slotte, is er de behoefte
om (informatie over) objecten
onafhankelijk van de beheerapplicaties
integraal te kunnen doorzoeken en
beschikbaar te kunnen stellen.
De uitdaging voor de archiefsector die
hier geschetst wordt, betreft in
informatiekundige termen de
'interoperabiliteit' van archiefinstellingen;
"het vermogen van organisaties (en hun
processen en systemen) om effectief en
efficiënt informatie te delen met hun
omgeving". Aan dit vermogen om
informatie te delen ontbreekt het de
archiefinstellingen. De inzet van ICT is
daar onlosmakelijk mee verbonden; ICT
maakt een efficiënte uitwisseling en
hergebruik van gegevens mogelijk.
In de publieke sector is de noodzaak tot
interoperabiliteit al eerder onderkend.
De Nederlandse Overheid Referentie
Architectuur (NORA) bevat
nummer 6 2012
