Overigens is er nog een apart potje
gekomen voor het scannen van
microfilms. Oudere Metamorfoze-
projecten uit de tijd van microverfilming,
waarvoor destijds geen digitale
gebruikerskopie is vervaardigd, komen
in aanmerking voor subsidie.
Gedurende de overgangsfase zijn er wel
projectvoorstellen in het nieuwe
ABC-traject ingediend en in behandeling
genomen. De volgende projecten
werden in december 2010 en in
december 2011 door de Beoordelings
commissie Metamorfoze goedgekeurd:
Stadsarchief Breda:
Archief Begijnhof van Breda
(1267-1991)
Begijnhoven zijn in Vlaanderen een
veelvoorkomend verschijnsel. In
Nederland zijn er nog maar twee over,
in Amsterdam en in Breda. Het archief
van het Bredase begijnhof is het oudste
en meest complete archief van een
Nederlands begijnhof, dat bovendien tot
ver in de twintigste eeuw als zodanig
heeft gefunctioneerd. De laatste begijn
overleed in 1990. De oudste vermelding
is van 1267. De oorkonde uit 1269
waarbij het begijnhof een jaarlijks
bedrag wordt toegezegd, is een van de
oudste in het Nederlands opgestelde
charters.
Gemeentearchief Rotterdam:
Archief Weeskamer Rotterdam
(1444-1836)
Gemeentearchief Weert:
Jaargedingen Weert
(1481-1715)
De vrijwel complete serie protocollen
van de jaargedingen vormen samen met
de eerder met subsidie van Metamorfoze
geconserveerde marktrechtboeken de
schriftelijke neerslag van de civiele
rechtspraak in Weert. Waar de markt-
rechtboeken zich beperken tot de
kwesties en geschillen op marktdagen,
strekken de jaargedingen zich uit over
andere zaken door het jaar heen. Deze
vorm van rechtspraak, gebaseerd op
Zuid-Nederlands recht, was uniek voor
de Noordelijke Nederlanden. Dit deel
van het oud-rechterlijk archief van Weert
vormt een bijzondere bron voor sociaal-
economische, culturele en juridische
geschiedenis van dat deel van de
Nederlanden dat in de tijd van de
Republiek steeds Spaans-Oostenrijks is
gebleven.
Zeeuws Archief: Tolregisters
Zeeuwse tol (1587-1805)
In de zestiende eeuw werd de
Schelderegio meer en meer het maritiem
en economisch zwaartepunt en vormde
de voornaamste verbinding tussen de
Noordzee, de Middellandse Zee en het
Atlantisch gebied. Na de val van
Antwerpen in 1585 verhuisden kooplieden
naar het noorden. Met de instelling van de
Zeeuwse Rekenkamer in 1586 werden tal
van heffingen en belastingen ingevoerd.
De registers van de Zeeuwse tol vormen
de enige gedetailleerde seriële bron over
bijna twee-en-een-halve eeuw om de
internationale handelscontacten en
goederenstroom bloot te kunnen leggen,
daarbij voortbordurend op middeleeuwse
tolheffingen.
Stadsarchief Amsterdam: Archief
Wisselbank van Amsterdam
(1609-1682)
In het ontstaan van een wereldeconomie
in het begin van de zeventiende eeuw
vervulde de Amsterdamse Wisselbank
een spilfunctie. De Amsterdamse
Wisselbank is de oudste en grootste
wisselbank van de Republiek. Deze werd
opgericht in 1609 en fungeerde als
voorbeeld voor andere wisselbanken.
De grootboeken vormen een unieke
reeks, waarin van elke koopman de
in- en uitgaven gedetailleerd werden
bijgehouden, toegankelijk via de
bijbehorende indexen op naam.
De toenemende omvang van de delen
weerspiegelt de groeiende economie
van Amsterdam. Vanaf 1683 kon niet
meer worden volstaan met een deel per
jaar, maar werd elk half jaar een deel
gemaakt.
De zeventiende-eeuwse registers van de Amsterdamse Wisselbank, waarin kooplieden overal in
Europa een rekening-courant hadden, behoren tot de grootste en zwaarste (tot 30 kg.) archiefstukken
in Nederland (coll. Stadsarchief Amsterdam).
De nieuwe Richtlijnen Preservation
Imaging (2012) gaan uit van drie
niveaus beeldkwaliteit: Metamorfoze
voor originelen die als kunstwerken
worden gezien (waar een grote
kleurnauwkeurigheid en aanwezigheid
van diep zwart een rol speelt);
Metamorfoze Light voor geschreven
materiaal; en Metamorfoze Extra Light
voor gedrukt materiaal.
Het archief van de weeskamer
Rotterdam bevat de oudste doorlopende
serie weesboeken in Nederland en
begint al in 1444. Er is een selectie
gemaakt van samenhangende series
weesboeken en voogdijregisters. De
boedelinventarissen geven een overzicht
van de financiële situatie en een
opsomming van de eigendommen, tot
zilverwerk en juwelen aan toe, zelfs uit
de vijftiende eeuw. Een bijzonder
onderdeel vormt de ingekomen post van
de weeskamer te Batavia, dat slechts
ten dele bewaard is gebleven in de
nationale archieven in Jakarta en
Den Haag.
nummer 5 2012 21
