Uitgelezen
ZORGEN VOOR
ONZICHTBARE
ASSETS
te halen en daarna pas te gaan nadenken
over dergelijke keuzes. Tot slot moet het
materiaal ook nog hergebruikt kunnen
worden. Nadenken over de gebruikers
en hun verwachtingen, en als voorwaarde
daarvoor de hervindbaarheid van
materiaal, is van actueel belang voor
collectiebeheerders.
Het tweede artikel van Richard Wright,
werkzaam bij de afdeling Research
Development van de BBC, beschrijft op
amusante wijze de ontstaans
geschiedenissen van stilstaand en
bewegend beeld en audio-opnames.
Hij gaat hierbij uitvoerig in op het begrip
authenticiteit en de verschillende niveaus
van originaliteit van een audiovisueel
object. De schrijver noemt een
'daguerreotype' als duidelijk een uniek,
origineel object. Een film is dit meestal
niet omdat er vaak van een negatief
een positief is gemaakt, beelden zijn
gemonteerd en vervolgens weer als
vertoningkopie weggeschreven. Deze
kunnen op hun beurt weer in veelvoud
verspreid zijn waardoor het steeds lastiger
wordt om het brondocument te achter
halen. Een uitzondering die in het artikel
niet genoemd wordt, zijn bijvoorbeeld
amateuropnamen die rechtstreeks
vanuit de camera zijn ontwikkeld en in
die vorm wel degelijk authentieke
objecten vormen.
Kara van Malssen, werkzaam bij
Audiovisual Preservations Solutions in
New York, gaat in haar artikel in op de
problemen rond digitaal behoud van
audiovisuele collecties. Zij geeft een
opsomming van uitdagingen, risico
factoren en voorwaarden die verbonden
zijn aan digitale behoudskwesties.
Digitale bestanden zijn welhaast
kwetsbaarder dan analoge vanwege
het samenspel tussen hardware en
(onzichtbare) bits en bytes. Daarnaast
speelt de diversiteit aan bestands-
U'vER ijlT BEHOUD VAN
DlGfTAlAv-COLLECTIES
Annemieke de Jong (red.), Zorgen voor
onzichtbare assets. Over het behoud
van digitale AV-collecties
Project Kennisdisseminatie, Nederlands
Instituut voor Beeld en Geluid en AVA_
Net (Hilversum 2011) 180 pp., gratis te
downloaden via http://webshop.
beeldengeluid.nl.
In het kader van het project Kennis
disseminatie verzorgen het Nederlands
Instituut voor Beeld en Geluid (NIBG) en
AVA-Net - naast de Kennisbank Audio
visuele Archivering en een jaarlijks
vakseminar - ook publicaties van
werkuitgaven. In 2009 verscheen reeds
De Nieuwe Toegang, nu gevolgd door
Zorgen voor onzichtbare assets, een
bundel met zeven artikelen over
de impact van digitalisering op het
duurzaam in stand houden van
audiovisuele materialen.
De artikelen werden deels als paper
gepresenteerd tijdens het vakseminar
dat in het najaar van 2010 werd
georganiseerd of tijdens internationale
conferenties, deels speciaal voor de
bundel geschreven. De bundel bevat dan
ook zowel Nederlands- als Engelstalige
artikelen.
De artikelen belichten een breed spectrum
aan onderwerpen. Als geheel is het een
flinke dosis food for thought voor
beheerders van audiovisuele collecties
die zich bezighouden met of plannen
maken voor digitaliseringprojecten.
De artikelen bieden niet direct daad
werkelijk oplossingen voor alle
problemen die digitalisering, en met
name het behoud van digitale
bestanden, met zich meebrengt.
De voornaamste reden hiervoor is
dat deze oplossingen vaak nog niet
voorhanden zijn. De meeste instellingen
bevinden zich feitelijk nog aan het begin
van het digitale tijdperk, ook al is er
binnen projecten als 'Beelden voor de
Toekomst' al een immense hoeveelheid
digitaal materiaal gegenereerd. Uit de
verhandelingen over dergelijke projecten
blijkt al wel dat er gelukkig ook veel
ervaring is opgedaan in de afgelopen
paar jaar. Deze kennis wordt nu in de
vorm van tips, trucs, tools en aandachts
punten gepresenteerd. Hiermee voldoet
dit boek ook volledig aan de doelstelling
van het project Kennisdisseminatie:
collectiebeheerders die met digitalisering
te maken hebben, kunnen namelijk
zeker hun voordeel doen met deze
artikelen.
Andere rol
Het eerste artikel is van de hand van
Annemieke de Jong en Ernst van Velzen,
beiden werkzaam bij het NIBG. Dit
artikel gaat voornamelijk in op de
veranderende rol van collectiebeheerder
in een digitale omgeving. In toenemende
mate komt materiaal bij archieven in
digitale vorm binnen. De veranderende
rol begint al bij het binnenkomen van
materiaal. Waar bij archieven primair
wordt uitgegaan van het duurzaam
bewaren en behouden van bron
documenten, levert het digitale domein
hier meteen een probleem. Alleen al
vanwege het gemak waarmee digitale
bestanden in identieke vorm gekopieerd
kunnen worden, maakt het bepalen van
het bronbestand steeds lastiger.
Daarnaast zijn er nog continue ontwik
kelingen op technologisch vlak; wat
vandaag de dag als standaard wordt
gezien, kan morgen ineens die status
verloren hebben. Beheerders staan voor
de keuze welke digitale bestanden
worden opgeslagen en welke bestands
formaten gehanteerd en geaccepteerd
worden. Zij kunnen het zich niet
veroorloven om materiaal eerst binnen
30 2012 nummer 3
