mi 7^5
-..'-J, »:>j. ijgggg
Edith de Geest
Thijs Hessling
Frans van der Horst
■-■-■■
Kaart van de Maas, Waal en Merwede uit 1565, kopie naar N. Diert
(www.geschiedenisvanzuidholland.nl; coll. Nationaal Archief).
beoordeling van interbestuurlijke
toezichtarrangementen. De opvatting
van Oosting is dat het archiefwettelijk
toezicht zou kunnen worden opgeheven
door een (relatief simpele) wijziging van
de Archiefwet. Het kabinet heeft die
opvatting niet overgenomen, maar aan
gegeven dat het onderwerp archief-
toezicht aan de orde dient te komen bij
de wijziging van de Archiefwet, voorzien
voor 2012.
Het specifiek Archieftoezicht zal ver
dwijnen ten gunste van generiek
toezicht. Generiek toezicht wil zeggen
dat alleen kan worden ingegrepen in de
besluitvorming van de onder toezicht
gestelde overheid wanneer die in strijd
wordt geacht met het algemeen belang,
of bij taakverwaarlozing.
Het Landelijk Overleg van Provinciale
Archiefinspecties pleit voor behoud van
twee vormen van specifiek toezicht: bij
de bouw en inrichting van archief
bewaarplaatsen en bij het afgeven van
de machtiging tot subsititutie van het
analoge archief in een digitaal archief.
Beide onderwerpen kunnen tot zeer
kostbare en/of onomkeerbare gevolgen
leiden indien zij niet goed zijn geregeld
(hoge bouwkosten c.q. permanent
verlies van overheidinformatie). Het ziet
er echter naar uit dat deze vormen van
specifiek toezicht verdwijnen.
Folkertsma heeft onder meer de
projectleider interbestuurlijk toezicht in
Overijssel geïnterviewd, een testcase
voor Oosting. De beoogde vermindering
van toezichtlasten is mogelijk, maar de
horizontale verantwoording (over het
onderwerp archiefzorg) van B&W aan de
gemeenteraad vindt veelal niet plaats.
In situaties waarin geen archivaris is
benoemd, geldt dat des te sterker.
Systeemtoezicht (op digitale archivering)
is pas mogelijk als er een kwaliteits
zorgsysteem is in de gemeente, met
afspraken over audit en control. Door
alle partijen wordt bepleit dat er ruimte
blijft voor relatiebeheer, dat wil zeggen
kennisoverdracht en advisering door
provincie aan gemeente. Daarbij moet
duidelijk zijn welke rol de archief
inspecteur op enig moment vervult.
Folkertsma pleit ervoor dat elke
gemeente een staffunctionaris op het
gebied van de informatiehuishouding
heeft, in navolging van de Chief
Information Officer (CIO) bij de
departementen.
Particuliere archieven. Een voorbeeld
uit de praktijk
Uitgangspunt voor de scriptie is de
'collectie Jan Bloemendaal' in het
streekarchivariaat De Liemers en
Doesburg. De Geest reflecteert op de
archivistische begrippen collectie en
particulier archief. De resultaten van het
onderzoek zijn verwerkt in aanbevelingen
voor het streekarchivariaat, in het
bijzonder op het gebied van waardering,
selectie en vernietiging, acquisitie en
(digitale) ontsluiting van particuliere
archieven. Van de archiefvormer is een
beschrijving gemaakt conform ISAAR(CPF)
en van het persoonlijke archief is een
inventaris conform ISAD(G) gemaakt.
De kosten van duurzame digitale
toegankelijkheid
De kosten voor het langdurig bewaren
en toegankelijk houden van digitaal
archief zullen in de toekomst flink
oplopen. Dit heeft onder andere te
maken met het onderhoudsgevoelige
karakter van digitale informatie en met
het feit dat er steeds meer informatie
digitaal wordt aangemaakt. Daarnaast
wordt ook op grote schaal informatie
gedigitaliseerd. De Nederlandse
overheid is verantwoordelijk voor het
bewaren van zowel publieke digitale
informatie als ons nationale digitale
erfgoed. De overheid financiert
erfgoedinstellingen, archiefvormers en
archiefbewaarplaatsen, die op termijn
geconfronteerd worden met de hoge
kosten van duurzame digitale
toegankelijkheid.
Aan dit probleem is nog nauwelijks
aandacht besteed binnen het
Nederlandse archiefwezen. Om te
kunnen besparen op de kosten van het
duurzaam en toegankelijk bewaren van
digitaal archief dienen alle kosten en
alle factoren die deze beïnvloeden,
bekend te zijn. De kosten kunnen
inzichtelijk worden gemaakt met behulp
van kostenmodellen. Ook kunnen
kostenberekeningen worden gebruikt als
voorbeeld. Wanneer de kosten en de
factoren in kaart zijn gebracht, kunnen
maatregelen genomen worden om te
besparen op de kosten van duurzame
digitale toegankelijkheid.
Geschiedenisvanzuidholland.nl
semantisch web. Wat kan het
semantisch web betekenen
voor een webportal?
Internet heeft het structureren en
publiceren van informatie veranderd en
het zoeken, vinden en consumeren van
informatie gewijzigd. De volgende
ontwikkelingsfase staat voor de deur,
namelijk het semantisch web (Web 3.0).
Het semantisch web is een technologie
om datastructuren op het web te
publiceren, waardoor betekenisvolle
relaties kunnen ontstaan tussen concepten
die uit verschillende bronnen (bijvoor
beeld erfgoed) afkomstig zijn en
begrijpelijk gemaakt voor het web.
Op deze manier wordt de context en
betekenis achter die relatie behouden
en tevens verrijkt. In dit onderzoek is
bestudeerd of deze ontwikkeling iets
[■icaiDhuniii
24
2012 nummer 3
