It) 111
Verder dan 'voordeurdelen'?
Archief Eemland stond op dat moment
aan de vooravond van de bouw van het
Eemhuis: het nieuwe onderkomen voor
het Archief, de openbare bibliotheek
(Bibliotheken Eemland), kunsthal KadE
en Kunst en School (amateurkunst en
cultuureducatie). Natuurlijk had de
gemeente een verregaande samen
werking tussen deze voordeurdelers op
het oog toen ze het archief vroeg naar
de mogelijkheden en wenselijkheden
van verzelfstandiging. En dus bekeek
Archief Eemland de mogelijke synergie
met deze instellingen vanuit het oogpunt
van meerwaarde op het gebied van
vakkennis en innovatief vermogen.
Bibliotheken Eemland heeft als
informatiedienstverlener het meest
gemeen met het archief. De verschillen
met de bibliotheek zijn echter minstens
zo groot als de raakvlakken. De specifieke
aard, uniciteit en kwetsbaarheid van
archiefmateriaal stellen andere eisen
aan beheer en toegankelijkheid, zowel
op het gebied van publieks- en
beheervoorzieningen en de innovatie
daarvan, als op het gebied van vakkennis.
Bovendien bleek de bibliotheek volledig
gecommitteerd aan het proces van
verregaande bibliotheeksamenwerking
in de provincie Utrecht. De raakvlakken
met KadE en Kunst en School zijn te
beperkt om meerwaarde te kunnen
verwachten van een zware samen-
werkingsconstructie als een fusie.
De zaak lag duidelijk: niet doen dus.
Op naar het volgende kruispunt
Noten
2 Stichting Archiefpublicaties
(Den Haag 2010).
21
De schatten uit het depot van het Archief Eemland worden onder de titel 'Publiek geheim'
gepresenteerd aan bezoekers.
steuning kan inkopen voor het bedrag
van de huidige overheadkosten, is
daarom nog maar de vraag. (Veel)
goedkoper zal het naar verwachting niet
worden. Bedrijfseconomisch valt er dan
ook niet veel voordeel te verwachten
van het verzelfstandigen van alleen
Archief Eemland.
Alleen als er behalve van verzelf
standiging ook sprake zou zijn van een
fusie of een andere verregaande vorm
van samenwerking met derden, zou er
wellicht sprake kunnen zijn van
bedrijfseconomische voordelen.
Archief Eemland heeft het Amersfoortse
gemeentebestuur te kennen gegeven
dat het vooralsnog als gemeentelijke
dienst graag blijft participeren in vele en
veelsoortige samenwerkingsverbanden.
Het gemeentebestuur heeft daarop
besloten Archief Eemland de tijd te
geven om met de partners in het
Eemhuis werkende weg te ontdekken
hoeveel gemeenschappelijkheid een
gedeelde voordeur met zich meebrengt,
hoe de samenwerking achter die
voordeur loopt en tot welke vorm en
intensiteit van samenwerking dat leidt.
Door dit proces de tijd te geven, ontstaat
er ook ruimte om te bezien of de
samenwerking binnen de archief
branche, al dan niet gestuurd door het
ministerie van OCW, eenzelfde dynamiek
en reikwijdte krijgt als die momenteel
zichtbaar is in het veld van de openbare
bibliotheken. Archief Eemland zal dan
over een jaar of vijf opnieuw op een
kruispunt staan en een richting moeten
kiezen, maar dan zal duidelijker zijn dan
nu waarheen de te kiezen wegen leiden.
1 Dit artikel is grotendeels geschreven
op basis van een rapport dat ik in 2011
schreef in opdracht van Archief Eemland.
Archief Eemland vindt het van belang
om de bevindingen van dit onderzoek te
delen met collega's en vroeg mij daarom
het rapport om te werken tot een artikel
voor het Archievenblad. Het volledige
rapport is op aanvraag verkrijgbaar via
Archief Eemland.
Margreet Windhorst eigenaar
Raamwerk Advies en Tekst.
nummer 3 2012
