Burgerlijke stand
Bert Looper
Geboren:
1969-1975: atheneum,
straat. In die Zwolse jaren ben ik
opgeschoven van archivaris naar
cultuurmanager. Mijn interesse lag het
meest bij het verkennen van de betekenis
van archieven voor de maatschappij.
Naam:
27 februari 1957 te Heerenveen
Burgerlijke staat:
gehuwd met Gea Melein in 1985,
drie kinderen: Hidde (23),
Rixt (22) en Sjoerd (18)
Studies:
1963-1969: lagere school,
Gorredijk
Drachtster Lyceum
1975-1982: geschiedenis,
hoofdvak middeleeuwen,
RU Groningen(cum laude)
1983-1984: hogere archief
opleiding, Den Haag (stage
gemeentearchief Deventer)
Werk:
1985: archiefambtenaar ter
secretarie, gemeente Assen
1985-1992: gemeentearchivaris
Zutphen
1992-1995: stadsarchivaris
's-Hertogenbosch
1995-2000: directeur Centrale
Archief Selectiedienst in
Winschoten
2000-2006: directeur Historisch
Centrum Overijssel in Zwolle
2007-heden: directeur Tresoar,
Fries historisch en letterkundig
centrum
Je keerde dus terug naar de inhoud.
Hoe beviel dat?
"In die periode speelde de fusie van het
gemeentearchief Zwolle met het Rijks
archief Overijssel en de realisatie van de
nieuwbouw aan de Van Wevelinkhoven-
Voor de deur van het inmiddels verwoeste
Stadsarchief in Keulen: op zoek naar Groninger
oorkonden(1981).
De student middeleeuwse geschiedenis (1980).
Ik zag verbanden met andere disciplines
zoals muziek, theater en kunst. In dat
kader paste ook het project met Atte
Jongstra dat resulteerde in diens roman
Henry II Fix. Daarmee heb ik aan willen
geven dat een archiefinventaris en een
roman niet zover van elkaar af staan.
De inventaris is een vorm van
representatie van de werkelijkheid.
Het werk van de archivaris wordt te
gemakkelijk gezien als waardevrij,
maar mijn mening is dat elke archief
beschrijving discutabel is. We denken
teveel dat werkelijkheid-waarheid
inventaris elkaar één op één dekken.
Het is belangrijk te beseffen wat de
representatieve waarde van inven
tarissen en toegangen is. Als archivarissen
geven wij mensen wel of niet, volledig
of onvolledig, toegang tot het domein
van de geschiedenis en de historische
kennis. Dan is het toch niet teveel
gevraagd om daar sterk op te reflecteren?
Juist in het digitale tijdperk is die rol
cruciaal."
"Ik ben in die periode sterk geïnspireerd
geraakt door de museumgoeroe Julian
Spalding. In zijn boek The poetic
museum pleit hij ervoor zoveel mogelijk
dimensies van de aan ons toevertrouwde
documenten en objecten bloot te leggen.
Ik vind dat we als archivarissen nog te
eenzijdig op de informatiewaarde van
archieven gefocust zijn. Archieven zijn,
zoals Frank Ankersmit betoogt, 'reizigers
in de tijd' die ons enorm veel te
vertellen hebben. Niet alleen door de
informatie in de documenten, maar ook
door het blote feit dat die archieven en
documenten er zijn in welke vorm dan
ook. Archieven zijn monumenten van
ons bestaan."
Je bent nu directeur van Tresoar. Hoe is
dat zo gekomen?
"In 2006 kwam opeens Tresoar voorbij.
Ik had nooit met de gedachte gespeeld
om terug te keren naar Friesland, maar
toen die mogelijkheid zich voordeed
was ik snel 'om'. Tresoar is een
prachtige organisatie waarin museale,
bibliothecaire en archivistische uit
gangspunten versmolten zijn tot een
nieuwe eenheid die, naar mijn mening,
zijn gelijke in Nederland niet kent. Het
bijzondere karakter van Tresoar wordt in
belangrijke mate bepaald door de
verankering van de organisatie in de
Friese cultuur en samenleving. Nergens
in Nederland is zo intensief en
permanent de vraag inzake identiteit,
verleden en toekomst aan de orde als in
Friesland. Tresoar staat midden in deze
Friese identiteitsdynamiek. We werken
nu aan ons nieuwe meerjarenbeleidsplan
en centraal staat de verdere verbreding
en verdieping van onze maatschappelijke
relevantie. Het kernbegrip is cultuur
overdracht. Dat kun je passief opvatten
- acquireren, bewaren en beschikbaar
stellen - maar in de nieuwe beleids
periode willen we enkele slagen maken
om archieven, collecties en onze
specifieke kennis in de maatschappij
hun rol te laten spelen. We willen een
sterke rol spelen op het terrein - een
modieuze term, ik geef het toe - van
co-creatie. Vooral onze literaire taak
biedt veel mogelijkheden om samen
met schrijvers, dichters en kunstenaars
Een vergadering van het bestuur van de Friese
studentenvereniging Bernlef in Groningen (1981).
40 2012 nummer 1
