l doende leert men
VeleHanden.nl in de startblokken
Eind oktober 2011 gaat VeleHanden.nl online: een website voor crowdsourcing waar archieven hun
scans kunnen aanbieden aan vrijwilligers die willen helpen de archieven voor een breed publiek
toegankelijk te maken. De eerste testresultaten zijn veelbelovend.
Dubbele invoer
Voor het ontsluiten is een invoertool
ontworpen waarbij snelheid en
gebruiksgemak op de eerste plaats staan.
De invoerder ziet rechts op zijn scherm
de scan, ingezoomd op de eerste over
te nemen naam. Deze typt hij over in
de velden links op zijn scherm. Met de
tabtoets of met de muis navigeert hij van
veld tot veld, totdat alle nodige informatie
van de scan is overgenomen. Als hij op
'opslaan' klikt, verschijnt direct een nieuwe
scan. De viewer is eenvoudig naar
persoonlijke wensen aan te passen.
Hoewel de ervaring leert dat crowd-
sourcingsprojecten nauwelijks door
kwaadwillenden worden belaagd, is het
toch van belang de invoer te controleren.
Een foutje is immers snel gemaakt. Wie
handig zoekt (bijvoorbeeld met behulp van
wildcards) zal ondanks foutieve invoer toch
het gewenste resultaat kunnen vinden,
maar vanzelfsprekend willen we fouten in
de index zoveel mogelijk voorkomen.
Daarom is gekozen voor controle middels
dubbele invoer. Elke scan wordt tweemaal
ingevoerd door twee verschillende
Groot testpanel
Feedback
Annemarie Lavèn I
Het eerste project dat op VeleHanden.nl
wordt aangeboden, is het indexeren van
de Militieregisters. Als de site online gaat,
zullen er ongeveer 200.000 scans klaar
staan om geïndexeerd te worden. Hopelijk
komen er snel scans bij, want al tijdens het
testtraject is gebleken dat er door de
vrijwilligers heel snel en zorgvuldig wordt
gewerkt. De scans zullen worden ontsloten
op naam, geboorteplaats en -datum. Eind
oktober komen ook de eerste resultaten
online en kan er op Militieregisters.nl in
de index worden gezocht.
personen. Wanneer de resultaten niet
identiek zijn, wordt de scan ter beoordeling
voorgelegd aan een controleur. Deze ziet
op zijn scherm de originele scan, de
resultaten van invoerder 1 en invoerder 2,
en daaronder een veld voor de definitieve
data. De controleur ziet dankzij oplichtende
velden in één oogopslag welke gegevens
niet overeenkomen en kiest vervolgens
wat de juiste invoer moet zijn. Toch zullen
er situaties voorkomen waar ook de
controleur geen raad mee weet. Dergelijke
probleemgevallen worden aan een expert
voorgelegd. Het uitgangspunt is echter dat
de controleur beslist.
Om de site zo goed mogelijk aan te passen
aan de wensen en behoeften van een
breed publiek, is ervoor gekozen een grote
groep vrijwilligers in een vroeg stadium te
betrekken bij de ontwikkeling. Niet minder
dan 170 testers zijn nauw betrokken bij de
optimalisering van het invoerscherm, de
instructieteksten en de controlefunctie. Het
testpanel is divers samengesteld.
Medewerkers van collega-instellingen doen
mee, maar het merendeel bestaat uit
geïnteresseerde vrijwilligers, zelfs uit
Engeland, Canada en Australië. Lang niet
alle testers hebben genealogische ervaring
en er zijn ook enkele digibeten van de
partij. Deze variëteit helpt ons een site te
bouwen die zowel de debutant als de
doorgewinterde genealoog aanspreekt.
De testers krijgen gedurende het testtraject
drie keer een uitgebreide vragenlijst
voorgelegd. Iedere vragenlijst legt de
nadruk op een ander aspect uit het traject,
maar een aantal vragen komt iedere keer
terug. Zo meten we of de aanpassingen
aan de site tot een hogere waardering
leiden. De eerste vragenlijst betrof de
vormgeving van de site en de invoertool,
de tweede de controletool. De derde en
laatste vragenlijst staat in het teken van
statistiek en beloningen. Dan gaan we
onderzoeken welke aspecten motiverend
zijn voor de vrijwilligers. Loopt de testgroep
warm voor ranglijsten, te verdienen
medailles en een plaatsje in de hall of
fame, of willen vrijwilligers geen fratsen en
vooral lekker vlot kunnen invoeren? Want
hoe prettiger VeleHanden werkt, des te
meer vrijwilligers de handen uit de
mouwen zullen steken.
Ook via het forum op de testomgeving van
VeleHanden.nl en tijdens bijeenkomsten
met het testpanel, geven de vrijwilligers
uitgebreide en inspirerende feedback op de
ontwikkeling van de site. Duidelijk is dat
iedereen met veel plezier aan het werk is.
De mogelijkheid om mee te denken weegt
kennelijk ruimschoots op tegen de hinder
van bugs en kinderziektes die nu eenmaal
deel uitmaken van een ontwikkeltraject.
"Al doende leert men - ga zo door", merkte
een van de testers op, en dat is precies wat
we van plan zijn. Ook na de lancering van
de site in oktober.
Meer weten? Meldt u aan voor de
nieuwsbrief op www.VeleHanden.nl of
mail voor meer informatie naar
velehanden@stadsarchief.amsterdam.nl.
Annemarie Lavèn projectsecretaris
crowdsourcing, Stadsarchief Amsterdam.
nummer 8 2011
23
