Het publieke privédomein
De bescherming van persoons
gegevens en andere tijden1
De burger in de 21e eeuw is leesbaar voor de staat: in zijn
bewegingen, in zijn transacties, in zijn communicatie. Overal
en altijd. En intussen maakt menig burger zichzelf leesbaar
voor iedereen op internet. Online communities zoals Facebook,
LinkedIn en Twitter laten zien dat het sociale netwerk als
instrument van een soort tweede leven stilaan is veranderd in
een onderdeel van het echte leven. Privéaangelegenheden zijn
in de verweven fysieke en virtuele werkelijkheid nogal openbaar
geworden en voor een onbekend publiek zichtbaar en kenbaar.
De begrippen 'privé' en 'publiek' zijn in korte tijd radicaal
veranderd. De vraag is wat deze verandering teweegbrengt en
overhoop haalt in een omgeving die uit is op bescherming van
persoonsgegevens.
Andere tijden
die geen oog hebben voor privacy of
daar lak aan hebben, en waar openheid
de regel is. Mensen twitteren dat het
een lieve lust is, maken Facebook aan,
schrijven weblogs, gooien privékiekjes
en filmpjes op Flickr en YouTube en
sommigen gaan zelfs wereldwijd uit de
kleren.
Agnes E.M. Jonker l
Het valt niet mee om het publieke
domein van vandaag de dag te
beschrijven. Het medialandschap
verandert het openbare leven op
manieren die we maar net beginnen te
begrijpen. Een van de curieuze
bijverschijnselen van het web is dat
mensen hun privacy zonder slag of stoot
lijken te hebben opgegeven. Er lijkt
sprake van een paradox: er is een
wereld waar in het maatschappelijk
verkeer regels gelden ter bescherming
van de privacy en ter bevordering van
openbaarheid. Daarnaast is er internet,
een wereld waarin vele mensen leven
Andrew Keen, schrijver van The Cult of
the Amateur: How Today's Internet Is
Killing Our Culture (2007), vreest dat
met het prijsgeven van privacy een
belangrijk aspect van menselijkheid in
het sociale verkeer wordt aangetast. De
digitale revolutie minacht het recht van
de persoonlijke levenssfeer. In een
recent essay schrijft hij: "Privacy is dood:
privacy is het slachtoffer van de cultus
van het sociale. Alles en iedereen op het
internet komt met elkaar in aanraking,
of je elkaar nu persoonlijk kent of niet.
En iedereen kan weten wat een ander
op hetzelfde moment uitvoert en waar
iemand is. Dit alom tegenwoordige
sociale netwerk - gevoed door miljarden
tweets en narcistische updates - voert
een invasie uit in de 'gewijde ruimte'
van privé- en huiselijk leven."2 In een
vergelijking plaatst Keen het digitale
sociale netwerk tegenover een verstild
schilderij van Johannes Vermeer,
'Brieflezende vrouw' (of 'De vrouw in
5 T-
Maurice Lipsch Fotografie.
nummer 8 2011 13
