Archieven in het veld
VJ
9. Weet de linkerhand van
de staatssecretaris wel
wat de rechter doet?
"Voor een van de twee kansen voor open
doel, die ik in 2008 noemde, is een
betere voorzet gegeven: de bemoeienis
van het archiefwezen met de admini
straties is, althans op beleidsniveau,
toegenomen. Nu nog de uitvoering.
Daarvoor moet volgens de visie de
Innovatieagenda - te realiseren via een
convenant met de medeoverheden -
de oplossing zijn. Mijn andere kans voor
open doel betrof de integrale
Archiefcollectie Nederland. Dit is nog
even ver weg maar moet op dezelfde
manier dichterbij komen."
"Een nieuwe informatiewet blijft uit,
maar in de Archiefwet vallen gaten door
diverse recente en slecht op elkaar
afgestemde wijzigingen. Onder die
omstandigheden is het middel van een
convenant - of om in archieftermen te
blijven: een charter - volstrekt
onvoldoende om de gewenste doelen
te bereiken. Het Convenant archieven
2002-2005 was toen en zal ook nu voor
de diverse medeoverheden een
vrijblijvende zaak zijn, nu tegen de
achtergrond van een vrijblijvender
inrichting van het archiefbestel dan
destijds. Het vorige convenant gaf door
onderzoeken wat meer inzicht, ideeën
en tools, maar het doel van een (toen
ook al) eenduidige Archiefcollectie
Nederland werd niet bereikt.
"Het uitvoeren van de
Innovatieagenda staat of
valt met de aanwezigheid
van professionals bij alle
overheidslagen."
Noot
10. Een gemiste kans...
"Van daadwerkelijke
ambitie is bar weinig
te bespeuren. Van
innovatieve ideeën nog
minder."
onderwerp om alleen op te lossen."
Berendse: "Het lijkt me goed om zo snel
mogelijk aan de gang te gaan met het
convenant. Het liefst direct na de zomer.
Volle depots, de aansluiting van alle
overheidslagen op het e-depot,
versnelde beschikbaarheidstelling van
informatie aan burgers; het vraagt
allemaal om snel handelen. Maar wél in
gezamenlijkheid.'
Marianne Loef
"De Archiefvisie bevat een waardevolle
analyse van het veld van informatie en
archief in transitie, met per onderdeel
een voorstel voor concreet rijksbeleid tot
2016. Groot winstpunt ten opzichte van
de vorige visie (Interactief Archief,
2001) is dat nu de hele levenscyclus van
de archieven evenwichtig in beeld is,
van (digitale) geboorte tot en met
historisch geheugen."
De versnippering en het kwaliteits
verschil binnen het archiefwezen bleven,
en zullen ook met dit convenant niet
stoppen. Ze kunnen zelfs door de
wetswijzigingen verergeren. En dat
terwijl nu de urgentie van de digitale
duurzaamheid dringend is geworden en
de overheidsfinanciën op alle niveaus
onder druk staan."
"Toch geeft een Innovatieagenda ons als
professionals enige steun om met volle
kracht onze eigen besturen en organisaties
te overtuigen om mee te doen. Daartoe
wil ik dan ook iedereen oproepen!"
"Wat het toezicht betreft gaat deze visie
jammerlijk de mist in. De schrijvers zijn
slecht ingelicht en halen (interbestuurlijk)
toezicht en kwaliteitszorg door elkaar.
Wat te denken van de constatering dat
de (provinciale) inspecteurs zich ook
bezighouden met onderzoek,
inventarisatie en advies? Dat dateert van
zeer lang geleden of beperkt zich tot
onderzoek nodig voor het toezicht. Als
oplossing voor de grote gaten die door
toedoen van dezelfde staatssecretaris in
het toezicht vallen, zal er 'gesproken
worden met de inspecties' en de
provinciale inspecteurs krijgen een
'sleutelrol in de uitvoering van de
Innovatieagenda'. Tegelijkertijd is bij
het Nationaal Archief een wetsvoorstel
voorbereid waarin deze inspecteurs
worden afgeschaft. Door Binnenlandse
Zaken is dit voorjaar een wetsvoorstel
bij de Kamer ingediend, waarin het
interbestuurlijk archieftoezicht uit de
Archiefwet wordt gehaald en daarmee
vrijblijvend wordt. Weet de staats
secretaris niet wat er bij de buren
gebeurt en omgekeerd?1"
"Het ministerie lijkt op dit onderwerp
de regie te zijn kwijtgeraakt. Het
uitvoeren van de Innovatieagenda staat
of valt met de aanwezigheid van
professionals bij alle overheidslagen. In
de visie wordt wel de nadruk gelegd op
het grote belang van de archivaris, maar
in de praktijk wordt deze steeds
schaarser. Het voortbestaan van de
archiefopleiding staat onder druk en een
specialisme 'archieftoezicht' ontbreekt
geheel. Hierover niets in de visie."
1 Bij het Nationaal Archief kenden de
opstellers van het tweede wetsvoorstel
het wetsvoorstel Revitalisering Generiek
Toezicht niet! Zie ook de reacties van de
Raad voor Cultuur, het Interprovinciaal
overleg, LOPAI, VNG, KVAN en BRAIN op
de websites van cultuur.nl, KVAN, BRAIN
en LOPAI en in het Archievenblad (2011)
nr. 4.
Geert-Jan van Bussel
"De Archiefvisie is geen omvattende
visie die aangeeft waar wij over tien
of twintig jaar willen staan. Het is geen
uitdagend perspectief dat een ambitie
niveau weergeeft waaraan we allemaal
enthousiast willen werken. Het is een
opsomming van een aantal 'visies' op
een vijftal thema's: duurzaamheid,
openbaarheid, collectievorming,
Archiefcollectie Nederland en bestel. De
gedefinieerde visies vertonen verdacht
veel overeenkomsten met de huidige
stand van zaken, met een paar aan
geduide kleine veranderingen en
gewenste ontwikkelingen. Van daad
werkelijke ambitie is bar weinig te
bespeuren. Van innovatieve ideeën nog
minder. Het is, kortom, een inhoudelijk
'armoedig' stuk. Ik ben dus, ondanks
een aantal positieve elementen, zeer
teleurgesteld in het geheel."
"De motivatie voor die geringe ambitie,
ontbrekende visie en afwezige
innovatieve ideeën wordt gemotiveerd
met de dooddoener dat de informatie
technologische ontwikkelingen zó snel
gaan dat een visie voor de langere
termijn niet mogelijk is. Een vreemde
opmerking, wetende dat de
rijksoverheid allerlei visies openbaart
waarin die snelle ontwikkeling juist een
argument is om het ambitieniveau zo
20 2011 nummer 7
