Nieuws
uit het
veld
Nederlands erfgoed
toegevoegd aan
UNESCO Memory of
the World Register
Erfgoed Nederland,
TIN en NMI met
sluiting bedreigd
Het Nederlands Theater Instituut beheert
een groot archief met maquettes,
teksten, affiches, kostuums en opnamen
van honderdvijftig jaar theater, circus en
cabaret in Nederland. Aan dat alles komt
een eind als de subsidie stopt, vreest
directeur Henk Scholten. Het abrupt
stopzetten van de rijkssubsidie betekent
het einde van een collectie die al sinds
de negentiende eeuw wordt verzameld
en getoond in talloze publicaties,
digitale presentaties en reizende
tentoonstellingen. De collectie omvat
onder andere het archief van locatie
gezelschap Dogtroep, de originele,
handgeschreven bladmuziek van
de musicals die Annie M.G. Schmidt
en Harry Bannink schreven, het kostuum
dat Tom Manders als Dorus droeg en
de balletschoenen en tutu's van
Alexandra Radius. Het Theater Instituut
is een petitie gestart die 20 juni is
aangeboden aan de Tweede Kamer.
Het NMI is in 2000 in de KB gehuisvest
met als doel het muzikaal erfgoed beter
zichtbaar te maken en collecties
te bundelen. De collecties zijn deels
afkomstig van het Haags Gemeente
museum en van de violist Willem Noske.
Diens Neerlandica-collectie maakt
eveneens onderdeel uit van het NMI.
De collectie beslaat thans bijna 4.000
strekkende meter. In de nieuwe visie
op het cultuurbeleid wordt de collectie
van het NMI - volkomen ten onrechte -
getypeerd als een 'gemeentelijke
collectie met een beperkt publieks
bereik'. Er wordt aan voorbijgegaan dat
het hier gaat om een nationale collectie
muzikaal erfgoed van internationaal
belang. Van zo'n 600 Nederlandse
componisten (of andere toonkunstenaars)
uit de negentiende en twintigste eeuw
beschikt het NMI over de persoonlijke
archieven: Willem Mengelberg, Alphons
Diepenbrock, Julius Röntgen, Hendrik
Andriessen, Tristan Keuris en Peter
Schat, om slechts enkelen te noemen.
Het Mengelbergarchief bevat onder
meer autografen en brieven van Gustav
Mahler en Richard Strauss. Daaronder
zijn ook de door Mahler geannoteerde
partituren van zijn eigen muziek. Het
wegvallen van de rijkssteun betekent
dat het Nederlands Muziek Instituut in
2013 zijn werkzaamheden zal moeten
beëindigen. Wat met de collecties gaat
gebeuren is thans nog een open vraag.
Erfgoed Nederland moet in 2013
definitief de deuren sluiten, vindt
staatssecretaris Zijlstra van Cultuur. In
een reactie op de visie schrijft Mardjan
Seighali, plaatsvervangend directeur van
Erfgoed Nederland: "Doodzonde en pure
kapitaalvernietiging. Erfgoed is belang
rijker dan ooit, voor onze nationale
identiteit en voor een toegankelijk
verleden waarvan de grenzen niet
bepaald worden door de muren van een
gebouw. Zonder landelijk instituut
ontwikkelen we niet langer een brede
visie op erfgoed en maatschappij.
Talloze kleine en grote instellingen - in
totaal zo'n drieduizend - moeten het dan
doen met het kleine wereldje van hun
deelsector. Wij hebben de expertise,
de visie en de passie om mensen en
organisaties met elkaar te verbinden
en te ondersteunen. Onze prestaties
bewijzen dat. De opheffing van Erfgoed
Op 25 mei 2011 maakte UNESCO bekend
dat vier geheel of gedeeltelijk Neder
landse stukken documentair erfgoed
zijn toegevoegd aan het UNESCO
Memory of the World Register.
Het International Advisory Committee,
het hoogste orgaan van dit UNESCO-
programma, keurde in totaal 44
nominaties goed. Voor Nederland betreft
het de Desmet-collectie van EYE Film
Instituut Nederland, het archief van
de Middelburgse Commercie Compagnie
van het Zeeuws Archief, het archief van
de West-Indische Compagnie (WIC) van
het Nationaal Archief en een manuscript
van La Galigo, een epos uit Sulawesi in
de Buginese taal, van de Universiteits
bibliotheek Leiden.
Memory of the World is een UNESCO-
programma dat landen bijstaat bij het
bewaren en openbaar maken van
documentair erfgoed. Het Register is
de etalage van het programma. Deze
erfgoedlijst brengt documenten - onder
meer kleitabletten, boeken, archieven,
audiovisueel materiaal en digitale
objecten - van wereldwijde betekenis
samen. Het laat de schoonheid en het
belang van het documentair erfgoed
zien en pleit daarmee voor zorgvuldig
beheer van dit materiaal. Eerder al
kregen de dagboeken van Anne Frank,
de archieven van de VOC, de Joodse
bibliotheek Ets Haim en de Catecismo
Corticu, het eerste in het Papiamento
gedrukte boek, een plaats in het
register.
Erfgoed Nederland, Het Nederlands
Theater Instituut (TIN) en het
Nederlands Muziek Instituut (NMI)
worden met sluiting bedreigd.
Staatssecretaris Zijlstra is van plan om
eind 2012 de subsidies aan deze
instellingen te stoppen.
nummer 6 201 1 7
