Archieven in het veld
KVAN-dagen 2011
Archieven in het veld
Onder het thema 'Archieven in het veld' boden de KVAN-
dagen 2011 een gevarieerd programma. Ruim 250 bezoekers
waren naar Friesland afgereisd, waaronder ook redactieleden.
Zij bezochten de lezingen en namen korte interviews af bij
bezoekers. Een verslag.
Keynotes
Joost Salverda en Jeroen Trispel, beiden
werkzaam bij het Gelders Archief,
vroegen zich na afloop af of de
vergelijking wel opgaat: beroven
archivarissen de archieven van hun
context? Misschien, in ieder geval is het
met de huidige techniek mogelijk meer
context toe te voegen. Instemmend
stelden zij dan ook vast dat Bert Looper
wel gelijk had dat sinds de negentiende
eeuw de vorm van archief veranderd is,
maar de basis gelijk is gebleven.
In de keynote 'Gevaarlijk gebied, door
geen mens te betreden' deed Kester
Freriks verslag van zijn zoektocht naar
de wildernis in Nederland. Met fraaie
voorbeelden beschreef hij zijn zoektocht
naar het geschiedenisloze landschap. Hij
zocht in archieven en in de natuur zelf,
maar vond overal sporen van het
verleden. De lezing sprak Annelot Vijn
(Het Utrechts Archief) aan: "Vooral zijn
literaire wijze van vertellen. Freriks'
bijdrage gaf verdieping." Toch maakte
de lezing van Looper meer los bij Vijn:
"In Loopers lezing komt de landelijke
discussie over de rol van archieven en
archivarissen naar voren." Na wikken en
wegen: "Als persoon deel ik de
ervaringen die Looper beschrijft wel.
Toch ben ik ook blij met de contextkant
van het archiefvak, met de informatie-
waarde. Het lijkt alsof we nu weer een
andere kant op gaan, ook met Thomassen.
Alleen nu niet alleen meer voor het oud
archief maar voor het hele records
continuüm."
Goffe Jensma, hoogleraar Friese taal- en
letterkunde, vroeg zich op dinsdag af of
archieven overbodig worden. Hij vatte
archieven hier op als plaatsen van
raadpleging. Zou onderzoek naar de
geschiedenis van het zoeken van
kievitseieren drie decennia geleden nog
jaren duren, nu is dat enkele weken.
Alles wat nodig is voor historisch
onderzoek is op het internet te vinden:
boeken, oude kranten, bronnen. Die
ontwikkeling van computers en
breedband internet is zo ontzettend snel
gegaan. Gaat het in dit tempo door, dan
zullen er geen bezoekers meer naar
archiefdiensten gaan. Dat een archivaris
bepaalt welke bronnen wel en welke
niet op internet geplaatst worden en
dus beschikbaar zijn, daar maalde
Jensma niet om.
Maurice Lipsch Fotografie.
Hans Berende, Dick Deuzeman, Ton Dijksterhuis, René Spork, Ivo Zandhuis
In de openingstoespraak van een van de
gastheren, Tresoar, werd door Bert
Looper de vergelijking gemaakt tussen
archivarissen en archeologen van de
negentiende eeuw: zij roven archieven
uit hun ontstaansomgeving en
vernietigen zo de ontstaanscontext.
Archivarissen zouden meer moeten
nadenken over wat hun rol is vis-a-vis
het archief. Want als we weten wat
archief is, dan weten we ook wat onze
rol is. Archivarissen zouden masters of
context moeten zijn.
De KVAN-dagen werden op beeld vastgelegd
door Nick Creutzburg.
16 2011 nummer 6
