Als het echter om oude kunst en
architectuur gaat, is Heerlen veel minder
rijk bedeeld. Dan blijven eigenlijk alleen
maar de Gevangentoren en de
Pancratiuskerk over. Die laatste heb ik
pas leren kennen na de restauratie en
herinrichting van 1969, eveneens door
Peutz. Ik moet zeggen dat de kerk in
mijn geheugen geen bijster goede
indruk heeft nagelaten. Kil, grauw en
rommelig, zo herinner ik me het
gebouw. Enkele hoogstaande
kunstvoorwerpen vielen echter wel op:
de twee zestiende-eeuwse panelen uit
het atelier van Pieter Coecke van Aalst,
een middeleeuws Mariabeeld en een
mooie Christus op koude steen van rond
1500. Kwaliteit verloochent zich nu
eenmaal nooit! Met het bezoek aan de
tentoonstelling van Maastrichts zilver in
1978 leerde ik dat de kerk bovendien
beschikte over een van de mooiste
renaissance monstransen van Limburg.
Zelf vond ik de eenvoudige kerstgroep
van Frans Timmermans altijd bijzonder:
grof gesneden uit eenvoudige blokken
hout, goed passend bij het sobere
romaanse karakter van de kerk.
Na mijn vertrek uit Heerlen op achttien
jarige leeftijd bezocht ik de kerk veel
minder. Wel kwam ik enkele jaren
geleden de twee frivole barokke houten
panelen tegen op een expositie in
Roermond. Ze hingen vroeger vies en
grijs onder in de donkere toren en
detoneerden voor mijn gevoel helemaal
met de sobere kerk. Toen ik onlangs
mijn moeder in Heerlen bezocht en nog
even door de stad dwaalde, ben ik weer
eens even binnengelopen. Stukje
jeugdsentiment. En tot mijn verbazing
merkte ik dat de kerk van binnen geheel
was opgeknapt. Het interieur vormde
een prachtige eenheid en maakte nu
een ruime indruk. De ruimte straalde
rust uit en de vele kunstvoorwerpen
De Sint Pancratiuskerk in Heerlen (foto's John van Cauteren).
nummer 5 201 1 31
