Persoonsgegevens in
online media-archieven
De Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) stelt strenge eisen aan de omgang met persoons
gegevens. Maar de wet kent ook een royale uitzonderingspositie voor zogenaamde 'journalistieke
verwerkingen'. De achtergrond is dat journalisten en media vrij hun werk moeten kunnen doen.
Geldt deze uitzonderingspositie ook als journalistieke producten, na hun eerste openbaarmaking,
in een archief worden opgenomen en dan online toegankelijk zijn?
Journalistiek of niet?
CBP richtsnoeren
Wat vindt genoemd College
bescherming persoonsgegevens er zelf
van? Men heeft in 2007 richtlijnen
opgesteld: "Richtsnoeren publicatie van
Tjeerd Schiphof
Deze kwestie is een aantal keren aan de
orde gesteld door mensen die hun
persoonsgegevens wilden laten
afschermen, omdat met een online
zoekmachine onprettige berichtgeving
aan het licht kwam. Rechters die zich
over deze vraag bogen, bleken echter de
opvatting te huldigen dat het belang van
de betrouwbaarheid en volledigheid van
archieven in de voorgelegde gevallen
boven de belangen van individuen ging.
Deze bijdrage besteedt ook aandacht
aan een andere juridische weg naast de
Wbp, en de mogelijkheid om bij de Raad
voor de Journalistiek te klagen over
online media-archieven.
Grote delen van de Wbp zijn niet van
toepassing op "journalistieke
verwerkingen", zegt artikel 3 lid 1. De
bepaling heeft ook betrekking op
"artistieke en literaire verwerkingen",
maar die blijven in deze bijdrage buiten
beschouwing. Journalistieke verwerkingen
zijn ruwweg alle handelingen die men
verricht in het journalistieke proces: het
Google
Online zoekmachines geven snel veel informatie. Daarin schuilt een risico. Ongewenste informatie die
eenmaal online staat, is moeilijk te verwijderen (coll. Wikimedia Commons).
verzamelen van persoonsgegevens, het
bewaren en bewerken ervan, en
natuurlijk het actief openbaar maken.
Niet onbelangrijk is de categorie van de
zogenaamde "bijzondere persoons
gegevens", waarop normaliter een nog
strenger regime van toepassing is.
Persoonlijke informatie over godsdienst
of levensovertuiging, gezondheid,
seksuele leven en strafrechtelijke
bijzonderheden mogen door gewone
stervelingen alleen met toestemming
van de betrokkene verzameld en
openbaar gemaakt worden, maar de
pers mag vrijelijk onderzoek doen en
berichten over de griep van premier
Rutte of de strafrechtelijke bijzonder
heden omtrent Willem Holleeder. Daarbij
komt nog, en dat is van belang voor de
cases die hierna aan de orde komen, dat
betrokkenen geen informatie- of
correctierecht hebben waarmee ze
zouden kunnen opvragen welke
gegevens er verwerkt zijn, of waarmee
ze gegevens kunnen laten veranderen of
afschermen. De 'privacy waakhond', het
College bescherming persoonsgegevens
(CBP) mag ook al geen toezicht houden
op media-uitingen. Journalistieke
verwerkingen hoeven bovendien niet bij
het CBP gemeld te worden. Het is dus
alleszins interessant te weten of de
online beschikbaarstelling van media-
uitingen een journalistieke verwerking
in de zin van de Wbp mag heten.
nummer 2 201 1
15
