Oral history
Vragen
Noten
Inrichtingspion van de Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders.
als motivering:
De afsluiting en de drooglegging van
de Zuiderzee zal aanzienlijke verande
ringen brengen in het huidige landschaps-
en volksbeeld, terwijl een geheel nieuw
land benevens een nieuwe volksgroep tot
ontwikkeling zullen komen. Beide
verschijnselen zijn zoo belangrijk, dat o.i.
alles in het werk dient te worden gesteld
om het tegenwoordige beeld der
Zuiderzeelanden benevens de ontwikkeling
van het nieuwe gebied van den beginne
vast te leggen. Dat is de plicht tegenover
het nageslacht; het is tevens plicht
tegenover de wetenschappelijke
onderzoekers, welke zich nu en later met
de sociale ontwikkeling der bedoelde
gebieden zullen bezig houden en wier
arbeid weer informeerende waarde kan
hebben voor de practische politiek. "2
Helaas is deze wens nooit werkelijkheid
geworden maar dankzij het samen
voegen van verschillende Flevolandse
instellingen, waardoor Nieuw Land is
ontstaan, is er wel weer een stap in deze
richting gezet. Het archief is uitgebreid
met enkele zeer waardevolle particuliere
archieven. Voorbeelden hiervan zijn het
archief van de Zuiderzeevereniging, de
vereniging die erin slaagde om door
middel van uitgekiende propaganda en
goede contacten het juiste klimaat te
scheppen op regerings- en parlementair
niveau voor het aannemen van
de Zuiderzeewet, en de persoonlijke
archieven van dhr. Vissering en
dhr. Jansma, respectievelijk voorzitter
en secretaris van de Zuiderzeeraad. Van
recentere datum is het archief van de
Vereniging tot Behoud van het IJsselmeer
(VBIJ). Zodoende ontstaat een interessante
mix van voor- en tegenstanders van
landaanwinning.
Het feit dat Flevoland een jonge
provincie is, maakt geen verschil in
de wijze waarop er met archief wordt
omgegaan. Bij Nieuw Land worden we
als archivaris geconfronteerd met
dezelfde vragen als alle andere
archivarissen. Wat bewaren we en wat
niet? Welke archieven willen we graag
hebben en gaan we actief acquireren?
Wat doen we met digitale bestanden?
Op het gebied van selectie is wel
aangevoerd dat er meer documenten
van de uitvoering moet worden bewaard
dan voorheen de gewoonte was in
Lelystad, nog deel uitmakend van het Openbaar
Lichaam Zuidelijke Ijsselmeerpolders.
archiefselectie. Bij het droogmaken van
de polder waren de ideeën vaak al
uitgevoerd voordat er beleid gemaakt
was, zodat de uitvoeringsdossiers
cruciale informatie voor de geschied
schrijving bevatten. Het gebied tussen
Lelystad en Almere, de Oostvaarders-
plassen, is hier een goed voorbeeld van.
Dit gebied was ooit bestemd als
industrieterrein, maar tegen de tijd dat
de Wet werd aangenomen om er een
natuurgebied van te maken, was dit
reeds gerealiseerd. Er werden zelfs al
vogeltellingen gehouden!
Verder probeert Nieuw Land de
archieven te verwerven van organisaties
of personen die een belangrijke rol
spelen of hebben gespeeld bij het
ontstaan en ontwikkelen van Flevoland.
Misschien meer dan andere archieven
doet Nieuw Land ook veel aan oral
history. Op dit moment worden er
bijvoorbeeld interviews afgenomen met
personen die betrokken zijn geweest bij
landbouwkundig onderzoek en anderen
die betrokken zijn geweest bij
de provinciewording. Beide projecten
moeten resulteren in een publicatie en
worden uitgevoerd door de weten
schappelijke onderzoekers van Nieuw
Land. Een goed voorbeeld dat de diverse
functies bij Nieuw Land regelmatig
gecombineerd worden voor diverse
projecten. Zo worden delen van
interviews weer gebruikt om op een
website te publiceren voor het publiek.
En naast de onderzoekers werken ook
de bibliothecarissen en archivarissen
mee aan de tentoonstellingen die in het
museum worden georganiseerd, zoals
een nieuwe vaste tentoonstelling over
het Zuiderzeeproject, die aan het einde
van het jaar voor het publiek open zal
gaan.
Het Zuiderzeeproject: een geweldig voor
beeld van land en water; het bedwingen
van de zee om land te winnen. Een
technisch complex project met daarachter
een bijna net zo'n complexe bestuurlijke
constructie.
De bestuursvormen leiden tot op de dag
van vandaag nog tot veel vragen. Waar
liggen de verantwoordelijkheden en bij
welk archief moet ik dan zijn? Een puzzel
die veel archiefonderzoekers en ook de
archivarissen voor een uitdaging stelt.3
1 Ontleend aan liedtekst 'Zeeland' uit:
Herman Finkers, Tot nu toe (juni 2005), dvd
2: De zon gaat zinloos onder, morgen moet
zij toch weer op (originele uitgave 1992).
2 R. Chandali, 'Het Zuiderzee-Archief',
Archievenblad, nr. 1 (maart 1992). Citaat
uit advies van D. van Blom, G. Vissering en
Th. van der Waerden om een centraal
Zuiderzee-archief te stichten.
3 Voor meer informatie:
www.nieuwlanderfgoed.nl en
www.flevolandsgeheugen.nl.
Wouter ten Have en Diana Oppelaar-van
der Haar archivarissen bij Nieuw Land
Erfgoedcentrum.
LELYSTAD
ÖAIN8- UCH-Z.'J.P.
nummer 8 2010 33
