Nederlandse Rode Kruis:
Archieven Informatiebureau
Gemobiliseerde Nederlandse militairen oefenen op de schaats in het bevroren inundatiegebied van de
Hollandse Waterlinie in januari 1940. De soldaat links draagt een luchtgekoelde mitrailleur. Foto door
C. Zeylemaker voor het ANP (coll. Algemeen Nederlands Persbureau).
een unieke rol vervuld in de Nederlandse
samenleving. Daarnaast vertegenwoordigt
het tal van buitenlandse persbureaus.
Het bedrijfsarchief omvat de
taakuitoefening van het ANP en zet
die in een nationale en internationale
context. Zeker in de jaren '30, tijdens
de Tweede Wereldoorlog en in de
periode van de Koude Oorlog was
bruikbare, betrouwbare, geloofwaardige
en onbevooroordeelde nieuws
voorziening een gevoelig thema, zoals
bij de mobilisatie, de Watersnoodramp,
de krakersrellen en de rol van het
koningshuis. De nieuwsberichten van
het ANP vormden de basis voor bericht
geving in de media. In het archief komt
de geschiedenis van de Nederlandse
persvoorziening terug: samenwerking,
conflicten, perszuivering en beeld
vorming. Tijdens de Tweede Wereld
oorlog werd het ANP vanwege zijn
centrale rol in de nieuwsvoorziening
een propaganda-instrument van de
bezetters, dat de bijnaam 'Adolfs
Nieuwste Papegaai' opleverde. Het
archief is een nog nauwelijks gebruikte
bron voor de persgeschiedenis in
Nederland. De conservering van het
bedrijfsarchief is ondergebracht bij
Metamorfoze, de onderdelen het Grote
Net en de telex- en tekstarchieven
bij Erfgoed van de Oorlog.
Het Nederlandse Rode Kruis heeft vanaf
het begin van de Tweede Wereldoorlog
gegevens verzameld over de lotgevallen
van oorlogsgetroffenen, met als doel
informatieverstrekking en contactherstel
te bevorderen. Over de oorlogsslachtoffers
in Nederlands-Indië, zowel tijdens de
Japanse bezetting als tijdens de zoge
noemde Bersiap-periode (internering in
Republikeinse kampen 1945/1946) en
de jaren van de dekolonisatie, ontstond
er een aparte afdeling Indisch archief
betreffende geïnterneerden, evacués en
repatrianten (burgers en krijgsgevan
genen). Het archief is de neerslag van
Het verzamelen van gegevens over oorlogsgetroffenen in Nederlands-Indië uit telexberichten door het Informatiebureau in Den Haag. Foto gemaakt in
opdracht van het Nederlandse Rode Kruis door H.G.L. Schimmelpenningh, 1946 (coll. Nederlandse Rode Kruis).
nummer 7 2010 17
