De Tweede Wereldoorlog
in Muziek
Infrastructuur
Netwerk
Noten
Het Nederlands Muziek Instituut
in Den Haag heeft een website
gemaakt over de betekenis van
muziek in de Tweede Wereld
oorlog in het toenmalige
Koninkrijk der Nederlanden.
Verboden muziek, muziek uit
kampen, amusementsmuziek,
propagandaliederen en andere
werken die in de oorlog zijn
ontstaan, zijn op deze site te
horen. De Tweede Wereldoorlog
in Muziek is ook een wegwijzer
naar relevant materiaal dat bij
Nederlandse instellingen te
vinden is. De muziek, artikelen,
films, foto's en vele archief
documenten die met de site
zijn ontsloten, vertellen over de
macht en onmacht van muziek,
over leven en overleven met
muziek.
rechts- en bewijsfunctie hebben of
om materiaal dat meer direct iets doet
met onze herinnering.
Om de resultaten van het programma
goed te positioneren, heeft het minister
van VWS het NIOD gevraagd een
coördinatiepunt in te richten dat de taak
heeft die resultaten te behouden, te
ontwikkelen en onder de aandacht van
een breed publiek te brengen.
De doelstelling van dit coördinatiepunt
is in de visie van het NIOD tweeledig:
1. Het bevorderen van kennis over de
Tweede Wereldoorlog door het aan
bieden van een brede en gevarieerde
digitaal toegankelijke nationale
collectie WO2, waarin materiaal als
digitale reproductie is opgenomen of
door een goede bewegwijzering
bereikbaar is;
2. Het onderhouden van een netwerk
van instellingen die vanuit hun eigen
actieradius en verantwoordelijkheid
een bijdrage aan de nationale
collectie WO2 leveren, of de collectie
gebruiken voor educatieve,
wetenschappelijke of voorlichtende
activiteiten.
De doelstelling van het NIOD kan alleen
maar worden gerealiseerd als de
digitale structuur die binnen de
verschillende projecten is ontstaan,
wordt ontwikkeld tot een digitale
infrastructuur. In de basisstructuur
van de grote samenwerkingsprojecten
zijn digitale duurzaamheid en beschik
baarstelling geborgd door de instel
lingen die eindverantwoordelijk zijn.
De structuur heeft een breed bereik,
omdat veel kleinere projecten in feite
een deelproject zijn van de nationale
collecties Beeldbank WO2, Oorlog in
Blik, Getuigen Verhalen, Dagboeken
en legale en illegale publicaties.
De Wegwijzer Archieven WO2 verbindt,
ook thematisch, een groot deel van
de oorlogsgerelateerde archieven met
elkaar.
Vanuit deze basis gaat het coördinatiepunt,
waarin vooral op digitaal gebied nauw
wordt samengewerkt met het Nationaal
Archief, de KB, DANS en het Nederlands
Instituut voor Beeld en Geluid, een
digitale infrastructuur opzetten die moet
uitmonden in een integrale zoekfunctie.
In de loop van het programma Erfgoed
van de Oorlog is al verkennend
onderzoek gedaan naar de mogelijk
heden voor zo'n zoekfunctie, en daaruit
is gebleken dat er geen onoverkomelijke
belemmeringen zijn. De zoekdienst
wordt stap voor stap ontwikkeld. Het is
de bedoeling dat in 2011 de eerste
bestanden aan elkaar gekoppeld zijn.
Bij het kiezen van de bestanden die als
eerste integraal doorzoekbaar zullen
zijn, wordt rekening gehouden met de
voorlichtende taak van de zesde partner,
het Nationaal Comité 4 en 5 mei.
Door het erfgoedprogramma is een
netwerk van kleine en grote instellingen
ontstaan dat intact gehouden en liefst
uitgebreid dient te worden. Ook dit
is een taak voor het coördinatiepunt,
omdat input op landelijk niveau onmis
baar is voor een zorgvuldige procedure
rond aanvullingen en eventuele
veranderingen in de infrastructuur.
Maar het netwerk zal er ook zijn voor
instellingen die ervoor kiezen op een
andere manier met hun erfgoed Tweede
Wereldoorlog om te gaan. Het NIOD wil
een of twee keer per jaar een ontmoe-
tings- of studiedag organiseren en de
netwerkactiviteiten zullen worden
ondersteund door een digitale nieuws
brief. Het is de bedoeling om de eerste
nieuwsbrief in oktober 2010 te laten
verschijnen.5
1 Voor een overzicht zie: www.
rijksoverheid.nl/onderwerpen/
tweede-wereldoorlog/projecten-
erfgoed-van-de-oorlog/behouden-en-
digitaliseren-collecties.
2 Erfgoed Nederland Magazine
(2010) nr. 2, 4-6.
3 Programma Erfgoed van de oorlog,
2007-2009. Beleidskader voor
subsidiëring, 9.
4 Zie besprekingen door Ernest
Verhees in Archievenblad 114 (2010)
nr. 5, 23-24.
5 Bij het schrijven van dit artikel is
dankbaar gebruikgemaakt van de
adviezen van Agnes Jonker.
Annemieke van Bockxmeer Nederlands
Instituut voor Oorlogsdocumentatie.
nummer 7 2010 15
