Burgerlijke stand
Rienk Jonker
In juni 2009 ontving Rienk Jonker de Hendrik van Wijn-penning uit handen van KVAN-voorzitter
Fred van Kan. Jonker kreeg deze verenigingsprijs omdat hij ai tien jaar actief en zonder winstoogmerk
informatie verzamelt, structureert en verspreidt onder vakgenoten (foto Paui Maessen).
rijksdiensten naar het noorden, hebben
wij een journalist van Trouw benaderd
met de vraag: 'Weet je wat er nu speelt in
Winschoten?'. Hij kwam en nam meteen ook
een fotograaf mee. Dat was bingo, want
Kamerleden lezen Trouw. Later is de NRC
ook nog geweest. We hebben een korte
brief met stellingen naar alle leden van
de Tweede Kamer gestuurd en een meer
uitgebreide brief naar de Kamercommissie.
Daarin haakten wij ook aan bij bijvoorbeeld
de PIVOT-discussie. De interim-manager in
Winschoten heeft ons nog een compliment
gegeven: 'Jullie hebben als actiegroep heel
veel voor elkaar gekregen.'"
Hoe waren daarna de jaren
in Groningen?
"Ik werd daar archiefinspecteur van de ge
meente Groningen. Ik hield mij vooral bezig
met duurzame toegankelijkheid, met het
digitale verhaal. Johan Cruijff heeft volgens
mij gezegd: 'Je gaat het pas zien als je het
doorhebt.' Zo is het met duurzame toegan
kelijkheid en het digitale verhaal ook. Je
moet ermee bezig zijn, je moet er vat op
krijgen en dan krijg je er inzicht in. We heb
ben in Groningen samen met het Gemeente
archief van Amsterdam een MLG-enquête
gehouden, die we hebben uitgezet naar de
gemeentediensten. Eén van de reacties was
bijvoorbeeld: 'Wat jullie vragen, wil ik ook
wel weten.' En een andere, die ik goed heb
onthouden: 'Je moet erbij wezen als er iets
gaat veranderen.' Ik was nog maar net aan
het werk als archiefinspecteur, toen ik een
telefoontje kreeg van de Gemeentepolitie
dat ze bepaalde financiële stukken wilden
weggooien op grond van een permanente
machtiging. Alleen veel van wat ze wilden
vernietigen viel daar niet onder. Die mach
tiging heb ik toen direct ingetrokken. In
de hele periode dat ik daar werkte heb ik
veel aandacht aan de vernietiging besteed.
Je moet je er altijd goed van bewust zijn
wat er wordt weggegooid of verwijderd.
je moet er nog een laatste blik op kunnen
slaan. Daarom moet er met behulp van een
voorselectielijst bepaald worden wat er
jaarlijks vernietigd moet worden en elk jaar
moet er een vernietigingsvoorstel komen
en een machtiging worden afgegeven. We
hebben toen voor de financiële gegevens
een lijst opgesteld waarbij we het geheel
benaderden vanuit de processen. We kregen
hem eerst terug. Ze keken er heel vreemd
tegenaan. Maar met een andere lay-out is
dezelfde lijst daarna teruggegeven. Toen
vonden ze hem prachtig. Hij moest één
keer in de vier jaar worden herzien, maar
die methode kun je generiek maken. Met
het digitale verhaal liepen we eigenlijk wel
heel ver voor de muziek uit. Toen ik in het
bestuur van de KVAN zat, heb ik samen met
Johan van der Ploeg en Jan Boomgaard een
MLG-advies geschreven over de consequenties
van de digitalisering voor het archiefwezen."
Je hebt voor de KVAN toch ook buiten
landse reizen gemaakt?
"Ja, ik ben twee keer voor de KVAN in
Hongarije geweest. De eerste keer gingen
we er echt naar toe met het idee dat we
hen moesten helpen na al die jaren dat ze
een Oostblokland waren geweest. Nou, er
zaten knappe koppen bij waar wij nog wat
van konden leren! En ik heb er prachtige
archieven en bibliotheken gezien. Zoals het
aartsbisschoppelijk archief in Esztergom,
waar de archivaris bij wijze van spreken de
pauselijke bullen met gouden zegels uit zijn
jaszakken toverde. In Budapest hebben Jan
Beens en ik de binnenkant van het ministe
rie van Defensie mogen bekijken. De kogel
gaten van de Tweede Wereldoorlog en van
de opstand van 1956 zaten er nog in. Een
van de bewakers kwam uit een vervallen
kantoortje en is met ons het hele ministerie
door geweest. Doordat ik in Hongarije heb
gezien hoe, nog niet zo heel lang geleden,
archieven gevormd werden (toen ze nog
tijd en mensen genoeg hadden), begrijp ik
14 februari 1957 te Ferwerd
Lagere school in Heemse
Middelbare school Coevorden
(gymnasium alfa)
Archiefschool, jaargang 1983-1984
1981-1983 Gemeentearchief
Groningen
1983-1993 Centrale Archief
selectiedienst, Winschoten
1993-2005 Gemeentearchief
Groningen/RHC Groninger Archieven
2006-heden Beleidsmedewerker
informatiebeheer, Gemeente
Leeuwarden
Nevenfuncties:
1988-1991 Bestuur (K)Van
2001-2003 Redactie 'Archievenblad'
2005-heden Bijzondere commissie
archieven
www.labyrinth.rienkjonker.nl
http://delicious.com/fbvf
nummer 2 2010 43
