Kleurechtheid
r^;^'
•>r>-
&0-
.!.V\C^
Juiste weergave
Bij substitutiescanning is het nog altijd de vraag of deze scans nu
in kleur moeten worden gemaakt en bewaard, dan wel dat deze
ook bitonaal dan wel in grijswaarden mogen. Want de discussie
spitst zich toe op de interpretatie van het begrip 'geschikt voor het
werkproces'1, hetgeen veel ruimte laat en een toekomstige ge
bruiker uitsluit.2 Correcte kleuren, gelijk aan de originele kleuren,
op beeldscherm en afdruk - zoals u dat van het papieren origineel
kent - op een pragmatische en kosten-efficiënte wijze reprodu
ceren, is eigenlijk twee vliegen in één klap slaan: een substituut
maken met de kwaliteit die voor de gebruiker van nu én voor de
gebruiker van de toekomst ronduit goed is, en toch de kosten in de
hand houden. Kleurenmanagement is daarbij essentieel.
Kleurenmanagement
In het oktobernummer 2009 van het Archie
venblad kon u in ons artikel reeds lezen dat
een grijswaardenbestand, dat weliswaar
verliesvrij is gecomprimeerd, een fors verlies
aan informatie laat zien ten opzichte van
een gecomprimeerd kleurenbestand. In dit
artikel willen wij het begrip 'kleur' verdui
delijken en nauwkeurig vastleggen, zodat
het door iedereen op een universele wijze
bekeken en beoordeeld kan worden.
Heeft u het over moskleur, weidekleur, de
kleur van het verkeerslicht? Bij het Regionaal
Historisch Centrum Eindhoven zien wij niet
alleen de noodzaak voor scanning in kleur,
maar ook het geautomatiseerd, nauwkeurig
vastleggen van deze kleuren als een essen
tiële voorwaarde voor digitale reproducties.
Dat speelt nog meer wanneer het vervangen
van archiefbescheiden aan de orde is.
Als u denkt 'kleur is kleur', vraagt u zich
dan ook eens af welke kleur u bedoelt met
'groen'.
Wat betekent het vervangen van archiefbe
scheiden? In het archiefrecht is vastgelegd
dat slechts tot vervanging mag worden
Door Guido Dorssers en Johan Kerver
overgegaan indien dit geschiedt met een
juiste en volledige weergave, ofwel what
you see is what you get. Dit volgt uit artikel
6 van het Archiefbesluit 1995. Een grijs
waardenbestand is echter per definitie geen
goede weergave van een origineel, want het
menselijk oog ziet nu eenmaal kleur.
Geeft kleur dan zoveel meer informatie dan
grijswaarden? In sommige gevallen wel.
Denk bijvoorbeeld aan een witte sticker op
wit papier, dit is wel informatie maar is niet
zichtbaar in een grijswaardenscan. Ook zal
bij een kleurenscan van een fotokopie, de
kopie als zodanig herkenbaar zijn. Hetzelfde
geldt voor aantekeningen en markeringen
op documenten die gegarandeerd in kleur
zijn, en dus goed herkenbaar als achteraf
toegevoegd.
Omgekeerd, als we dan toch de vorm en
kleur van het document niet belangrijk vin
den, en dus sec de inhoud volstaat, waarom
slaan we dan niet alleen de OCR-tekst op?
Exact, omdat er dan geen sprake meer is van
een juiste en volledige weergave.
Alle te digitaliseren documenten in kleur
scannen en opslaan heeft juist als kosten
besparend voordeel dat er geen keuze hoeft
plaats te vinden tussen wat wel en wat niet
in kleur te scannen. En bedenk daarbij dat
vrijwel alle scanners tegenwoordig in kleur
scannen, zelfs de scanners die grijswaarden-
of bitonale scans opleveren. Hardwarematig
is de scan steeds in kleur.
Voor tekst is vastgelegd hoe deze objec
tief moet worden vastgelegd3: middels de
tekensetcoderingen Unicode en ISO 8859-1.
Waarom doen we dat dan niet voor afbeel
dingen?
Om op objectieve wijze te komen tot een
juiste en volledige weergave moet bij
digitalisering kleurenmanagement worden
toegepast. Een computer kent immers geen
kleuren. Kleuren worden uitgedrukt in getal
len van 0 tot 255 in de drie kanalen rood,
groen en blauw (RGB) die tezamen het kleu
renbeeld geven. Maar elk computerscherm
geeft helaas van nature de kleurenwaarden
anders weer. Kleurenmanagement zorgt voor
gelijke kleuren op verschillende computers,
nummer 1 2010 29
