;r
burgerlijke stand
We zijn daar dit jaar bijna aangeko
men. Het ligt in de planning dat ik in
2010 drie maanden verlof neem en dan
opnieuw naar Santiago ga lopen, maar
dan via wat minder gangbare routes.
Mijn eigenlijke hobby is het verzamelen
van oude volkskundige recepten. In de
Limburgse archieven en in de Belgische
en Duitse grensstreek heb ik er tot nu
toe zo'n 6500 gevonden, vooral uit de
periode 1575-1900. Ik ben daar ook mede
op afgestudeerd. Het zijn mens- en dier
geneeskundige, huishoudelijke, maar
bijvoorbeeld ook technische, inkt-, verf-,
drank- en keukenrecepten. In de recep
ten zit een heel wereldbeeld verborgen,
met regelmatig interessante magische en
magisch-religieuze aspecten. Interessant
is dat met deze recepten soms ook nu
weer mooie dingen te doen zijn. Een
van 'mijn' bierrecepten wordt nu weer
geregeld gebrouwen bijvoorbeeld. Een
deel van deze recepten leent zich in deze
jaren van (her)bezinning zeker voor uit
werking naar hedendaagse tijd."
Zijn dit 'compensatiesvoor het feit dat je
als archivaris werkzaam bent?
"Nee, zeker niet, ik ben als mens één
geheel. Ik probeer zowel in werk als
hobby uit te gaan van integer handelen.
Als kind was ik al actief in de kerkge
meenschap, maar ik kwam ook vanaf
mijn tiende al in het gemeentearchief
in Eindhoven. Die combinatie - werken
in het historische wereldje, maar pogen
dat werk een meerwaarde te geven; een
soort dubbele gelaagdheid met relevantie
voor handelen van jezelf en anderen in
het heden en met een verwijzing naar de
toekomst - is voor mij wezenlijk. Bij mij
is dat leven vanuit geloof, bij een ander
vanuit humaniteit: ook prima. Een voor
beeld: in 1993 was er feest, want Sittard
had 750 jaar stadsrechten. Er waren
festiviteiten, boeken, een historische
optocht, sportfestiviteiten en veel eten.
Ik realiseerde me toen dat er ook een
teken gesteld kon worden om het feest
een extra dimensie te geven, en dat het
ook na 1993 voortgezet kon worden. Dit
deed ik door te kijken naar het verleden.
Stadspatrones van Sittard was en is Sint-
Rosa uit Lima in Peru. Vanaf 1669, tij
dens een pestepidemie, heeft ze de bevol
king geholpen bij ziekte, of veel mensen
voelden dat tenminste zo. In 1993 zijn
we toen in Sittard een actie begonnen die
inmiddels op grote schaal gezondheids
preventie in de sloppenwijken van Lima
ondersteunt middels gaarkeukens en
kleine gezondheidscentra.
Ander voorbeeld: pasgeleden hebben we
de Week van de Geschiedenis gehad. In
1309 zijn bij ons in Born volgens een
oude kroniek meer dan 100 Joden, ver
moedelijk bijna alle toenmalige Joden uit
de regio, vermoord. Bij de Joden is het
van groot belang dat de doden eer bewe
zen wordt. Dat is daar naar alle waar
schijnlijkheid nooit gedaan. Wij hebben
dat nu, met de rabbi van Maastricht en
een aantal leden van de Joodse gemeen
schap, na 700 jaar alsnog gedaan. Dat is
niet alleen terugkijken, maar tevens een
stille les voor het heden en de toekomst."
Je gezinssamenstelling is niet doorsnee. Hoe
is dat zo gekomen?
"Hoezo niet doorsnee? Ons gezin is histo
risch gezien best doorsnee, althans voor
een katholiek gezin van een jaar of hon
derd geleden... Mijn vrouw Marianne en
ik hebben allebei meteen een meer dan
gemiddeld aantal kinderen gewild. We
hebben zes kinderen, waarvan vier zoons
en twee dochters. De oudste zoon is
inmiddels 28 en arts, momenteel aan het
promoveren. De tweede zoon studeert
biometrie en de derde zoon studeert ook
medicijnen. De jongste is vijftien en zit
op het HAVO. De oudste dochter staat
al een jaar of acht als leerkracht aan een
basisschool, de tweede doet nu eindexa
men gymnasium. Interessant detail is dat
een van de kinderen van mijn plaatsver
vanger Peter Schulpen bij mijn dochter
burgerlijke stand
in de klas zit! We zijn trots op allen en
gelukkig dat ze allemaal gezond zijn,
want we weten van nabij maar al te goed
hoe kwetsbaar het leven is."
Hoe zie je jezelf over tien, twintig jaar?
"Om met de tweede deelvraag te begin
nen: ik ben nu ruim vijftig en weet dus
waar Abraham de mosterd haalt. Als
je naar de anamnese van onze familie
kijkt, is er statistisch gezien over twintig
jaar een behoorlijk grote kans op een 'in
memoriam'. Maar ik hoop op dit punt
een slechte historicus te zijn en ernaast
te zitten. Ik heb wel mijn grafschrift al
klaar: 'Hier ligt Peer, ik zie je wel weer...',
hetgeen ook mijn geloof in een vorm
van leven na de dood weergeeft. Maar ik
ga er eerlijk gezegd vanuit dat ik tegen
die tijd nog in leven ben, en vermoede
lijk ben ik dan druk bezig met wandelen
met mijn vrouw, spelen met mijn klein
kinderen en met artikelen met betrek
king tot mijn verzameling Limburgse
volkskundige recepten. Dat die er komen
is zeker; het eerste verwachten we rond
Sint-Joep 2010.
Over tien jaar zal ik nog aan het werk
zijn. Of het in de functie is die ik nu
bekleed, weet ik niet. Ik zal wél in dit
deel van de Euregio werken. Ik ben
verkleefd en verknocht aan de regio
Zuid-Limburg. De grensoverschrijdend
heid en het Europese gevoel zijn er onge
ëvenaard. Het bloed daar is intrinsiek
Europees bloed, maar men realiseert
het zich (daardoor?) vaak niet. De regio
wordt in Europees opzicht enigszins, en
in Nederland op dit moment in mijn
ogen zwaar ondergewaardeerd. Hier ont
stond en wrong Europa en ontstonden
Europese deelidentiteiten, met name
de Duitse en Franse identiteit vanaf het
verdrag van Meerssen (bij Maastricht)
in het jaar 970. Daarvóór was dit de
regio van Pepiniden en Karolingen als
Pepijn van Herstal, Pepijn de Korte, Karei
de Grote en zijn
opvolgers. Door
die deelidentiteiten
is het nu topsport
om een goed
gefundeerd artikel
te schrijven over
regionale of soms
zelfs lokale geschiedenis. Wil ik bijvoor
beeld een goed gefundeerd geschiede
nisboek schrijven over de regio Sittard-
Geleen, dan moet ik feitelijk minimaal
standaardwerken uit Nederland, België,
Luxemburg, Duitsland, Frankrijk, Spanje
en Oostenrijk (en eigenlijk ook nog
Tsjechië) raadplegen en archieven door
heel Europa. Tegelijkertijd wordt onze
regio geregeld nog wat lacherig als 'pro
vinciaal' beschreven, liggend aan de
periferie. Limburg ligt aan de periferie
van Nederland ja, maar in een van de
hartkamers van Europa! Limburg is een
kunstmatig ontstane politieke eenheid,
geboetseerd uit een groot aantal deeli
dentiteiten. Eind achttiende
eeuw waren er meer dan 50
heersers op het grondgebied
van het huidige Nederlands
Limburg! Die versplinterde
identiteit van de regio en
van Limburg in zijn geheel
zou - ook door de regio zelf
overigens - meer als kracht
en van grote waarde moeten
worden gezien.
Hoe komt het bijvoorbeeld
dat zo'n kunstmatig samen
gebracht geheel nü toch
zo'n sterke identiteit naar
buiten heeft? Dat is hoogst
interessant. Dit komt mijns
inziens onder andere door de gedeelde
taal - al zijn er ook tientallen dialecten
binnen de streektaal die het Limburgs
is - maar vooral ook doordat men
zich in de regio herkent in een samen
(h)erkende gedeelde (deel)identiteit,
meer dan in een politiek bondgenoot
schap. Interessant is ook dat nü de deel
identiteiten voor het eerst in 1000 jaar
pas echt zijn gaan bewegen. Limburg was
de broedplaats van het oude Europa en
het vormen van een nieuw Europa is hier
op de voet te volgen. Dit zou structureel
gemonitord moeten worden. In ons deel
van de Euregio zouden instellingen op
grote schaal samen moeten werken om
deze bijzondere geschiedenis te beschrij
ven. Door de versplintering in landen
met ieder een eigen regelgeving en soms
belemmerende taalkwesties, wordt de
samenwerking niet bevorderd. Juist
daarom zou dit een Europees samenwer
kingsproject moeten zijn. De regio Zuid-
Limburg, met als grootste ankerpunt
Maastricht, zou prima als scharnierpunt
kunnen dienen. Een Euregionaal insti
tuut onder leiding van iemand van groot
formaat als prof. Joep Leerssen zou een
vliegende start kunnen maken. In zo'n
infrastructuur zou ik eventueel ook een
rol voor mezelf kunnen zien."
Wat zijn je dromen en wensen, voor jezelf en
je gezin?
"Dromen zijn bedrog, dat weet inmiddels
ook Marco Borsato beter dan wie ook.
Wensen mag je natuurlijk altijd. Ik wens
dan ook in de eerste plaats een goede
gezondheid en een stabiel en gelukkig
leven voor wie me lief zijn. Ik hoop ook
- x 2 i 6v'
dat ik lang genoeg mag leven om de
levensweg van mijn naasten een hele tijd
te mogen volgen. Wat mijn werk betreft,
hoop ik dat we in onze regio minimaal
een werkplaats mogen zijn van geschie
denis en wie weet, ook een beetje van de
toekomst. Als we daarin slagen, hebben
we onze scharnierfunctie goed benut."
45
Met de twee jongste kinderen, Godelieve en Tof, in 2003.
Klassiek huis en klassieker ervoor.
archievenblad
december 2009
De familie Boselie bijeen in 2009.
V/W ccucn auacjcot
ga zfiutn v. 't ag
O ft - -
yotr ff"**1 yuaett om wi
ne' rl
f sri ei i 'c j ii ctl
/si We n oeczVneföz /g<
Cm i U'n'">crt ée i'e*
uc/cc-n
ütl Vei V*n fe ereei
mtri ftA £w ieflncA^e
fc gL ./V
di
A-
4 en e i*
•eftm. ivan
1Cm '/e
e/ u colj-
»-e.J éveddf**
'l>en Cf mae i Xi /aej J
■ce>'
e/i
'J\ r,7 -
triej' snd
eei/ciideieL -A(iedereen
0en -rrtej' sfij
nenzt ez-n eei^cCdct
ir.ciCd een
- tr/fx.f /tZi Cu>n ^de Aeei^eihfi
"rtfe c t" syd&c/ /ceijg^Uen.
■e/iei
6Mé-
nne/ei
&Ay /ui' WCfsnen
S a r
- d.
/eer nr»rce
s
ne/nJ 2.
/eer'eii Cn
*iau>ienexn
f" f""y rnZir Ztyy' JutS,,
vVrr ~<r-rJen
o -'Cttei
nte/i/ '~ff tfe/.*è*e/i <feer'inej^ tr&nf -nózn/ti /etüicc>i tver/3i\
•j.J 'n<J J Jied rfikr /jee/ eedicn tyf' £i)ad 'Lx*
ert c'/Yee(jfc>.
Recept uit Geleen, midden achttiende eeuw.
Fransien Smeets is werkzaam bij het
Gemeentearchief Weert en is redacteur van
het Archievenblad.
december 2009
archievenblad
