Erfgoed beter
op 't Web.
■F
"De sckremwt om om!"
www.pictura-dp.nl
Restauratieatelier
'De Tiendschuur'
Developers Inventors in IT
IIP y////.
man
ERFGOEDARENA OVER DE TOEKOMST
VAN DE ERFGOEDPROFESSIONAL
Telefoon: 013 - 46 41 777 Fax: 013 - 46 41 771
E-mail: tiendschuur@diamant-groep.nl
Bij calamiteiten buiten kantooruren:
06 - 538 96 318
website collectiebeheer
dataopslag e-depot fl NetApp
scan foto data-invoer
Hét platform voor
multimediaal collectiebeheer
Tel: (+31) 33 - 2992277 Dieselweg 10
Fax: (+31) 33 - 2992270 Postbus 60 3750 GB
offlce@deventit.nl Bunschoten
www.deventit.nl
onderdeel van Diamant-Groep Tilburg
Behandeling van brand-,
Archiefrestauratie
Papierconservering
Charterrestauratie
Inlijstwerk
Handboekbinderij
Vacuümvriesdrogen
roet- en waterschade
Calamiteitenservice
inktvraatbehandeling
Insulindestraat 5, 5013 BA Tilburg
Postbus 4123, 5004 JC Tilburg
Archieven SjÉ
en toegangen
Krantenklappers
en knipselarchieven
Museale
collecties
Microfiches en
-films
Akten en registers
''W/yy/z
Beeldbanken
vw
Virtuele
tentoonstellingen
Gedrukte
bronnen
Botanische
collecties
Straatnamen
Bibliotheek
collecties
educatie en communicatie
De Archiefschooi heeft afgelopen
december zijn deuren gesloten en Martin
Berendse schopt het zonder archief
diploma tot directeur van het Nationaal
Archief. Nu veel kennis op internet te
vinden is, lijkt de behoefte aan experts
in de erfgoedsector af te nemen. Het vak
van de 'erfgoedprofessional1 verandert:
archivarissen, conservatoren en archeolo
gen moeten opnieuw ontdekken wat ze
de samenleving kunnen bieden. Martin
Berendse (directeur Nationaal Archief),
Jantje Steenhuis (gemeentearchivaris van
Rotterdam) en Eddie Westbroek (nieuwe
mediaspecialist) over de toekomst van de
erfgoedprofessional.
Als directeur-nieuwe stijl is Berendse
natuurlijk de aangewezen persoon om
hierover mee te praten. Ondanks eerdere
uitnodigingen is vanavond zijn eerste
keer. "Ik moest nog studeren, maar een
debat over het einde van de erfgoedprofes
sional kon ik natuurlijk niet laten schie
ten!" Berendse startte het debat dan ook
door vijf stellingen te poneren. De voor
malig directeur Kunsten op het Ministerie
van OCW heeft een klein trauma overge
houden aan het woord 'erfgoed', omdat
de erfgoedportefeuille altijd geld van de
kunstenportefeuille afsnoepte. Maar waar
dat geld precies is gebleven? Berendse
wist het niet. 'Erfgoed'? De eerste stelling
luidt dan ook: "Bijna niemand weet wat
erfgoed betekent, het begrip leeft te wei
nig!" In tegendeel, zegt de Rotterdamse
gemeentearchivaris Jantje Steenhuis, "erf
goed leeft hartstikke door de toegenomen
belangstelling voor geschiedenis. Er staat
bij ons elke dag weer een andere televisie
ploeg op de stoep!"
De gedachte dat je door het inter
net complete, wel geïnformeerde burgers
krijgt, is onzin, stelt Berendse. Zijn twee
de stelling luidt: "Internet genereert wel
meer, maar geen betere informatie." Een
archiefinstelling kan met autoriteit zijn
publiek informeren. Steenhuis heeft juist
een blind vertrouwen in het internet. Wat
haar betreft gaan alle collecties online en
de erfgoedprofessional wordt een 'facilita
tor' van informatie. Eddie Westbroek heeft
jaren meegewerkt aan een project digital
storytelling voor een Zweedse omroep en
ondersteunt Steenhuis. Bij verhalen vertel
len is het beter of betrouwbaarder zijn van
informatie minder belangrijk. "De ama
teur is de enige die zijn eigen verhaal kan
vertellen, omdat hij het zelf heeft meege
maakt. Een (erfgoed)professional kan een
verhaal daarom alleen maar faciliteren."
"Waarom zou ik naar jouw verhaal
moeten luisteren?" Berendse begrijpt niet
wat al die persoonlijke verhalen in de
publieke ruimte moeten. Het is toch aan
de erfgoedprofessional om verhalen in
een context te plaatsen? De directeur van
het Nationaal Archief verwacht meer van
de erfgoedprofessional. "Die moet niet óf
veel weten, óf veel kunnen, maar over de
zeldzame combinatie van beide eigen
schappen beschikken." Hij vraagt om
een nieuw soort professional. Steenhuis
onderschrijft het belang van het 'kun
nen': je moet in staat zijn om je vakken
nis over te brengen. Daarbij komen ook
acquisitie, educatie, marketing en een
goed doelgroepenbeleid kijken.
"Wat je vaak ziet bij professionele
beroepsgroepen", gaat Berendse verder, "is
dat ze in tijden van verwarring de neiging
hebben zichzelf te beschermen." Maar
"een beroepsgroep speelt achteruit als de
aandacht naar de bescherming van het
vak gaat en niet naar verbreding en inno
vatie". Iets wat Steenhuis absoluut afwijst.
Volgens haar is beroepscertificatie geen
bescherming, maar een waarborging van
kwaliteit.
De laatste stelling van de avond luidt:
"Vroeger was de toekomst veel mooier."
Voorspellingen van vroeger zijn niet uit
gekomen. Berendse las bijvoorbeeld een
paar jaar geleden in een vakblad dat 80
procent van het contact tussen de over
heid en burgers in 2010 langs digitale weg
zou gaan. Maar inmiddels is het fysieke
contact tussen de burgers en overheid
gegroeid. Maar of we dat nou jammer
moeten vinden?
Het Gemeentearchief Rotterdam krijgt
door het toegenomen aantal internet
gebruikers wel minder bezoekers over de
vloer. Niet erg, vindt Steenhuis. "De bezoe
kers die we krijgen, komen door hun voor
werk op internet beslagen ten ijs en vragen
uiteindelijk meer stukken op. Dankzij het
internet wordt de toekomst mooier. We
moeten onszelf opnieuw uitvinden, want
de maatschappij schreeuwt om ons!"
Reinwardt Academie
MBDB
25
y/e
4
i i
Door Maike Smelt
Elke derde woensdag van de maand orga
niseren Erfgoed Nederland en de Reinwardt
Academie een debat met een actueel
thema uit de erfgoedsector. Ook archieven
komen geregeld aan bod, zoals tijdens de
Erfgoedarena van 25 februari 2009.
Klein trauma
Impressie van de erfgoedarena over de erfgoedprofessio-
nal (foto's part. coll.).
Wel meer, niet beter
Weten en kunnen
Bescherming of kwaliteit?
Digitaal versus fysiek contact
Archivaris Jantje Steenhuis aan het woord.
De volgende Erfgoedarena
op woensdag 15 april
begint om 20.00 uur in
de aula van de Reinwardt
Academie. Deelname is
gratis. Graag wel even
aanmelden via de website
van Erfgoed Nederland.
Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten
Maike Smelt is journaliste en redactrice.
april 2009
archievenblad
