52 I
onderwijs aan de orde was, heb ik ook te
laat de machinaties en verborgen agen
da's gezien. Tot mijn verbijstering ben ik
te lang uitgegaan van goede bedoelingen
en openheid. De onzorgvuldige discussie
en besluitvorming bij het Ministerie heb
ben mij zeer geraakt: waarom kan 't niet
volgens de regels van behoorlijk bestuur;
wij zijn toch ook fatsoenlijk?
Het hele traject rond de Archiefschool, al
meer dan vier jaar lang, met steeds weer
ben daar goed ontvangen en heb daar het
ambtelijke werk geleerd. Als ik terugkijk
op de periode 1978-1988, is dat overwe
gend positief. Ik heb ervaren dat het werk
zinvol was, dat ik een bijdrage leverde.
En dat de wijze waarop we ons werk deden
ook deugde. Ik geloof wel dat dat veran
derd is; ik zou niet zo gemakkelijk meer
terug willen. Ik merk het onder meer aan
het hele gedoe rond de Archiefschool..."
Na tien jaar Ministerie ben je in 1988 'het
veld' ingegaan. Was dat een bewuste keuze?
"In feite is de HBO-raad een tus
senvorm. Ze besturen mee, zijn (soms
te veel) betrokken bij het beleid van het
Ministerie. Maar het was een boeiende
tijd, voor en in het kunstonderwijs,
dat toen erg ter discussie stond. Op een
bepaald moment, na geruime tijd, zag
ik mezelf herhalen. Toen was ik toe aan
iets anders. Ik had geen carrièreplan,
maar er zijn wel altijd dingen waar je
meer of minder voor voelt. Ik wilde toen
een andere baan en ging verder kijken.
De Archiefschool kwam in beeld via via,
waardoor ik gesolliciteerd heb naar mijn
huidige functie."
Een actuele zaak: je hebt geen archiefoplei
ding.
"Dat klopt, het staat wel in de statu
ten van de school. Het is nooit bespro
ken; de Raad van Toezicht heeft er nooit
een punt van gemaakt. En ik heb het zelf
gezien in de statuten toen ik er al zat.
De Benoemingscommissie was eerst gaan
zoeken in het veld en toen dat blijkbaar
geen geschikte kandidaat opleverde, is
men breder gaan kijken en kwam ik in
beeld. Men heeft blijkbaar voor lief geno
men dat ik geen diploma had. Ik was van
uit mijn vorige functies wel op de hoog
te van de wet- en regelgeving rond het
Hoger Onderwijs. Soms speelt het gemis
aan een archiefopleiding wel, als autori
teit in het geding is. Maar ik kan erg varen
op de mensen die hier werken."
Hoe kijk je terug op de periode Archiefschool?
"Juist door dit team zie ik de periode
bij de Archiefschool als een positieve tijd.
Eigenlijk is vooral het veld me niet mee
gevallen. Het is een weinig actief veld dat
kansen laat liggen. Andere beroepsgroe
pen streven naar de hoogste opleidingen,
het archiefveld heeft die en zag ze zon
der tegensputteren verdwijnen, of werkte
daar zelfs aan mee. Toen de besluitvor
ming over de toekomst van het archief-
burgerlijke stand
hoe we een vorm van invloed kunnen
regelen, maar dat behoeft apart aandacht.
In feite ben ik nu drie a vier jaar bezig
met deze verandering, deze hele cultuur
notaperiode. Het belangrijkste resultaat is
uiteindelijk dat alle activiteiten doorgaan
en in onderlinge samenhang."
En hoe gaat het nu verder met de opleiding?
"De activiteiten van de Stichting
Archiefschool gaan over naar de Hogeschool
van Amsterdam, samen met de medewer
kers. Daar zal alles doorgaan, en van daar
uit zal de opleiding bij de Universiteit van
Amsterdam ook gecontinueerd worden.
Hiertoe krijgen HvA en UvA subsidie van
OCW. De stichting beweegt zich nu op drie
terreinen die meerwaarde hebben door
hun onderlinge samenhang (onderwijs,
onderzoek en na- en bijscholing), en dat
gaat allemaal door. Op termijn in de garan
tie op continuïteit niet geregeld, dus het
veld moet wel opletten."
En wat gaat Adelheid Feryn doen?
"Ik mag mee naar de Hogeschool en
die doet moeite voor een plaats voor mij
(via een speciaal traject) te vinden, maar
ik zoek daarnaast zelf ook naar een leuke
baan. Ik wil nog tien jaar werken. De over
heid roept dat we langer moeten werken,
nou mij heb je; ik wil wel. A propos, met
de vrouwenemancipatie gaat het niet echt
goed. Ik ben een feminist en heb altijd al
geijverd voor meer vrouwen, vooral op
hogere plaatsen. In de jaren tachtig ging
langzaam de goede kant op, maar ondertus
sen is het zeker minder geworden. Er is veel
meer nodig dan een paar afspraken tussen
minister Plasterk en enkele ondernemers.
Ook daar ben ik niet heel positief over."
Wil je nog iets aan de lezers meegeven nu je
vertrekt?
"Ja, misschien vanuit de ervaring die
ik op de Archiefschool heb opgedaan:
van belang is dat we leren van het verle
den en van onze ervaringen, als organi
satie en als individu. En dat er continu
ïteit moet zijn. En dat hangt met elkaar
samen. Heroverwegen kan, zeker, maar
wel gefundeerd, gemotiveerd."
nieuwe ambtenaren die van voren af aan
beginnen. Er was geen enkele continuï
teit; ze hadden of gebruikten geen archief,
niet de kennis van collega's. De redenen
voor de inrichting van de Archiefschool
blijken dan opeens geen rol meer te
spelen, er kan opeens zonder meer iets
nieuws bedacht worden. Er wordt op het
Ministerie teveel gewisseld en inhoude
lijke betrokkenheid en deskundigheid is
geen factor meer."
Je bent kritisch over de gang van zaken rond
de opheffing.
"Ja, de manier waarop hierover is
besloten, is niet zoals 't hoort. Feitelijk
is de reden van opheffing nergens ver
woord. Daartegen kun je je niet verweren.
Het zijn steeds weer losse flodders, het is
salamitactiek. Er is geen plan gekomen
voor een nieuwe inrichting, met goede
argumenten. Anders hadden we kunnen
reageren en inhoudelijke argumenten
kunnen uitwisselen. Ook een juridisch
traject was niet mogelijk, omdat er fei
telijk geen besluit is genomen waartegen
bezwaar gemaakt kon worden. Het enige
argument dat rest voor het nieuwe arran
gement is dat hiermee de invloed van het
werkveld beter geregeld kan worden om
het onderwijs beter af te stemmen op de
behoefte van het veld. Letterlijk staat er:
'Belangrijke doelstelling van deze over
gang (van Stichting Archiefschool naar
regulier onderwijs) is het effectueren
van een nauwe aansluiting tussen het
archiefonderwijs en het openbaar archief-
wezen.' Haha, hier word ik cynisch van!
Nu hebben we een statutair verankerde
Adviescommissie opleidingen, bij univer
siteit en hogeschool niet, die zijn in hoge
mate autonoom. We gaan wel bekijken
december 2008
53
Burgerlijke Stand
Naam: Adelheid Maria Julia Louisa Feryn
Geboren: 5 maart 1954 te Roeselare.
Het gezin Feryn woonde in Lichtervelde.
Burgerlijke staat: samenwonend in
Leiden met Andries van Helden
Opleiding:
1960-1966 Lagere school Lichtervelde
1966-1972 Bisschoppelijk Lyceum
der Grauwe Zusters Franciscanessen,
Roeselare
1972-1977 Rijksuniversiteit Gent,
Germaanse filologie (Nederlands en
Engels)
Werk:
1978-1979 Ministerie van Verkeer en
Waterstaat, directie Personeelszaken,
formatiemedewerker
1979-1984 Ministerie van Onderwijs
en Wetenschappen, Directoraat-
generaal Hoger Onderwijs en
Wetenschappelijk Onderzoek, hoofd
directie Onderzoekbeleid, directie
geestes- en sociale wetenschappen.
1984-1988 Idem, directie toekomst
verkenningen
1988-1991 HBO-raad (vereniging van
Hogescholen), Kunstonderwijs en
algemene beleidsvorming (ondersteu
nen sectoraal overleg)
1991-1999 Hogeschool voor de
Kunsten, Den Haag (fusie Koninklijk
Conservatorium en Koninklijke
Academie van Beeldende Kunsten),
secretaris van het College van
Bestuur
1999-2008 Directeur Stichting
Archiefschool
Hobby's:
(Hartstochtelijk) lezen en cultuur en
kunst consumeren, voornamelijk in
Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den
Haag, en in voorkomend geval in het
buitenland; mode en vormgeving.
archievenblad december 2008
Aan het Kivu-meer bij Bukavu, Belgisch Kongo: moeder, Jo,
Adelheid en Goede, 1958 (coll.A. Feryn).
Jac. Biemans is werkzaam als medewer
ker Educatie en Public Relations bij het
Stadsarchief 's-Hertogenbosch en redacteur
van het Archievenblad. m
Met de collega's van de directie Geestes- en Sociale
Wetenschapen, Hoofddirectie Onderwijsbeleid van het
Minsiterie van Onderwijs en Wetenschappen, ca. 1980.
Adelheid staat midden achter (coll.A. Feryn).
Adelheid Feryn: "Van belang is dat we leren van het verle
den en van onze ervaringen, als organisatie en als individu.
En dat er continuïteit moet zijn" (foto Jac. Biemans).
archievenblad
