Book
i sul Co n s uit
Onderbezet op DIV-gebied?
Publieksdebat:
Wat willen historici van archieven?
KlN
HÖG
PreservationTechnologies
'Wat willen
historici van
archieven?'
istorisch
latform
A WORLD LEADER IN PAPER PRESERVATION
Preservation Technologies B.V. voor:
massa-ontzuring van archiefmateriaal, boeken,
kranten, posters, prenten, tekeningen etc. door
middel van de beproefde Bookkeeper methode
Vriesdrogen van nat papier
Herverpakken in zuurvrij material
Verkoop ontzuringssprays en spraysystemen
Ontsmetten en reinigen
Verkoop en administratie
Pluim-es 18 - 2925 CM Krimpen aan den IJssel
Tel.: 0180 521188 GSM: 0653672024 Fax: 0180 525400
E-mail: johnvandorsten@ptbv.nl
Productie
Middenweg 576B - 1704 BR Heerhugowaard
Tel.: 072 5724330 Fax: 072 5724331
Tijdelijke ondersteuning nodig om
uw (digitale) informatiehuishouding
procesgericht op orde te brengen?
D I-facilities is gespecialiseerd in:
wegwerken van archiefachterstanden
(her-)inrichting van archieven
tijdelijke ondersteuning bij de
uitvoering van reguliere DIV -taken
D I -facilities
Stadspoort
Boerhaavelaan 34
2713 HX Zoetermeer
Telefoon 079 - 342 95 09
Fax 079 342 59 46
www.disc0n5ult.nl
E-mail: info@disconsult.nl
Meer weten?
DisConsult beschikt over een volledig geïntegreerd pakket van activiteiten;
Consultancy Detachering Archiefbewerking- en opslag
Outsourcing DIOR-opleidingen
educatie en communicatie
Marlou Schrover, universitair hoofd
docent te Leiden, deed onder de noe
mer 'Wij willen alles' verslag van haar
onderzoekingen in het archief van de
Immigratie- en Naturalisatiedienst.
Op grond van niet altijd meer te achter
halen criteria is veel uit het archief ver
nietigd. Voor de historicus valt daar even
tueel nog wel een mouw aan te passen,
maar voor immigranten zelf is dit archief
een belangrijke eerste ingang op het eigen
verleden. Had, uit dit later ontstane oog
punt, niet alles bewaard moeten blijven?
Fred van Kan, voorzitter van de
Koninklijke Vereniging van Archivarissen
(KVAN) en directeur van het Gelders
Archief, ging in op de opleiding tot archi
varis. Hij vroeg hierbij aandacht voor de
verandering van het vak van archivaris.
Er ligt een groeiende nadruk op de publieks
kant (het cultureel erfgoed), terwijl de
archiefopleiding nog sterk is ingebed bin
nen de Informatiewetenschappen.
Charles Jeurgens, hoogleraar Archivis-
tiek te Leiden, gemeentearchivaris van
Dordrecht en voorzitter van de commis
sie Waardering en Selectie, gaf aan, dat
archivarissen en historici de laatste jaren
opmerkelijk afwezig zijn geweest in het
debat over de waardering en selectie van
archieven. Het was de overheid zelf die
het onderwerp weer op de agenda plaats
te, zich als geen ander bewust van de
onbeheersbare toevloed aan informatie.
Ook de reactie op het rapport Gewaardeerd
Verleden vanuit de beroepsgroep, waarin
toch wordt voorgesteld om radicale keu
zes te maken in verband met de vernie
stelling halverwege de jaren negentig
werd ondergesneeuwd door het versneld
wegwerken van de overheidsachterstan-
den. Het was alle hens aan dek. Daarom
is het juist zorgwekkend dat het Project
Wegwerken Archief Achterstanden geen
eenduidig systeem heeft opgeleverd om
tiging van soms hele archieven, is hem
tegengevallen.
Ton Kappelhof, senior onderzoeker bij het
Instituut voor Nederlandse Geschiedenis
en voormalig archivaris, benadrukte
vooral het gebrek aan eenheid binnen
archievenland, maar niet na eerst te heb
ben geconstateerd dat archiefbeheer en
geschiedwetenschap toch wel twee wezen
lijk verschillende zaken zijn. Zo probeert
elke archiefdienst het wiel opnieuw uit te
vinden qua indeling van de website, ope
ningstijden, regels voor het fotograferen
op de studiezaal, etcetera. Tevens bieden
digitale zoeksystemen zelden context,
wat leidt tot een grote hoeveelheid aan
ongestructureerde zoekresultaten.
Victor Enthoven, senior onderzoe
ker aan de Vrije Universiteit, vergeleek
Nederland archievenland met het bui
tenland en gaf een ruime voldoende.
Desondanks had hij ook wel wat wensen.
De professionele onderzoeker wordt als
klant onvoldoende bediend en in plaats
daarvan wordt de 'communicatieter-
reur' met veel ronkende woorden, maar
met weinig inhoud, over hem en andere
gebruikers uitgestort. Ook de decentrali
satie, waarbij hij triomfantelijk de mis
lukte 'Archiefkaart.nl' uit zijn binnenzak
toverde, was hem een doorn in het oog.
Martin Berendse, directeur van het
Nationaal Archief, gaf aan, hoe het voor
malig Algemeen Rijksarchief qua taak-
de toekomst op dit punt met vertrouwen
tegemoet te zien. Wel kondigde hij aan
dat, naast de breedtestrategie ten behoe
ve van het publieksbereik, er weer meer
geïnvesteerd zal worden in de 'diepte':
niet iedere bezoeker is tenslotte gelijk.
Een echt debat bleef helaas uit.
De sprekers waren het bovenal roerend
met elkaar eens: archieven zijn te belang
rijk om alleen aan archivarissen te wor
den overgelaten. Samenvattend kon
de dagvoorzitter dan ook noteren dat
historici er begrip voor hebben dat niet
alles bewaard kan worden; dat er meer
onderscheid gemaakt moet worden naar
gebruiker; dat daar waar nodig er snel
ontsloten moet worden, maar dat niet
alles direct beschikbaar gesteld kan wor
den; dat historici actief bij die ontslui
ting betrokken moeten worden; en dat
toekomstige beslissingen op inhoudelijk-
historische gronden genomen moeten
worden. Martin Berendse voegde daar, tot
slot, nog een punt aan toe: "Nederlandse
archiefdiensten, verenigt u! Want voor de
gebruiker is meer coördinatie gewenst."
Na deze afsluiting wachtte de borrel met
enige sterke verhalen uit de praktijk of uit
een soms wat grijzer verleden.
1 41
Documentair Informatiemanagement
IJsduikerstraat 23
2492 PM Den Haag
Tel. 070-3265588
Mob. 06-53524853
E-mail info@DI-facilities.nl
www.DI-facilities.nl
Het vervullen van (tijdelijke) vacatures op het gebied van DIV is een arbeidsintentieve en prijzige
aangelegenheid. DisConsult neemt deze zorg van u over. Wij hebben jarenlange ervaring in het
detacheren, werven en selecteren van gekwalificeerd en gemotiveerd DIV-personeel.
Detachering
DisConsult heeft personeel in dienst - uitvoerend, staf en management - waarover u voor kortere of
langere tijd kunt beschikken.
Werving en selectie
DisConsult beschikt over specialistische kennis voor werving en selectie en beschikt over een
uitgebreid netwerk. Hierdoor kunnen wij snel en doeltreffend een kandidaat selecteren die past in
het door u geschetste profiel.
Als u meer wilt weten over onze diensten, belt u dan met DisConsult, telefoon 079 - 3429509.
Wij kunnen u dan van alle informatie voorzien.
Door Otto van der Meij
Maandag 13 oktober organiseerden
het Koninklijk Nederlands Historisch
Genootschap (KNHG) en het Historisch
Platform in het kader van de Week van de
Geschiedenis een publieksdebat met als titel
'Wat willen historici van archieven?' in de
Koninklijke Bibliotheek te Den Haag.
Na de welkomstwoorden van Lex Heerma
van Voss (voorzitter KNHG), waarin hij vooral
de mogelijkheden van het internetmedium
YouTube als bron voor de sociale geschiede
nis belichtte, gaven zes sprekers ieder hun
kant van het verhaal.
Er ligt een groeiende nadruk op de
publiekskant (het cultureel
erfgoed), terwijl de archiefopleiding
nog sterk is ingebed binnen de
Informatiewetenschappen.
Tegenvallende reactie
KONINKLIJK
NEDER LA N DS
HISTORISCH
GENOOTSCHAP
Hp
Ruime voldoende
Roerend met elkaar eens
Otto van der Meij is historicus en mede
werker van de afdeling Toegangen en
Gegevensbeheer van het Nationaal Archief.
december 2008 archievenblad I
