I
EEN KOSTBAAR INSTITUUT
TER ZIELE
Opleiding Archief assistent
Cursus Digitaal Depot
Cursus EAD in de praktijk
Seminarcyclus Archivistiek
voor niet-archivarissen
maandag 23 feb, 9 mrt, 23 mrt, 6 april en 20 april 2009
Cursussen Selectie
Opleiding Archiefassistent
Cursus Acquisitieplan maken
Cursus Archiefrecht
Cursus Regels voor archiefbeheer,
óók in een digitale omgeving
Cursus Openbaarheid [nTeUWj
Uw praktijk profiteert van onze expertise
www.archiefschool.nl
Archief
school
afscheid archiefschool
De internationale reputatie van de
Archiefschool bleek nog eens afgelo
pen zomer, toen tijdens het ICA-congres
in Kuala Lumpur het project ICA-AtoM
(Access to Memory), dat de school samen
met Artefactual Systems heeft ontworpen,
veel aandacht kreeg. Dit project voorziet in
een web-based open source applicatie voor
het beschrijven van archieven. De faam
van de school in het buitenland ten spijt,
kwam de Archiefschool in eigen land in het
begin van deze eeuw onder vuur te liggen.
De school was in de jaren negentig leidend
geweest in de bevordering van het gedach
tegoed van het records continuüm, met
zijn aandacht voor de (digitale) vorming
van bescheiden. Dit accent strookte gelei
delijk niet meer met de sterke aandacht
in het archiefwezen voor publieksbereik
en voor het erfgoedaspect van archieven.
De bagage van net afgestudeerde archiva
rissen sloot daar onvoldoende op aan.
Dit leidde ertoe dat staatssecretaris
Van der Laan in 2005 het Nationaal Archief
opdracht gaf om samen met het veld en
de school nieuwe diploma-eisen te formu
leren. Die eisen werden uitein
delijk niet opgesteld. Wel werd
de KVAN met een subsidie van
OCW in staat gesteld om kwali
teitseisen voor het onderwijs te
formuleren. Dat zal binnenkort
resulteren in een model voor cer
tificering van onze beroepsgroep
(zie artikel van Maarten Schenk
elders in dit blad). Dit model zal indirect
gaan dienen tot het beoordelen van de
archiefopleidingen.
Ondertussen stond de klok bij de
opleidingen niet stil en werd wel degelijk
gewerkt aan meer samenhang tussen oplei
ding en archiefwezen. Een recent voor
beeld daarvan is de minor Archieven die de
Archiefschool samen met de Hogeschool
van Amsterdam en de Reinwardt Academie
heeft ontwikkeld. Die bestrijkt zowel het
records management als het erfgoed. Maar
ook het archiefveld zelf veranderde, waar
door oude tegenstellingen vervaagden.
Nog steeds geven archieven veel aandacht
aan vergroting van het publieksbereik en
zijn zij primair erfgoedinstellingen. Het
besef is echter flink gegroeid dat aandacht
voor het records management van levens
belang is voor het behoud van de moderne
archieven. Impulsen voor die hernieuwde
aandacht voor het records continuüm
gingen uit van de visies die de directeu
ren-generaal Van Kranendonk (OCW) en
Kuipers (BiZa) naar voren brachten tijdens
de studiedag '90 jaar Archiefwet'. Zij wezen
WÊÊgê
respectievelijk op het belang van bunde
ling van de belangen van de informatie
huishouding en het erfgoed, en op de
regierol voor de archivaris bij de schepping
van archiefbescheiden. Dat geldt ook voor
het gezamenlijk advies dat de Raad voor
Cultuur en de Raad voor het Openbaar
Bestuur tijdens dat congres presenteer
den. Daarin spreken zij hun zorg uit over
een onvoldoende greep van de overheid
op haar informatiehuishouding. Bij het
Nationaal Archief is, getuige de beleids
visie van directeur Martin Berendse, de
balans hervonden en is het records conti
nuüm uitgangspunt van denken.
Opleidingen en beroepsveld lijken dus
opnieuw aansluiting te vinden. Al is de wind
dan wat gaan liggen, vergeleken met enkele
jaren geleden, daarmee is de Archiefschool
niet gered. De wens van het ministerie van
OCW om het archiefonderwijs geen uitzon
dering te laten zijn en gewoon te bekostigen
via de reguliere kanalen, betekent het einde
van de school per 1 januari 2009. Een kost
baar instituut is dan niet meer. Een 'merk'
dat over de hele wereld bekend stond om
zijn kwaliteit, is daarmee ter ziele. Gelukkig
heeft de school overeenstemming bereikt
met de Hogeschool van Amsterdam over
de volledige voortzetting van de activitei
ten van de school, inclusief het onderzoek.
De tijd zal leren of daarmee onderwijs en
onderzoek in alle opzichten zijn veiligge
steld, maar deze oplossing biedt perspectief.
De KVAN zal, mede als uitvloeisel van
de voorgenomen certificering, de ont
wikkelingen kritisch blijven volgen.
De KVAN wenst de medewerkers van de
Archiefschool alle goeds toe bij de nieuwe
start volgend jaar.
23
ifi'iiTi VITi i
Module Geschiedenis Module Archiefbewerking
Woensdag februari t/m april 2009
8 dagdelen per module
Niveau: MBO
Prijs: 450
i.s.m. Erfgoed Nederland
donderdag 26 feb, 12 mrt, 26 mrt, 9 april en 23 april 2009
5 dagen
Niveau: HBO+
dinsdag 7 april, 21 april, 12 mei, 26 mei en 9 juni 2009
5 dagen
Niveau: HBO+
Prijs: 1.650
5 dagen
Niveau: HBO+
Prijs: 1.650
data worden nader bekend gemaakt
3 dagen per cursus
Prijs: 1.430
Module Publieksbereik Module Materiële zorg
woensdag april t/m juni 2009
8 dagdelen per module
Niveau: MBO
Prijs: 450
maandag 2 maart, 30 maart en 20 april 2009
3 dagdelen
Niveau: HBO+
Prijs: 750
woensdag 22 en donderdag 23 april 2009
2 dagen
Niveau: HBO+
Prijs: 850
Woensdag 13 mei 2009
1 dag
Niveau: HBO+
Prijs: 425
in-company cursus
twee dagdelen
Niveau: HBO+
Prijs: op aanvraag
De Archiefschool gaat over naar de Hogeschool van Amsterdam.
We blijven cursussen en bedrijfstrainingen verzorgen en archivistisch
onderzoek verrichten, ook in 2009. Onze opdrachtgevers zijn onder
meer archiefdiensten, historische centra, gemeenten en ministeries.
A
NEDERLANDS INSTITUUT
VOOR ARCH IEF0 ND ER WIJS EN -ONDERZOEK
Door Fred van Kan
De Archiefschool, het Nederlandse instituut
voor archiefonderwijs en onderzoek, is een
begrip, in eigen land en daarbuiten. Vele
generaties archivarissen zijn er opgeleid en
de Nederlandse inbreng in het internationale
archiefveld wordt tot op de dag van vandaag
fors positief ingekleurd door de inzet van
de school. Waardering alom, en dan houdt
de Archiefschool met ingang van 2009 op te
bestaan.
Levensbelang
Enige herinnering aan de Archiefschool kan
ik niet hebben, aangezien er in de jaren
1952 en 1953 waarin ik stage liep aan het
Rijksarchief van Noord-Brabant, er helemaal
geen archiefschool bestond! De stage liep
ik voor halve dagen gedurende twee jaren.
Omdat ik reeds een functie had als assistent
aan het Stadsarchief van 's-Hertogenbosch,
mocht stadsarchivaris Henri Ebeling, archi
varis van vóór de Archiefwet 1962, mij niet
opleiden. De inhoudelijke begeleiding ont-
1952-1953: stage Rijksarchief Noord-Brabant
ving ik dus van mejuffrouw Korvezee.
Voor het overige moest ik het mijzelf aan
leren. Door het betreurde overlijden van de
erudiete en sympathieke Ebeling einde janu
ari 1953 ontstond er een probleem,
's Morgens was ik op het Rijksarchief voor
mijn stage en was het Stadsarchief gesloten,
's Middags ging daar de deur open en stond
ik er alleen voor om lopende zaken af te
doen, de post af te werken en bezoekers te
begeleiden. Leerzaam was het wel!
Congres '90 jaar Archiefwet' in de Raadzaal van het stad
huis in Den Haag, 3 I maart 2008 (foto Harry Hendriks).
Einde
Fred van Kan is voorzitter van de KVAN en
directeur van het Gelders Archief.
archievenblad
december 2008
