De, j,
van
V-
iHü
Ruud Yap
burgerlijke stand
Is het überhaupt makkelijk om bijdragen voor
het AB te krijgen?
"Over het algemeen gaat het wel.
Vaak merk ik dat als je iemand belt, dat er
meestal positief gereageerd wordt. Blijkbaar
vindt men het toch ook wel een eer om in
het blad te schrijven. Of het AB daarmee
dan ook een goede naam heeft? Dat zou
je aan de lezers moeten vragen. Een lezers
onderzoek staat trouwens nog op de rol,
maar dat willen we combineren met een
algemeen ledenonderzoek van de KVAN."
58 I
garandeert al een stukje diversiteit. Het
zou wel wat breder kunnen. De omgang
met oude archieven komt bijvoorbeeld
de laatste tijd niet veel aan bod. Voor de
meeste vakbroeders is dat misschien ook
wel oude koek. Toch is het bij nieuwe arti
kelen soms ook wel moeilijk. Dan heeft
iemand een project gedaan en dan krijg je
toch een telefoontje in de trant van: 'Wat
moet ik daar nou over schrijven?' Ik zeg
dan: 'Geef maar aan wat er bijzonder aan
is en welke keus jullie gemaakt hebben.
Dat is interessant voor de vakbroeders.
Zeker als er valkuilen bij zitten."1
Heb je nog een boodschap voor je opvolger
Hans Berende?
"Ik hoop dat Hans het voor elkaar
krijgt om een goede combinatie van
e-publishing en de gedrukte uitgave van
het AB te maken. Dat is al lang een wens.
We hebben daar in het verleden al flink
over gediscussieerd. Bestuur en ledenver
gadering van de KVAN vonden helemaal
digitaal geen optie. Men wil het blad
potje kan breken. Het bestuur is zich ken
nelijk bewust van het feit dat het AB het
paradepaardje is van de KVAN. De pagi
na's van het bestuur in het AB mogen
trouwens nog best wat meer gevuld gaan
worden."
Een slotwoord?
"Ik hoop dat het team er in slaagt
om het AB nog meer te verbeteren en dat
Je neemt iets eerder afscheid dan verwacht.
"Ik heb niet de volle acht jaar [twee
termijnen van vier jaar, PS] uitgediend.
Na zeven jaar stop ik er dus mee. Als ik
zo terugkijk, ben ik het meest trots op de
themanummers. Wat ik echt een goed
nummer vond, was het nummer dat we
samen met het IIAV gemaakt hebben,
over Vrouwengeschiedenis. Ook de ande
re themanummers mochten er zijn. Bij de
ALV van de KVAN krijgen we daar vaak
complimenten over. En je merkt het bij
voorbeeld ook aan de losse verkoop van
de themanummers."
Wat vond je één van de leukste dingen de
afgelopen jaren?
"Het leukste vond ik wel de eerste
redactietraining die we hebben gedaan.
In dat bungalowpark in de bossen, waar
ik zelf voor de hele crew gekookt heb. Dat
liep goed. Ik vond het eerlijk gezegd beter
dan de tweede keer, toen we in een hotel
in Katwijk zaten. Het is toch een team
van vrijwilligers, die het werk belangeloos
doen. Er mag ook best wat ontspanning
en 'beloning' inzitten. Vandaar ook het
jaarlijkse etentje met het KVAN-bestuur.
Dat moeten we zeker in ere houden."
behouden. Binnenlands Bestuur en het
nieuwe tijdschrift re-Public vind ik goede
voorbeelden van waar je met het AB naar
toe zou kunnen. De eerste stappen wor
den binnenkort gezet. En ik mag daar
gelukkig nog over meedenken. De website
van de KVAN moet daarbij ook aangepakt
worden. Wat nog niet verwezenlijkt is, is
een andere oude wens: een wetenschap
pelijke bijdrage in het middenkatern van
het blad. Daar is nog niets van gekomen.
Dus daar wens ik Hans eveneens sterkte
mee."
Hoe was de samenwerking met het bestuur
van de KVAN? De hoofdredacteur neemt q.q.
immers deel aan de vergaderingen.
"De samenwerking was prima. Ik
geloof dat de hoofdredacteur wel een
het leuk blijft de maandelijkse redactie
vergaderingen bij te wonen. Daar wens
ik ze heel veel vruchtbare resultaten bij
toe. Het AB heeft voor mij een enorme
waarde. Je blijft op de hoogte van wat er
speelt in archievenland en je weet waar
je vakgenoten mee bezig zijn. Men infor
meert elkaar en je kunt altijd wel van
elkaar leren."
Roelof, bedankt en veel succes in je nieu
we functie als penningmeester van de
KVAN!
archiefervaring
Mijn archiefervaring is thuis begonnen.
Bij mijn vader om precies te zijn. Maar
tegelijk heeft mijn archiefervaring ook
weer alles te maken met mijn werk bij
het Nationaal Archief in Den Haag.
Daar ben ik verbonden aan de afdeling
Selectie en Acquisitie. Ik houd me onder
meer bezig met de uitwerking van het
visierapport Gewaardeerd Verleden, dat een
nieuwe manier van selecteren en waar
deren voorstelt. Een van de pijlers van
het visierapport is de ontwikkeling van
een integrale benadering van archieven.
Dat betekent dat archieven zich niet
alleen zouden moeten richten op de
selectie en acquisitie van overheidsar
chief, maar evenredig veel aandacht
zouden moeten besteden aan particulier
archief. Dit alles vanuit het idee dat de
doelstelling van
waardering, selectie
en acquisitie van
archieven moet
zijn: het bijeenbren
gen en veiligstellen
van bronnen die
het voor individu
en, organisaties en
maatschappelijke
groeperingen moge-
lijk maken hun
geschiedenis te ontdekken en het verle
den van staat en samenleving (en hun
interactie) te reconstrueren. Het is een
doelstelling die ik vanuit mijn persoonlij
ke ervaring van harte onderschrijf. Want
de geschiedenis van mijn vader laat zich
niet alleen vangen in overheidsarchief.
Mijn vader werd geboren in Nederlands-
Indië in de stad die nu Jakarta heet.
Mijn oma was een Indische Nederlandse
en opa een Indische Chinees. Ik ben dus
een product van de Nederlandse kolo
niale geschiedenis. Zoals ik het zie, zijn
archieven een communicatiekanaal naar
het verleden. In mijn geval letterlijk,
want het is een manier geworden om
met mijn vader te praten over vroeger.
Ik reconstrueer zijn geschiedenis.
Zijn geboorteland bestaat niet meer. Na de
soevereiniteitsoverdracht raakten hij en
vele andere Nederlands-Indiërs als het ware
een stukje van hun geschiedenis kwijt.
Zij woonden niet langer in Nederlands-
Indië, maar bevonden zich plotseling in
de nieuwe republiek Indonesië. En hoewel
mijn oma een Nederlands paspoort had,
werden mijn vader, zijn broers en zussen
ineens Indonesiërs.
In het dagelijks leven heeft mijn vader
hier aanvankelijk niet veel van gemerkt.
Hij was nog jong. Maar toen hij 10 was,
werd de nieuwe realiteit ook aan hem
opgedrongen. Wat in Nederland bekend
staat als 'Zwarte Sinterklaas', heeft
mijn vader aan den lijve meegemaakt.
In 1957 nationaliseerde Soekarno alle
Nederlandse bedrijven in Indonesië en
werden de Nederlanders gesommeerd het
land te verlaten. Mijn oma moest vertrek-
slechts een van de actoren in de samen
leving en vertelt maar een deel van het
verhaal. Mijn mooiste archiefervaring was
dan ook de ontdekking in een particulier
archief dat door het Nationaal Archief
is geacquireerd. Daarin vond ik een pas
sagierslijst van het motorschip Johan
van Oldenbarnevelt van de Stoomvaart
Maatschappij Nederland uit 1957. Daaruit
ken en zij nam haar kinderen mee. Dit is
nog altijd een traumatische ervaring voor
veel Indische Nederlanders en ook voor
mijn vader. Het is een onderwerp waar
een taboe op rust en er wordt niet meer
over gesproken. De tweede generatie wil
echter meer weten van dat onbesproken
verleden en moet daarom op zoek naar
andere bronnen: archieven.
Het Nationaal Archief is in dat opzicht een
schatkamer. De vele overheidsarchieven
geven een goed beeld van Nederlands-
Indië en van het leven dat mijn vader daar
geleefd heeft. Maar hoe kom ik dichter bij
mijn vader zelf? De overheid is immers
blijkt dat mijn oma, mijn vader, ooms
en tante in november vertrokken uit
de haven van Tandjong Priok richting
Amsterdam. Zo weet ik nu in welke hut zij
zaten, wie hun buren waren, hoeveel de
overtocht heeft gekost, en ook dat mijn
oma had gewerkt als modiste. Kleine beet
jes informatie over de vroegere jaren uit
het leven van mijn vader, die het beeld
van het verleden meer kleur geven.
Uit verder onderzoek weet ik dat ande
ren ook op zoek zijn naar het verhaal van
hun ouders, maar dat zij minder geluk
hebben gehad. Archief bleek vernietigd
of simpelweg verdwenen. Daarom is het
van belang dat de integrale benadering
snel ingang vindt en dat het belang van
de acquisitie en selectie van particulier
archief wordt erkend. Hoe willen we
anders mensen in staat stellen hun verle
den te ontdekken?
november 2008
1 archievenblad oktober 2008
Samen met de nieuwe hoofdredacteur van het
Archievenblad, Hans Berende.
Peter Sijnke was van 2000 tot en met 2007 j
redactielid van het Archievenblad. Hij is werk-1
zaam bij het Zeeuws Archief.
archtefervann
N. v. STOOMVAART MAATSCH
(NEDERLAND LINE
RIAL d
.NEDERLAND", AMSTERDAM
DUTCH MAIL)
8AH-E» 19 KROM
AANTEKENINGEN
NOTES PAjmCULARi
Passagierslijst van het motorschip Johan van Oldebarnevelt
van de Stoomvaart Maatschappij Nederland dat in novem
ber 1957 vanuit de Indonesische havenstad Tandjong Priok
richting Amsterdam vertrok. Aan boord bevond zich de
familie van Ruud Yap (coll. Nationaal Archief).
archievenblad
