Scasupo\n\
@IlBi digit Group
J
i
j
-jL-
-J]
voorzee
Lijkt uw (digitaal) archief op een doolhof?
archiefburo
opinie
^pmitiopinii
Vervolg van pagina 27
De archivaris, het openbaar archief
wezen, zou zich uitgesproken moeten pro
fileren als hoeder van de openbaarheid en
die rol veel actiever en pregnanter moe
ten spelen. Het openbaar archiefwezen
zou veel actiever dan nu moeten sturen
op tijdige overbrenging, omdat daarmee
Zorg dat je op het punt van over
heidsarchieven en openbaarheid ken
nisinstituut voor de burger wordt.
de openbaarheid voor de (rechtzoekende)
burger wordt verruimd. Achterstanden in
overbrenging betekenen een beperking
van het openbaarheidsrecht van burgers.
Ook de burger zou veel actiever onder
steund moeten worden waar het gaat om
openbaarheid van overheidsinformatie: is
die informatie vastgelegd, hoort die nog
bewaard te zijn en hoe kan ik er als burger
bij? Daar gaat het openbaar archiefwezen
veelal te laconiek mee om. Het kan daarin
voor de burger veel meer van betekenis
zijn. Zorg dat je op het punt van over
heidsarchieven en openbaarheid kennis
instituut voor de burger wordt.
Met deze kerntaak heeft het openbaar
archiefwezen uitdrukkelijk een andere
verantwoordelijkheid voor overheidsar
chieven dan het openbaar bestuur zelf.
Dat is ook terecht. In een democratie
moeten we binnen de overheid voldoen
de checks and balances creëren door een
heldere scheiding van verantwoordelijk
heden en taken. Het openbaar archief
wezen heeft geen rol in de inrichting en
kwaliteit van de overheidsadministratie;
dat is een verantwoordelijkheid van de
overheden zelf als onderdeel van goed
(en) openbaar bestuur.
Goed bestuur bij de overheid betekent
onder meer een betrouwbare informa
tiehuishouding. Maar het is vooral de
cultuursector die zich daar druk over
maakt. De Archiefwet, als cultuurwet, is
nog steeds het belangrijkste kader voor
de kwaliteit van de informatiehuishou
ding van de overheid. Dat is historisch
verklaarbaar maar politiek en praktisch
onwenselijk en onwerkbaar. De overheid
zal, vanuit principes van goed bestuur,
zelf eisen moeten stellen aan een goede
informatiehuishouding en het toezicht
daarop inrichten. Er zou daartoe een
informatiewet moeten komen, die kaders
stelt voor een betrouwbare informatie
huishouding, die de openbaarheid regelt
zoals nu in wet Openbaarheid van bestuur
en Archiefwet zijn opgenomen. Die wet
zou elke overheidsorganisatie moeten ver
plichten intern te voorzien in control en
audit op de informatieprocessen, en voor
zien in een externe toezichthouder. De
Archiefwet zou de basis voor zo'n nieuwe
wet kunnen vormen, mits de politieke
verantwoordelijkheid uitdrukkelijk wordt
gedeeld met BZK. Maar er is een aantrek
kelijk alternatief. Er ligt al sinds 2006 bij
het ministerie van BZK een voorontwerp
Algemene Wet Overheidsinformatie, die
voorziet in een integratie van de Wet open
baarheid van bestuur en de Archiefwet.
Maar dit alles heeft alleen kans van slagen
als het belang van de informatiehuishou
ding voor de kwaliteit van de democratie
op het hoogste politieke niveau wordt
onderkend en uitgedragen. Gebeurt dat
niet dan blijft het vooral een zorgenkindje
van het openbaar archiefwezen en daar
moeten we vanaf.
De laatste twintig jaar heeft het open
baar archiefwezen zich sterk ontwikkeld als
publieksgerichte instellingen. Die ontwik
keling is nog volop gaande. De Raad voor
Cultuur dringt er op aan dat het openbaar
archiefwezen veel meer aandacht aan niet-
overheidsarchieven besteedt. De commis-
sie-Jeurgens heeft voorstellen gedaan voor
een nieuw selectiebeleid waarin op basis
van een historisch-maatschappelijke ana-
Samenwerking met andere
culturele instellingen is, gegeven hun
specifieke deskundigheid, onmisbaar.
lyse een representatieve en samenhangen
de collectie van overheids- en niet-over-
heidsarchieven wordt opgebouwd: profes
sioneel en expliciet collectiebeleid dus. Dat
zijn uitstekende ontwikkelingen die verder
verankerd moeten worden.
Collectievorming is één, maar de 'exploi
tatie' van de collectie, het publieksbereik,
is daarnaast onmisbaar om de burger
daadwerkelijk tot cultuurparticipatie te
brengen. Daaraan ontleen je als culturele
instelling mede je bestaansrecht. Daarin
valt nog een wereld te winnen. Het is ook
lastig: hoe verbeeldt je schriftelijke bron
nen? Hoe breng je het verleden tot leven?
Dat is een grote uitdaging voor het open
baar archiefwezen. Samenwerking met
andere culturele instellingen is, gegeven
hun specifieke deskundigheid, onmisbaar.
Maar samenwerking met andere erfgoed
spelers is ook wezenlijk om archieven als
historische bron in een bredere context
te plaatsen. Meer samenhang tussen ver
schillende vormen van erfgoed leidt tot
wederzijdse versterking. Digitalisering
van bronnen biedt daarnaast uitgelezen
mogelijkheden om nieuwe groepen te
bereiken en drempels te verlagen.
Tien jaar geleden betoogde Theo
Thomassen al dat archivarissen en records
managers dezelfde professie uitoefenen,
maar verschillende verantwoordelijkhe
den hebben. In dat verband onderscheid
de hij een brede basisopleiding voor
Waar het om kwaliteit gaat
zal het openbaar archiefwezen
zichzelf structureel de maat moeten
nemen door bijvoorbeeld benchmar
king of visitatiecommissies.
beide groepen en voortgezette vorming
voor archivarissen. Zijn pleidooi onder
streept de brede samenhang maar ook
de specifieke verantwoordelijkheden en
taken van de archivaris. Bovendien, als je
als beroepsgroep volwassen wilt worden
zul je daarin moeten gaan differentiëren
naar meer specifieke taken en functies en
daartoe specifieke competentieprofielen
opstellen. Waar het om kwaliteit gaat zal
het openbaar archiefwezen zichzelf struc
tureel de maat moeten nemen door bij
voorbeeld benchmarking of visitatiecom
missies. Daarin geloof ik veel meer dan
in een model met een toezichthouder
I 29
utilize your knowledge
Digitalisering backlogscanning
Automatische factuurherkenning en -verwerking
Alle gewenste formaten en documentsoorten
Zwart/wit of (sterk gecomprimeerde) kleurenscans
Scanning op locatie of extern
Scanning on Demand (SoD) i.c.m. archiefopslag
Beheer van uw digitale archief via ons ASP-model
tel: 045-5640054
info@scanpointnl.nl
fax:045-5331995
www.scanpointnl.nl
van bilsen consultancy
Archiefbewerking
Advisering
Interim- project management
Detachering
Opleiding
Applicatiebeheer
Implementatie DMS RMS
tel: 045-5691584
info@vanbilsenconsultancy.nl
Van Bilsen Consultancy en Scanpoint Nederland zijn onderdeel van de
Samen sterk in Document Management!
fax:045-5331995
www.vanbilsenconsultancy.nl
Ganzepool 6 - 6443 WZ Brunssum
E
Fü
Archiefburo Voorzee is gespecialiseerd in het maken van de juiste toegangen. Ordenen en
beschrijven van archieven vormt immers ons dagelijks werk, al bijna 20 jaar lang. Als u uw
werkgeheugen graag op en in goede orde wilt hebben, kunt u dus met een gerust hart een
beroep op ons doen. Wij zorgen ervoor dat uw (digitale) dossiers weer optimaal toegankelijk
worden. Met de garantie dat ook u een tevreden cliënt van ons wordt.
U zoekt naar een erkend en ervaren archiefbureau voor doolhofoplossingen? Of naar een
verantwoorde opslag en beheer van uw archief? Of wellicht naar deskundigen, die uw archief
verzorgers bijscholen? Kijk op www.voorzee.nl Ons team is u graag van dienst!
documentbehandeling, training en service
A. Jacobsstraat 28
5142 PN Waalwijk, 0416 - 348980
Overheid, openbaarheid en goed bestuur
Culturele taak
oktober 2008
Professionaliteit en kwaliteit
archievenblad I
