[De@aak]
KVAN nieuws
koninklijke vereniging van archivarissen in nederland
Bureau KVAN verhuisd!
KVAN Nieuws
Bureau KVAN
Redactie Archievenblad
De zaak en digitale oplossingen
Digitaliseren wordt vaak gezien als de ultieme
oplossing voor vrijwel elk archiefprobleem. Neemt
de opslag van papieren dossiers te veel ruimte in?
Digitaliseren en het papier kan weg. Kost de selec
tie van archiefstukken te veel tijd? Digitaliseren
dat archief en selecteren is niet meer nodig.
Is er ruimte- of personeelsgebrek bij de dienstver
lening? Alles digitaliseren en de studiezaal kan
wel dicht. Als kosten dwingen tot maatregelen, is
digitalisering een van de eerste dingen waar men
aan denkt. In een Duitse deelstaat gaat dat zelfs
zo ver dat de overheid van mening is dat nieuwe
archiefstukken allemaal verfilmd of gedigitaliseerd
moeten worden en dat originele archiefstukken
alleen bij hoge uitzondering (als ze van bijzondere
cultuurhistorische betekenis zijn) fysiek bewaard
mogen worden.
Digitalisering dwingt de archivaris om zijn opvat
tingen over en de omgang met het autonoom
groeiend archiefbestand aan te passen. Maar zo
gemakkelijk als het lijkt, is het niet altijd. Enkele
kanttekeningen.
Allereerst de opslag. Op zich is substitutie van ver
nietigbaar archief, mits de (concept-)richtlijnen
van de provinciale inspecteurs worden nageleefd,
een prima oplossing. Het scannen wordt steeds
goedkoper en het bedrijfsleven ziet er markt in.
Zo ontvingen verschillende colleges van B&W
onlangs een aanbod om het archief te laten scan
nen in een Afrikaans land. Daarna wordt archief
desgewenst ook na afloop van een afgesproken
periode vernietigd - met alle garanties en waar
borgen. En dat selecteren? Het moet op grond van
de Archiefwet 1995. En het lijkt me verstandig om
dat ook maar zo te houden. Want een deel van de
kosten wordt gemakkelijk over het hoofd gezien:
die van de administratie van het opgeslagen mate
riaal. In een recente discussie op Archiefforum
staat een uitspraak van het hoofd van Microsoft's
Bay Area Research Center, die er op neerkomt dat
firma's hiervoor 300.000 US dollar per terabyte
per jaar kwijt zijn. En los van de kosten van het
beheer van al die overbodige archieven, zit ook de
uiteindelijke gebruiker niet te wachten op enorme
massa's ongeselecteerd digitaal materiaal. Ook
het (gedeeltelijk) sluiten van een studiezaal komt
voor. Niet tot genoegen van de niet-genealogische
gebruikers, die weinig tot niets van hun bronnen
digitaal kunnen vinden.
Het is Zaak dat de archivaris oppast dat hij niet te
ver wordt meegezogen in het enthousiasme voor
digitale oplossingen. In de bovenvermelde brief
over scannen staat letterlijk: "Archiefinspecteurs
ondersteunen dit proces volledig." Bij navraag
blijkt dat er wel onderling contact geweest is,
maar geen goedkeuring is verleend of iets dat daar
op lijkt. De archiefinspectie is er niet om een keur
merk te geven. De archivaris dient zich te onthouden
van iedere activiteit die zijn professionele integriteit,
objectiviteit en onpartijdigheid zou kunnen schaden
(beroepscode art. 8). Zelf zijn de inspecteurs zich
daar wel van bewust. En dit standpunt is nog niet
zo lang geleden ook doorgedrongen bij bedrijven
die ruimten voor archiefopslag verhuren. Nu de
rest van de buitenwereld nog.
En als de openingsuren van de studiezaal drastisch
gereduceerd worden, met digitalisering als argu
ment, dan kan dit eigenlijk alleen overwogen wor
den als er een groot en evenwichtig samengestel
de selectie uit de archieven digitaal beschikbaar is.
Immers: de archivaris dient het gebruik van archieven
zo breed mogelijk te bevorderen en onpartijdig aan alle
gebridkers diensten te verlenen (beroepscode art. 6).
Het zal duidelijk zijn: het archiefvak kan niet meer
zonder digitalisering en wil niet meer zonder digi
talisering. Maar de archivaris moet zich bewust
blijven van de valkuilen. Daarom: kijk eens wat
vaker in de spiegel van de beroepscode.
koninklijke vereniging van archivarissen in nederland
Snaai'er in beeld:
Hella Brandt
Wat betekent SNAAI voor jou?
"Als jongste lid van de SNAAI is het
lastig te zeggen wat SNAAI voor mij bete
kent. Ik kan wel vertellen wat ik hoop
KVAN betreurt benoeming
Algemeen Rijksarchivaris
zonder enige ervaring
De Koninklijke Vereniging van
Archivarissen in Nederland betreurt de
benoeming van Martin Berendse tot
directeur van het Nationaal Archief en,
op termijn, Algemeen Rijksarchivaris.
Betrokkene heeft geen enkele ervaring
op het gebied van archieven en heeft
blijkens zijn achtergrond ook met het
terrein van het erfgoed niet van doen
gehad. Ook al zal de heer Berendse
op termijn over het archiefdiploma
beschikken, dan nog is het voor de
KVAN nauwelijks denkbaar dat hij met
gezag als algemeen rijksarchivaris kan
optreden en dat in een tijd waarin er
rond archieven en informatie zoveel te
doen is. Het ministerie van OCW heeft
laten weten, dat er geen gekwalificeer
de kandidaten met diploma beschik
baar waren. Die mening wordt door de
KVAN niet gedeeld. Bij het opleidings
traject voor de heer Berendse heeft de
vereniging grote twijfels. In ruim een
jaar iemand die een zware manage-
mentsfunctie bekleedt opleiden voor
een universitair diploma archivistiek
doet vragen rijzen over de kwaliteit van
deze maatwerkopleiding.
dat het voor mij gaat betekenen. Ik ben
lid geworden omdat ik het contact met
studenten uit andere leergangen miste.
Hoewel het binnen ons jaar altijd erg
gezellig is, is er nauwelijks contact met
de studenten uit andere jaren. Ook is er
geen uitwisseling met de studenten van
de Hogeschool van Amsterdam. Lid wor
den van de KVAN en de SNAAI betekent
voor mij nieuwe mensen uit het vakge
bied leren kennen en daarbij ook ideeën
kunnen uitwisselen. Ik kijk dan ook uit
naar de eerste bijeenkomst."
Waarom heb je gekozen voor de opleiding
archivistiek?
"Van jongs af aan was ik al dol op
alles wat oud was. Toen de tijd rijp was
om te gaan studeren, was de keus niet
moeilijk... ik ging geschiedenis studeren
in Nijmegen, de stad waar ik ben opge
groeid. Na mijn afstuderen kwam ik
maar moeilijk aan de slag, want wie zit
er nu te wachten op een historicus zon
der enige werkervaring?! Gelukkig kon
ik via een detacheringbureau aan de slag
als medewerker DIV. Via dit werk kwam
ik in aanraking met dynamische archie
ven. Hoewel een boeiend vak, begon
ik na een jaar de uitdaging te missen.
Ik wilde liever met oudere archieven aan
de slag, maar had niet de juiste opleiding.
Vandaar dat ik in september 2006 begon
met het aansluitprogramma van de mas
ter Archiefwetenschappen aan de UvA.
Het geluk was met mij, want tegelijker
tijd kreeg ik het aanbod om op tijdelijke
basis te komen werken bij het Regionaal
Archief Nijmegen."
"Sinds januari 2007 werk ik als archi
varis bij bureau Dienstverlening. In mijn
takenpakket zit onder meer educatie,
public relations, het organiseren van de
Archievendag en ik ben bezig met de ont
wikkeling van een klantvraaggeleidings-
systeem voor onze website. Dit houdt in
dat onze digitale klanten met een alge
mene vraag over de geschiedenis van
Nijmegen worden geleid naar een heel
specifieke vraag waarna hun het bron
nenmateriaal wordt aangeboden waarin
ze hun antwoord kunnen vinden. In sep
tember kom ik in dienst van het RAN als
kwaliteitsmedewerker voor de afdelingen
Inventarisatie en Inspectie. Dit houdt in
dat ik een risico-inventarisatie maak voor
deze afdelingen. Op basis hiervan ga ik
ervoor zorgen dat alle risico's afgedekt
worden. Dit doe ik onder andere door
de werkprocessen te beschrijven, contro
lemomenten in te bouwen, werkinstruc
ties te geven en medewerkers te coachen.
Binnen de gemeente Nijmegen wordt al
langer gewerkt met kwaliteitsmedewer
kers maar binnen het archiefbestel is dit
nog relatief onbekend. Mijn voorganger
heeft de eerste stappen al gezet, dus aan
mij de taak om dit systeem binnen het
RAN te perfectioneren."
Wat hoop je in de toekomst te bereiken?
"Mijn belangrijkste doel op dit
moment is om mijn diploma als archi
varis te halen. Dit betekent dat ik nog
anderhalf jaar moet studeren. Verder zou
ik het leuk vinden als ik mijn steentje
kan bijdragen om kwaliteitszorg binnen
het archiefwezen een plek te geven. Het
is daarom ook mijn bedoeling om op dit
onderwerp af te studeren. Op de lange
termijn lijkt het me leuk om een leiding
gevende functie binnen een archief te
vervullen."
37
Met ingang van 11 oktober 2007 is het bureau
van de KVAN verhuisd naar de stichting Erfgoed
Diensten. Deze faciliterende stichting voor het
archiefwezen is ondergebracht bij het Gelders
Archief in Arnhem. Patricia Redder en Susana
Duarte hebben de werkzaamheden van het
bureau en het Archievenblad inmiddels overge
dragen aan May Scheepers.
Het nieuwe adres van de KVAN is:
Markt 1,6811CG Arnhem. Telefoon: (026) 35216 05
De website en de email voor het bureau blijven
hetzelfde, namelijk www.kvan.nl en bureau@
kvan.nl. Voor het aanleveren van artikelen of con
tact met de redactie kunt u mailen naar redac-
tie@archievenblad.nl. Persberichten kunnen
voortaan worden gezonden naar persberichten@
archievenblad.nl.
Bureau Koninklijke Vereniging
van Archivarissen in Nederland.
Voor informatie over de KVAN,
bestelling van publicaties, aanmelding
voor activiteiten en wijzigingen in de
ledenadministratie kunt u contact
opnemen met het bureau. Kopij voor
het Archievenblad, berichten voor deze
rubriek en mutaties in de Almanak van
het Nederlands Archiefwezen kunt aan
het bureau van de KVAN doorgeven.
Markt I
681 I CG Arnhem
Tel.: (026) 352 16 05
E-mail: bureau@kvan.nl
Internet: www.kvan.nl
Postbank Bureaurekening: 1506908
De KVAN is een beroepsvereniging,
die alle mensen verenigt die werk
zaam zijn in het archiefveld. Het is
geen vereiste dat leden het diploma
archivistiek bezitten. Het archiefveld
is zo divers, dat mensen met zeer ver
schillende achtergrond/opleiding daar
in werkzaam zijn.Allen zijn welkom
als lid van de KVAN! De Koninklijke
Vereniging van Archivarissen in
Nederland stelt zich ten doel de
belangen van het Nederlands archief
wezen te behartigen en de deskundig
heid van archivarissen te bevorderen.
De vereniging organiseert onder
meer studiedagen, internationale
uitwisselingen en buitenlandse ori
ëntatiereizen. Leden van de KVAN
ontvangen kosteloos het Archievenblad
en de Almanak van het Nederlands
Archiefwezen. Student-leden en begin
nende beroepsbeoefenaars kunnen
tevens lid worden van de Sectie
Nieuwe en Aankomend Archivarissen
en Informatiespecialisten (SNAAI).
De contributie voor het lidmaatschap
van de KVAN bedraagt €61,- per jaar
(een hogere bijdrage is welkom).
De contributie voor een student-lid
bedraagt 18,- per jaar.
Yvonne Bos-Rops
archievenblad
oktober 2007
,van
archivarissen
Hella Brandt (1981) studeerde in maart 2005
af als historicus aan de Radboud Universiteit
Nijmegen. Zij werkte tot eind 2006 als mede
werker Documentaire Informatievoorziening
bij de gemeenten Ubbergen en Deventer.
In september 2006 begon ze met het aan-
sluitjaar voor de duale master Archiefweten
schappen aan de Universiteit van Amsterdam
(UvA). Sinds januari 2007 is zij werkzaam bij
het Regionaal Archief Nijmegen.
Vertel eens iets over je werk.
Tamara Tesselaar-Groot
oktober 2007
archievenblad
