13!
Web2.0-
Nederlandse archiefinstellingen beseffen
steeds meer hoe belangrijk het is om toegangen
op archieven gebaseerd op xml met Encoded
Archival Description (EAD) online te presente
ren.4 De verbetering van de doorzoekbaarheid
zonder verlies van context en natuurlijk de uit
wisselbaarheid van informatie op verschillende
niveaus van archiefinformatie is het gevolg.5
Zo publiceert het Rijksarchief in België het com
plete Archief van de Ministerraad uit de periode
1916-1949 middels een EAD-toegang volledig
digitaal. Het is een voorbeeld waarin de bron en
het raadplegen van de informatie centraal staat.
Wat kunnen nieuwe technologieën toevoegen
aan deze gestandaardiseerde en volledig gedigita
liseerde staat van archiefinformatie?
Studenten van de Univerity of Michigan School
of Information hebben in samenwerking met de
Michigan Bentley Historical Library begin 2006
een site gepresenteerd met de digitale collecties
van de Polar Bear Expedition. De collectie omvat
de neerslag van de Amerikaanse interventie in
Noord-Rusland gedurende de jaren 1918-1919.
De meeste mannen die als soldaten tegen de bol
sjewisten moesten vechten, kwamen uit de staat
Michigan. Sindsdien maakt dit aspect van de
geschiedenis van de Eerste Wereldoorlog deel uit
van de geschiedenis van Michigan. Dagboeken,
correspondentie, foto's, tekeningen, gepubliceerd
materiaal, bewegend beeld en oral history bieden
een rijke bron voor historici en genealogen. Een
veel gebruikte collectie, een bekende groep trou
we gebruikers en het feit dat de collectie volledig
gedigitaliseerd en gecodeerd is in EAD, zorgden
ervoor dat het materiaal een uitstekend uitgangs
punt vormt voor onderzoek naar de mogelijkhe
den van het interactieve internet. Gesteld wordt:
door de kennis van de gebruikers over context en
achtergronden van de collectie te betrekken bij
de presentatie van de collectie wordt de digitale
toegankelijkheid ervan vergroot. De bedenker
van dit project is Elizabet Yakel, professor voor
Archives and Record Management at the School
of Information in Michigan. In haar artikel
'Creating the Next Generation of Archival Finding
Aids'7 belicht zij het onderzoeksproces dat leidde
tot de creatie van de website over de Polar Bears.
Dat is een interessante materie waarover wij in
Nederland ook moeten gaan nadenken.
Het idee om de kennis van de geïnteres
seerde burger in te zetten om archiefcollecties te
ontsluiten is in Nederland enige jaren geleden
door het Haags Gemeentearchief uitgewerkt; dit
wordt tegenwoordig beheerd door het Forum
voor Zoekplaatjes.8 In dit forum is het moge
lijk om zelf een foto of ander visueel historisch
document te plaatsen, te beschrijven en vragen
te stellen over de betekenis, herkomst of locatie
van het afgebeelde. Bezoekers van de site kunnen
reageren en eikaars reactie becommentariëren
of corrigeren. Een spannend verhaal begint en
wordt afgesloten op het moment dat de determi
natie door alle deelnemers is bevestigd.
Een recenter Nederlands voorbeeld voor het
delen van historische informatie is de site Plaats
van Herinnering, een gezamenlijk initiatief van
Beeld en Geluid, de NPS en de VPRO.9 Iedereen
kan, gerelateerd aan een geografische plaats
van gebeurtenis, bewegend beeld publiceren en
beelden toevoegen aan het collectieve geheugen
van onze natie. Soortgelijke projecten kunnen
in theorie door iedere archiefinstelling gebouwd
worden door middel van de open source soft
ware en vrij beschikbare toepassingen voor web
2.0. In het weblog Archief 2.0l° heeft een aantal
oktober 2007
keuren van haar gebruikers en doet suggesties
voor nieuwe, passende titels bij eerder gemaakte
keuzes. Op deze manier voegt de onderzoeker
zelf nuttige informatie toe aan het behandelde
thema en helpt daarmee anderen om hun vragen
te beantwoorden en hun horizon te verbreden.14
Wlkl*
Social Sorter; p ioa- c Economy -
Design
Audio ,„t it, nnn-v-
rss stu^'Ohfdization
pen s CSS-Oeslgn
DataDrtven
Nederlandse archivarissen een communicatie
platform ingericht om de mogelijkheden hiervan
te bespreken. Wij weten door voorbeelden uit
de wereld van wetenschap en bibliotheken" en
door voorbeelden van particuliere fotografen12
en de kunstsector13 dat het ontsluiten van vele
soorten informatie via het internet steeds meer
in handen gelegd kan worden van de gebruikers
zelf. Ook archivarissen hebben inmiddels de uit
dagingen van de sociale navigatie via internet
ontdekt!
Terug naar de Polar Bears: wat kunnen de
gebruikers van deze bron meer doen behalve
raadplegen? Om te beginnen is het mogelijk
een eigen archief of minicollectie samen te stel
len voor eigen gebruik. Verder is het mogelijk
hulp te vragen bij de digitale archivaris. Achter
de schermen worden vragen beantwoord door
onderwerpdeskundigen. De bedoeling is dat
digitale collectiegebruikers elkaar helpen met
het oplossen van gestelde vragen op collectie-
en itemniveau. Archiefgebruikers kunnen na
autorisatie fouten in beschrijvingen corrigeren
en nieuwe items toevoegen. Over de gedeelde
autoriteit van archiefgebruikers en archivaris
sen is goed nagedacht. Zo zijn gebruikers van
informatie voor elkaar altijd zichtbaar en wordt
het op deze manier makkelijk om contact met
elkaar te zoeken en om kennis en tips uit te wis
selen. Om de archiefgebruiker de weg door de
digitale collectie te helpen vinden, heeft de pro
jectgroep gebruikgemaakt van link path software.
Deze software volgt het principe van collabora-
tieve filtering. Dit principe is gebaat bij veelvul
dig gebruik, maar hoe werkt het? Verondersteld
wordt dat velen bekend zijn met het gebruik van
Pandora, een site voor het analyseren en rubrice
ren van muziek. Deze site onthoudt muziekvoor-
Trefwoordwolken
Een andere manier om de informatiegebrui
ker te laten meewerken aan de vindbaarheid
van informatie is social tagging. Het toekennen
van trefwoorden en relevante informatie door
de gebruiker heeft effect op de metadata die de
informatie structureren en presenteren. Als velen
beschikbare informatie classificeren door meta
data toe te voegen ontstaat Folksonomy, classi
ficatie door de massa.15 Ook deze toepassing
is gebaat bij zoveel mogelijk gebruikers die de
informatie voorzien van nieuwe tags. Openbare
bibliotheken werken met de Aquabrouwser.
Goudanet bijvoorbeeld ontsluit met behulp van
de Aquabrowser naast de bibliotheekcollectie ook
de archieven en museale collecties van Gouda.16
Een site als www.bibsonomy.org biedt de moge
lijkheid om referenties (links, e-publicaties) te
verzamelen en te delen. Deze sites werken met
tagclouds.17 Die helpen om gerelateerde onder
werpen of nieuwe trefwoorden op te sporen en
zo de gebruiker te helpen om kennis te nemen
van informatie waar hij in eerste instantie zelf
niet aan dacht. Informatie beoordelen, schiften,
bewaren, delen en vinden wat je tot dan toe niet
zocht: dat zijn de mogelijkheden die www.flickr.
com voor foto's of www.amazon.com voor boe
ken gebruikt en die menigeen al kent.
Lees verder op pagina 29
digitalisering en informatisering
The archive is us
Door Susanne Neugebauer
The archive is us.1 Nieuwe internettechnologieën,
bekend onder de noemer web 2.0, laten ook voor
archivarissen onvermoede verten opdoemen: nieuwe
vormen van interactie kunnen vruchtbaar gecom
bineerd worden met online beschikbaar gestelde
primaire bronnen. In Nederland worden eerste stap
pen ondernomen om virtuele onderzoeksruimtes2 en
digitale historische werkplaatsen3 in te richten.
O
Ti .-•] -1 vf - - <4
Polar Bear Expedition Digital Collections
The "American Intervention in Northern Russia, 1918-1919," nicknamed the
"Polar Bear Expedition," was a U.S. military intervention in northern Russia at
the end of World War I. Since many of these soldiers originated from
Michigan, the Bentley Historical Library at the University of Michigan, an
archive documenting Michigan history, has collected matenals related to this
event since the 1960s. The Bentley has amassed one of the largest groups
of materials on this topic, consisting of over sixty individual collections of
primary source material as well as numerous published matenals.
advanced search
1 individual names
geographic locations
military units
organizations
1 media types
subjects
In 2004, the Bentley proposed a project to digitize all of the Polar Bear
matenals in order to increase access as well as protect and secure the
fragile originals. In 200S, faculty and students from the University of Michigan School of Information began a research
projecl investigating next generation finding aids. The Polar Bear Expedition Digital Collections are the first example of
rethinking traditional archival finding aids to provide better access to primary sources on the web. We are
experimenting with different ideas for displaying archival content as well as implementing added functions so that
researchers can interact with online collections using collaborative tools. read more.
3
remember mel Login 1
Forgot your
password?
Create a new account
n expedition into tl
read a brief history of the Polar Bear Expedition
search for items about a person, place or Army unit
browse lists of photographs, maps or diaries from the Collections
browse an alphabetical list of collections, most of which bear an
individual's name
browse a Bst of all known participants of the Polar Bear Expeditioi
look for information related to a specific .geographic location
What's new?
Search by item.
Audio from Salchow Interview available.
Vou can now bookmark individual items
and collections (logged in users only)
rcaf36
laplizard
Olga
banning
t JDP
Miriam
Geoffrey
MStampor
concreteflowers
btwashbum
1 jonudiha
This website is a work in progress and its success depends entirely on its use. We will be making changes regularly—
be sure to see what will be coining soon. We welcome feedback, so please contact us. To find out more about this
site, the group behind it and our goals, check the about this site page.
Maintained by The Archivist
BENTLEY HISTORICAL LIBRARY
IpKjJiy THE UNIVERSITY OF MICHIGAN
1150 Beal Ave.
Ann Arbor, MI
48109-2113
(734) 764-3482
Homepage van de Polar Bear Expedition Digital Collections.
Zoekplaatjes en meer
archievenblad
digitaliseringen informatisering
'0?1
Folksonomy
Focus on Simplicity
Joy of Use
AJAX
iwir^w.iviKj rwnA
Lf'è-^-U I-
Recommendation
Social Software t The Long Tail
Biog* Affiliation
r* W
Video
'Mobility - - - -
cap*»sa.-"» Sw J
Web Standards
Mteroformats
Homepage van het Forum voor Zoekplaatjes van onbekende
Nederlandse stads- en dorpsgezichten. Digicity Den Haag.
De gebruiker vergroot de toegankelijkheid
DimitarVesselinov uit Bulgarije
publiceerde deze tagcloud in Flickr
onder de tag web 2.0.Wikipedia
publiceert hem zonder bronvermel
ding onder het lemma web 2.0.
oktober 2007 archievenblad
