Het project Wederopbouw
Restauratieatelier
'De Tiendschuur'
Op zoek naar een
echte specialist?
UI
i i
PHYTAAT-BEHANDELING
Bij calamiteiten buiten kantooruren:
06 - 538 96 318
BECIS is uw partij voor:
DE REE
DE REE archiefsystemen met het oog op de toekomst
onderdeel van Diamant-Groep Tilburg
Inktvraat is een probleem dat zich veelvuldig in
oude archieven manifesteert.
Het ICN heeft in samenwerking met TNO een methode
ontwikkeld om dit verval van papier door inwerking van
ijzergallusinkt te stoppen.
Archiefstukken die een waterige behandeling kunnen doorstaan,
kunnen hiervoor bij Restauratieatelier 'De Tiendschuur' behandeld
worden. Deze phytaat-behandeling houdt in dat het zuur
in de inkt geneutraliseerd wordt en de metaalionen gebonden,
waardoor inktvraat geen kans meer krijgt.
Voor verdere informatie kunt u het contact met ons opnemen.
Insulindestraat 5, 5013 BA Tilburg
Postbus 4123, 5004 JC Tilburg
Telefoon: 013 - 46 41 777 Fax: 013 - 46 41 771
E-mail: tiendschuur@diamant-groep.nl
Interim personeel:
Interim-management;
Archiefbewerking;
Digitalisering;
Advisering;
Archiefbeheer.
Meer weten?
Op onze website vindt u een overzicht van onze
diensten en producten. Voor een vrijblijvend
gesprek of een offerte kunt u bellen met:
020-4031147.
BECIS, informatiespecialisten van deze tijd.
Entrepotdok 37A-bg 1018 AD Amsterdam
Postbus 36079 1020 MB Amsterdam 020-4031147 WWW.BECIS.NL info@becis.nl
archiefsystemen
9
"Onze jarenlange ervaring in de archiefwereld is tot een waardevolle bron van kennis voor het vak geworden.'
Degelijk en betrokken
Sinds jaar en dag werken DE REE archiefsystemen en
haar klanten op unieke wijze samen.
Door deze samenwerking ontstaan toekomstgerichte
oplossingen, die naadloos aansluiten op de werkwijze
van de archivaris en op zijn dienstverlening aan het
onderzoekend publiek.
Leverancier van MAIS-Flexis, MAIS-Internet www.archieven.nladvies en conversies.
Erik de Ree directeur
Lijnbaanstraat 2 9711 RV Groningen Tel: 050- 311 26001 Fax: 050 - 313 7350 E-mail: ederee@de-ree.nl www.de-ree.nl
archieven en moderne monumenten
Door Ben de Vries
De architectuur en stedenbouw uit de vroeg-
naoorlogse periode is te zien als een belang
rijke ontwikkeling in de Nederlandse archi
tectuurgeschiedenis. Dat deze vernieuwing
niet overal tot aantrekkelijke gebouwen en
wijken heeft geleid, is gezien de complexiteit
van de toenmalige nieuwbouwopgave geen
wonder. Toch verdienen de bestaande, soms
verhulde (steden)bouwkundige kwaliteiten
van de Wederopbouwperiode meer aandacht.
In de Cultuurnota 2001-2004 is
aan de toenmalige Rijksdienst voor de
Monumentenzorg de opdracht gege
ven om onderzoek te doen naar en
beleid te ontwikkelen voor de omgang
met de architectuur en stedenbouw uit
de Wederopbouwperiode (1940-1965).
In deze periode brachten nieuwe werkwij
zen en materialen tal van innovaties. Het
stedenbouwkundig ontwerp kenmerkte
zich door nieuwe verkavelingpatronen,
nieuwe wijkopbouw en een steeds belang
rijkere rol van het verkeer als ordenings
principe.
In 2008 gaat het project Wederopbouw op
in de nieuwe organisatie van de Rijksdienst
voor Archeologie, Cultuurlandschap en
Het bejaardentehuis De Klokkenbelt in Almelo, 2002 (foto
Ton van der Wal).
Monumenten(RACM).HetWederopbouw-
project versterkt de kennis van en de
waardering voor zowel de stads- en
dorpsstructuren als de bebouwing uit de
Wederopbouwperiode. Bovendien bevor
dert het een blijvende integratie van
waardevolle cultuurhistorische elemen
ten en structuren in het veranderende
leefmilieu. Naast kennisontwikkeling en
-verspreiding richt de Rijksdienst zich op
draagvlakverbreding.
Categoriaal onderzoek en databank
De RACM doet al sinds 2001 inventa
riserend onderzoek naar de architectuur en
stedenbouw uit de Wederopbouwperiode.
Dit onderzoek moet leiden tot een landelijk
referentiekader voor de belangrijkste cate
gorieën van Wederopbouwarchitectuur.
Dat gebeurt door middel van zogeheten
categoriale studies. Inmiddels zijn meer
dan vijfentwintig studies gepubliceerd,
waaronder die over naoorlogse woonwij
ken, sportaccommodaties, bruggen, ker
ken en monumentale kunst. Tijdens de
Wederopbouwjaren is er in verhouding
tot voorheen veel meer vastgelegd in
boeken, tijdschriften en archieven. Deze
bronnen zijn vaak zo opgebouwd, dat het
project Wederopbouw er per bouwtype
op overzichtelijke wijze uit kan destille
ren. Veel geraadpleegd zijn en worden de
archieven van gemeenten, het Nederlands
Architectuurinstituut (NAi) en het minis
terie van VROM.
Het project bouwt ook zelf een archief op
in de vorm van een inventarisatie-instru
ment. Het gaat
hierbij om een
databank waarin
de objectgege-
vens van de door
ons onderzochte
gebouwen uit de
periode 1940-1965
digitaal opgesla
gen worden. Door
het ontsluiten van
deze databank via
internet (zie www.
racm.nl) willen we
aan monumenten-
zorgers en andere
geïnteresseerden
in het land laten zien welke gebouwen
we tot nu toe onderzocht hebben. Met
behulp van de formulieren voor wijzigen
of toevoegen kunnen betrokkenen aan
vullende informatie en afbeeldingen toe
sturen of voorstellen doen om bestaande
informatie te wijzigen.
Tentoonstelling als reizend document
Voor veel Nederlanders ligt de peri
ode van de Wederopbouw dichtbij. Dat
bleek maar weer eens toen in september
De Hervormde Paaskerk in Amstelveen anno 2002 (foto
Ton van der Wal).
2003 een reizende tentoonstelling over
de architectuur en stedenbouw uit dat
tijdperk van start ging. Deze tentoon
stelling deed onder de titel Lelijk is geen
argument. Toonbeelden van de Wederopbouw
in Nederland 1940-1965 in de afgelopen
jaren twintig gemeenten en architectuur
centra in Nederland aan, zoals Nijmegen,
Wageningen, Nagele, Maastricht en
Hengelo. Aan de hand van tien thema's
en vijftig illustraties werd een bijzonder
tijdsbeeld van de jaren vijftig en zestig
getoond. De tentoonstelling, samen
gesteld uit historische en actuele foto's,
zoomt in op 'iconen' uit de Wederopbouw,
waaronder de Lijnbaan in Rotterdam,
het ANWB-kantoor in Den Haag, de
Velsertunnel, de Euromast en de Efteling.
In het kader van de samenwerkingsover
eenkomst met onze Hongaarse zuster
organisatie ging de reizende expositie
onlangs naar Boedapest. Daar werd zij
aangevuld met een Hongaars gedeelte uit
dezelfde periode. De opening vond plaats
op 12 april onder de titel Ugly still valua
ble. Tegelijkertijd werd in samenwerking
met de Nederlandse ambassade een sym
posium georganiseerd. De tentoonstelling
was tot 10 mei in de Heritage Gallery van
de Kulturalis Örökségvédelmi Hivatal te
bezichtigen.
Zo neemt de waardering en de aandacht
voor de architectuur en stedenbouw uit de
Wederopbouwperiode zowel bij gemeen
tes als burgers steeds verder toe. Dat is
goed nieuws, want deze architectuur is
verrassender en verfijnder dan menigeen
denkt. Bovendien kan dat leiden tot een
slimmer hergebruik van bestaande struc
turen en bouwwerken.
Ben de Vries is senior communicatieadviseur bij de
RACM. H
september 2007
archievenblad
