van
Paul Post
Adverteerders index
archiefervaring
- -'WfléSs*/ 9~
Gelders Archief
GEMEENTEARCHIVARIS INSPECTEUR (32 uur per week)
kH y
Archievenblad
Adlib Information Systems14
Archief Bewerking Consultancy.10
BECIS10
Van Bilsen Consultancy.16
Bruynzeel Storage Systems BVOmslag 2
DI-Facilities16
DocConsult28
Documentenwacht20
Eurofiles10
Files Facilities14
Groenendijk Microfilm Scanservice20
Provincie Groningen34
KarmacOmslag 3
Konica Minolta8
Archiefburo Lieverstro10
Magista32
MicroFormat Systems BVOmslag 4
Nationaal Archief42
Preservation Technologies28
Restau ratie-Atelier Helmond BV16
Restauratie-Atelier Sterken24
Restauratieatelier De Tiendschuur14
Utrechts Archief46
Archiefburo Voorzee24
In Het Utrechts Archief gaan jong en oud op zoek naar het verleden van stad en
provincie Utrecht. In 18 km archieven, honderdduizenden beelddocumenten en 70.000
publicaties liggen gewone en ongewone gebeurtenissen, personen en plaatsen verborgen,
klaar om ontdekt te worden en een plaats te krijgen in persoonlijke verhalen, weten
schappelijke publicaties, filmreportages, familiestambomen, huizenonderzoeken,
bedrijfsgeschiedenissen, rondleidingen, jubileumboeken, spreekbeurten en werkstukken
voor studie en school.
Een team van ca. 70 professionals brengt alle soorten zoekers zo dicht mogelijk bij de
bron; via de website, in de studiezalen en vanaf eind 2007 ook in het nieuwe
multimediale publiekscentrum in de binnenstad van Utrecht. Om onze bezoekers
ook in de toekomst optimaal toegang te bieden tot het verleden, ziet Het Utrechts
Archief inspectie en acquisitie van archieven als belangrijke opdracht. Het werkt
daarin nauw samen met archiefvormers en overheden, voor wie het zowel een
controlerende als adviserende en stimulerende partner wil zijn.
Met ingang van 1 oktober 2007 zoekt Het Utrechts Archief een
Het Utrechts Archief
Alexander Numankade 199-201
3572 KW Utrecht
T 030 286 66 11
www.hetutrechtsarchief.nl
Kijk voor functieomschrijving, functie-eisen en arbeidsvoorwaarden:
www.hetutrechtsarchief.nl
Inlichtingen:
Voor nadere informatie over deze functie kunt u contact opnemen met de directeur,
Saskia van Dockum, of de wnd. archivaris Kaj van Vliet, telefoonnummer 030-2866611.
Sollicitatie:
Uw sollicitatie kunt u vóór 7 juni a.s. richten aan de directeur van Het Utrechts Archief,
mw. drs. S.G.van Dockum, Alexander Numankade 199-201, 3572 KW Utrecht,
of per e-mail: secretariaat@hetutrechtsarchief.nl.
Gesprekken vinden plaats op 18 of 19 juni.
Voor inlichtingen over tarieven en
plaatsing van zowel product- als
personeelsadvertenties kunt u
contact opnemen met:
Sales Services
Contact persoon Gerrit Kulsdom
Postbus 2317, 1620 EH Hoorn
Tel. 0229-211 211
Fax 0229 - 270 404
E-mail: snsdtp@planet.nl
sns@wxs.nl
Het volgende nummer van het
verschijnt in de tweede week
van juni 2007.
eiwca
msmKÊtem
it adveitcjia(f attd puólccitif
De r
crchieervarir
Net nieuw in Alkmaar, en dan ver
tellen over een opmerkelijke archief
ervaring. In de rijke collectie van het
Regionaal Archief Alkmaar hoeft dat geen
probleem te zijn. Naast de Alkmaarse
archieven bevinden zich hier de archie
ven van vijftien andere gemeenten, van
Castricum tot Den Helder, van Bergen tot
Graft-De Rijp. Genoeg om uit te kiezen
dus! Maar dat is geen geringe opgave.
Je hebt nog geen eigen verhaal bij al die
archiefstukken die netjes op een rij geor
dend staan.
Je zou kunnen kiezen voor het oud
ste stuk van de collectie: een vidimus
uit 1325 van het uit 1254 daterende
Alkmaarse stadsrecht. Ook voor de hand
liggend is een belangrijke, recente aan
winst: de archieven van de gemeente
rijke rol hebben gespeeld in het beleg
van Alkmaar in 1572. Alkmaar werd in
dat jaar belegerd door de Spanjaarden,
die de opstandige Noord-Hollanders een
lesje wilden leren. De stad had korte tijd
daarvoor, na lange discussies, de kant
van Willem van Oranje gekozen in diens
opstand tegen de Spaanse vorst Filips II.
Deze was daar niet blij mee en wilde voor
eens en altijd een einde maken aan dat
gedoe in dat lastige Holland. Hij zond
een grote troepenmacht en de ene na
de andere opstandige stad werd onder
worpen. Nadat ook Haarlem had moe
ten capituleren, trokken de troepen naar
Alkmaar. De inwoners waren zich al aan
het voorbereiden en aan de zuidelijke
kant van de stad waren nieuwe vesting
werken gebouwd. De Spanjaarden had
den dat ook door en groeven zich in aan
y/
„c<,'üV»W- Ctt>
•rj\ Oi-f£ -P
r o~-i o-
jr- .rV>"-vT-<£
&0tvCfy/c~Py\0*
't/J-
^4», <yb- 110 At
rph -p i*>£- Py (PP
J-DiVFdV G
-frbv
M*ll EO-
y Mr??
j Vjr -Tj 'o-, fyc -
De voor- en achterzijde van een van de Alkmaarse pols-
stokbriefjes uit I572 (foto Regionaal Archief Alkmaar).
Den Helder. Op korte termijn gaan we
een groot deel van de Helderse genealogi
sche bronnen digitaliseren en via internet
beschikbaar stellen. Iets met molens zou
ook een goede keus zijn. Het is immers
het Jaar van de Molen en de oudste wind
watermolen van Nederland werd in 1407
gebouwd bij Alkmaar.
En dan stuit je op een archiefstuk dat
zelf een verhaal vertelt. Een stuk waar
bij je denkt: "Het lijkt wel een jongens
boek!" In het archief van de gemeente
Alkmaar bevinden zich namelijk enkele
'polsstokbriefjes'. Briefjes die een belang
de noordkant van Alkmaar, met als doel
de stad door het afsnijden van de aan- en
afvoerwegen tot overgave te dwingen.
De Alkmaarse bestuurders zonnen op
een list. Ze wisten dat als het beleg maar
lang genoeg duurde, ze zich wel moesten
overgeven wegens gebrek aan voedsel.
Het idee kwam toen op de sluizen open
te zetten en de dijken van de Zuiderzee
door te steken, zodat het water vrij spel
zou krijgen tot Alkmaar. Het gebied
waar de Spanjaarden hun kampen had
den opgeslagen zou onder water lopen,
waardoor de belegering opgegeven zou
moeten worden. Maar hoe moest men de
bondgenoten waarschuwen die zich ver
buiten Alkmaar bevonden? Iemand zou
door de Spaanse linies moeten sluipen
om het verzoek om hulp over te brengen.
De stadstimmerman Van der Mey bood
zich aan. Het verzoek werd op kleine
briefjes geschreven, die werden opge
rold en verstopt in een deels uitgeholde
polsstok. "Dat men toch in alderhaest
den zeedijcken deur steecken willen
daer meede wij ontset sullen worden
van den tyrannen. Beter den dijc-
ken deurgesteecken dan den stadt ende 't
geheele Noorderlant verlooren." Van der
Mey slaagde in zijn opzet, met als gevolg
dat na korte tijd het water rond de stad
stroomde. Het Spaanse leger sloeg op de
vlucht en op 8 oktober 1573 was de strijd
voorbij. Deze zege gaf de Hollanders weer
moed in hun verzet tegen de Spanjaarden.
"Van Alkmaar begint de victorie!" werd
de strijdkreet.
De bewaard gebleven polsstokbriefjes
zijn getuigen van een klein maar belang
rijk stukje Alkmaarse en Nederlandse
geschiedenis. Een scharnierpunt in de
geschiedenis, mede veroorzaakt door het
toen al befaamde Nederlandse waterma
nagement. En het jongensboek? Daar ble
ken er al verschillende van te zijn, zoals
Het beleg van Alkmaar van R Visser (1905)
en Een brief in een polsstok, geschreven
door André Nuyens (2000), boeken voor
jongens van 10 tot 14 jaar. Misschien
moet ik ze maar eens lezen.
Paul Post is directeur van het Regionaal Archief
Alkmaar.
juni 2007
archievenblad