i
provincie
groningen
Inspecteur digitale archieven
ER GAAT IMIETS BOVEN GRONINGEN
www.provinciegroningen.nl
column
Het doen van historisch onderzoek is een
bezigheid die in de belangstelling staat.
Men zoekt naar aansluiting op het verle
den, soms op het heden, soms op de toe
komstplannen. In een snel veranderende
wereld heeft het zoeken naar het oude,
vaak ook vertrouwde beeld iets rustge
vends: dat verandert in elk geval niet
ieder jaar. Nog nooit in de geschiedenis
waren zoveel historische feiten zo mak
kelijk bereikbaar voor een breed publiek.
Nooit eerder ook was het potentieel aan
mensen met tijd en middelen om zich
met die feiten bezig te houden zo groot.
Het archiefwezen heeft dat onderkend en
is grootschalig ingestoken op vooral digi
tale ontsluiting van historische informa
tie. Het is een succesfor
mule en de soms expo
nentieel stijgende aan
tallen gebruikers tonen
dat duidelijk aan.
Veelal proberen archi
varissen bij het aanbie
den van hun archieven
aan te sluiten op de tra
ditionele benadering.
Informatie hoort bin
nen een bepaalde con
text en die moet voorop
staan. Al vanuit de
negentiende eeuw heb
ben vooraanstaande
vakgenoten dit probe
ren over te brengen op
collega's en archiefon
derzoekers. Het zoeken
via de traditionele inventaris, want daar
gaat het dan over, bleek echter voor het
grote publiek vaak een niet te nemen
drempel. Vandaar ook dat trefwoorden
lijsten werden toegevoegd aan die inven
tarissen. De meeste gedrukte inventaris
sen uit de laatste vijftig jaar hebben een
register, dat toegang biedt tot de opgeno
men beschrijvingen. Ook vóórdat van
een 'moderne' inventaris sprake was,
deed men dat al. De Inventaris van het
Deventer-Archief (\870) kent een 92 pagi
na's tellend alfabetisch register, dat nog
steeds handig is bij het zoeken naar
informatie over de Hanzestad.
Digitaal is al dit indiceren niet meer
nodig, omdat vrijwel altijd door de gehe
le tekst op woordbeeld kan worden
gezocht. Spellingsvarianten worden
opgelost met zogenoemde wildcards of
met fuzzy search. Bovendien kunnen
archivarissen zich helemaal uitleven
door allerlei aanvullende informatie te
koppelen aan de losse beschrijvingen in
de inventaris. Zelfs rechtstreekse koppe
lingen met informatie buiten het
beschreven archiefbestand zijn mogelijk.
Het zoeken op trefwoorden is digitaal tot
standaard verheven. Zo is 'googlen' al tot
de Dikke Van Dale doorgedrongen. Het
manco van de vele oplossingen wordt
vaak voor lief genomen of kan door zoe
ken binnen de resultaten worden ver
kleind. Sommige informatie op het inter
net is echter niet te vinden met Google:
alle databases, die via scripts worden
doorzocht, vallen buiten de boot.
Bovendien is de contextuele informatie
via deze algemene zoekingang minimaal,
tenzij je op een echte archievensite
terecht komt. Type bijvoorbeeld maar
eens "Staten van turf en kaarsen" in.
De grootste Nederlandse archiefzoekma
chine (www.archieven.nl), helaas niet
inhoudelijk via Google te benaderen,
zoekt ook op trefwoorden. Zoals te ver
wachten bij een speciaal voor archieven
ontworpen zoekingang, wordt de con
text goed weergegeven. Ook oudere orde-
ningskenmerken zou je er terug kunnen
vinden, maar helaas zijn die nog vaak
niet beschreven. Annotaties kunnen dan
niet worden omgezet in zoekvragen. Wie
weet bijvoorbeeld dat inventarisnummer
726 van Stukken afkomstig van ambtenaren
en particulieren nu in het archief Huis
Mensinge te Roden onder nummer 1754
is te vinden? Ook dat hoort bij de
beschrijving van archiefbescheiden.
Dat er binnen een bepaalde context veel
meer informatie te vinden kan zijn, zon
der dat het gezochte trefwoord daarin
voorkomt, komt vrijwel
niet ter sprake. Een inven
taristerm als 'notulen
boek' of 'correspondentie'
heeft geen zin als er op
woordbeeld wordt ge
zocht. Ofwel de inventa
ris moet worden aange
past, ofwel de onderzoe
ker moet beter worden
begeleid. Bij digitale, ano
nieme raadpleging is de
begeleiding sowieso veel
diffuser dan bij het tradi
tionele archiefbezoek.
Het archiefwezen staat
voor de uitdaging om met
behoud van de eigen
identiteit een weg te vin
den in de wereld van de
googlelaars. Hierbij kan EAD wellicht een
goede hulp zijn. Open standaarden kun
nen de prijs van de digitale ontsluiting
drukken, zodat er misschien minder nei
ging zal zijn om informatie in databases
te verbergen. Alleen dan kunnen de spo
ren van het verleden door alle spoorzoe
kers in de vrije digitale wereld worden
gevonden.
dick@bunskoeke.nl
Wonen, werkgelegenheid, cultuur,
milieu, weizijn, bereikbaarheid van
stad en ommeland - de provincie
Groningen is actief betrokken bij
alle belangrijke ontwikkelingen in
de regio.
Plannen maken voor de provincie
is een uitdaging. Inwoners van de
provincie worden geïnformeerd en
betrokken, bij het beleid.
Samenwerking binnen en buiten
de grenzen, met rijk, gemeenten,
instanties en organisaties bepaalt
het dynamisch netwerk waarvan
de provincie deel uitmaakt.
Zo'n overheid vraagt om flexibele
communicatief ingestelde deskun
digen op uiteeniopende terreinen.
Medewerkers die in staat zijn om
problemen van verschillende
kanten te bekijken en de moed
hebben om beslissingen te nemen
en tot actie over te gaan.
Voor dit type mensen biedt de
provincie Groningen uitdagende
projecten, uitstekende (secundaire):
arbeidsvoorwaarden en volop
mogelijkheden om zich verder té
ontplooien.
Het provinciehuis in het hartje van
de stad Groningen is in alle opzich-i
ten een aantrekkelijke werkplek.
w
www.noorderlink.nl
Acquisitie naar aanleiding van deze
advertentie wordt niet op prijs gesteld.
Overheidsinstanties worden geacht hun zaken goed te archiveren. Sinds het begin
van het digitale tijdperk zijn de mogelijkheden voor het archiveren voortdurend in
beweging, hetgeen ook nieuwe risico's met zich meebrengt.
De archiefinspecteur die we zoeken ziet toe op een adequate invulling van de
archieftaak. Je voert inspecties uit bij provincies, gemeenten, waterschappen
en regiopolitie in de drie noordelijke provincies. Daarnaast lever je een bijdrage
aan het provinciaal inspectiebeleid, in het bijzonder op het terrein van digitale
archieven. De standplaats is Groningen.
Wij denken aan:
Een ICT-deskundige op minimaal HBO-werk en denkniveau. Je hebt een goed inzicht in
de ICT-toepassingen bij overheidsinstellingen en bij historisch onderzoek. Je bent bereid
relevante archiefopleidingen te volgen. Je beschikt over de integriteit en de communicatieve en
analytische vaardigheden die bij de toezichtfunctie horen. Rijbewijs B is praktisch een must.
Het gaat om een functie van 36 uur per week. Het salaris bedraagt maximaal 3.489,06
(functieschaal 10) bruto per maand. Dat is exclusief vakantietoeslag, eindejaarsuitkering
en levensloopbijdrage.
Belangstelling?
Voor meer informatie over de functie kun je contact opnemen met archiefinspecteur Drenthe,
Dick Bunskoeke, tel. (0592) 365 237, of met archiefinspecteur Fryslan, Jetze Dijkstra,
tel. (058) 292 57 93. Voor informatie over de procedure kun je contact op nemen met
Jannet Sikkema, P&O-adviseur, tel. (050) 316 41 84.
Je sollicitatie met CV kun je, onder vermelding van het vacaturenummer ABJ-701 (op brief en
envelop) vóór 26 mei 2007 richten aan: Provincie Groningen, afdeling Personeel Organisatie,
Postbus 610, 9700 AP Groningen.
Kijk voor een uitgebreid functieprofiel en algemene informatie op www.provinciegroningen.nl
Spoorzoeken
Door Dick Bunskoeke
Tekening: Peter Vlot.
mei 2007
archievenblad
