@UBidigit Group
J&mpoint
Dl -facilities
wmms
Tijdelijke ondersteuning nodig om
uw (digitale) informatiehuishouding
procesgericht op orde te brengen?
D I-facilities is gespecialiseerd in:
wegwerken van archiefachterstanden
(her-)inrichting van archieven
tijdelijke ondersteuning bij de
uitvoering van reguliere DIV -taken
Documentair Informatiemanagement
Arthur van Schendelplein 15
2624 CM DELFT
Telefoon 06-53524853
E-mail info@DI-facilities.nl
www. Dl-facilities.nl
tie Atelier Helmond
Restauratie, en conservering van papier,
leer en perkament
Ondersteuning bij calamiteiten
Nieuw
24 uur bereikbaar op: +31 (0)6 - 536 50 007
Tijdens kantooruren: +31 (0)492 - 55 39 90
Uw waardevolle documenten gaan
bij ons door vakkundige handen.
archieven en collecties
Vervolg van pagina 13
De gemeente Kampen gaf haar, voor zover
bekend, slechts driemaal in 29 jaar de
opdracht een bepaalde zaak uit te zoeken.
De eerste opdracht kwam in 1929 om op
korte termijn de datum te achterhalen
wanneer Kampen stadsrechten had gekre
gen. Binnen twee dagen had het college
antwoord. Welckers gefundeerde conclusie
was dat Kampen naar alle waarschijnlijk
heid tussen 1222-1230, in ieder geval niet
later dan 1248, deze rechten ontving.22
De verklaring omvatte één pagina. Het vol
gende rapport voor de gemeente was een
brochure van 37 bladzijden. Clara Welcker
moest de geschiedenis uitzoeken van Hille
Reet of Hille Rijtsvergadering. Deze verga
dering (huisje voor arme oude vrouwen)
werd tussen 1390-1418 gesticht door Hille
Reet, de vrouw van Jacob Reet.23 Twee jaar
later, in 1936, onderzocht de archivaris in
opdracht van het college de 'Geschiedenis
der woningen aan de singel van het bur
gerlijk Armbestuur'. Dit rapport telt zes
bladzijden.24 Publiceren was mogelijk,
omdat zij nauwelijks tijd hoefde te beste
den aan het ontvangen en begeleiden van
bezoekers van het archief. Daar leende zich
de beschikbare ruimte overigens ook niet
voor. Bijvoorbeeld in het jaar 1931 bezoch
ten twaalf personen het archief. Vijf bezoe
kers kwamen uit Kampen en zeven woon
den buiten de stad. Zo vorste bijvoorbeeld
J. Haverkamp de geschiedenis van het
Kampereiland na en bestudeerde H.J.
Moerman de geschiedenis van Kampen.
Uit Zutphen kwam jonkvrouwe C. Enge
len die alles van de keuren over de zilver
smeden wilde weten; J.D. Bruggink uit
Goes wilde iets weten voor zijn proef
schrift en mevrouw G.J. Wolff uit Kaapstad
deed onderzoek naar haar familiegeschie
denis.25 Andere jaren was het bezoekers
aantal ongeveer hetzelfde.
Elk jaar bracht Welcker aan B&W ver
slag uit in hoeverre zij was gevorderd met
de inventarisatie van bepaalde archieven.
Als historicus kan ik niet inschatten of
Welcker veel werk verzette en of dat
belangrijk werk was. Jaarverslagen op dit
punt zeggen niet zoveel voor een leek,
vandaar dat ik moet afgaan op de beoorde
ling van de archivarissen die na haar kwa
men te weten: J. Don, Dons medewerker
drs. W.A. Fasel en drs. D. van der Vlis.
Johannes Don werkte bijna twintig jaar
onder Clara Welcker. Bij haar overlijden
noemde hij haar "een rijk begaafde vrouw
met een oorspronkelijke geest".26 Ook
jaren later geeft hij haar in de inleiding
van zijn naslagwerk over de Kamper
archieven nog veel eer. Don zegt in dit
werk over Welcker: "Haar gedegen kennis
van de Kamper geslachten maakte haar tot
een vraagbaak voor velen en deed haar een
aantal publicaties het licht zien, welke nog
steeds getuigen van haar ijver." Don voegt
daaraan toe: "Tijdens haar ambtsperiode
bleef de toestand van het archief dezelf
de."27 Dat laatste was kennelijk een under
statement, daar hij tien jaar later opmerkt
Haar gedegen kennis van de Kamper
geslachten maakte haar tot een vraag
baak voor velen en deed haar een
aantal publicaties het licht zien, welke
nog steeds getuigen van haar ijver.
in een later deel van zijn naslagwerk bezig
te zijn geweest met het redden van
archiefbestanddelen uit de papierchaos,
verspreid aanwezig op stadhuis en kerkzol-
ders en andere ver te zoeken bergplaat
sen."28
Anton Fasel, van 1955-1963 de adjunct
van Don, en Dirk van der Vlis, de opvolger
van Don, prezen de verdiensten van
Welcker, maar constateerden dat ze naast
het wetenschappelijke werk, behalve het
indiceren van de D.T.B.-registers, niet of
nauwelijks aan het echte archiefwerk was
toegekomen.29 Wel wist Clara Welcker vol
gens Van der Vlis aanzien aan de archief-
dienstdienst te geven ondanks de slechte
huisvesting en de geringe personeelsbezet
ting en loodste zij haar dienst door crisis
en bezuiniging.
Daarnaast prijst Van der Vlis Welckers
drang tot publiceren van vooral stukken
waarin zij haar voorliefde voor genealogie
kwijt kon. Een voorliefde die bij haar mag
num opus Hendrick Avercamp 1585-1634 en
Barent Avercamp 1612-1679, 'Schilders tot
Campen' (Zwolle 1933) ten volle aan bod
kwam.30 Zij schreef het boek in opdracht
van de Vereeniging tot beoefening van
Overijsselsch Regt en Geschiedenis
(VORG) ter viering van het 75-jarig
bestaan van deze vereniging. De opdracht
werd gegeven door het bestuur, waarvan
Clara Welcker als enige vrouw jarenlang
deel uitmaakte en waar ze in de periode tot
1942 regelmatig publiceerde in het vereni
gingsblad.31 Welcker ging op reis om alle
schilderijen van de Avercamps die in
Europa hingen zelf te bezichtigen. Zij reis
de op kosten van de vereniging voor dit
doel naar Londen, Berlijn, Dresden,
Leipzig, Windsor en Antwerpen.32
In 1934 hield Clara Welcker verschillende
lezingen over de Avercamps. Wat tot
gevolg had dat Hendrick Averkamp op
nieuw door Kampen werd ontdekt. Als ver
late blijk van waardering werd er een
gedenksteen voor hem in de Bovenkerk
onthuld. De steen droeg de tekst:
"Hendrick Averkamp. De stomme van
Campen. Beroemd Schilder 1585 -A- 1634.
15 Mei in deze kerk begraven." Tijdens de
plechtigheid, die onder anderen werd bij
gewoond door burgemeester L.K. Okma,
stadsbouwmeester Rijers en archivaris
Welcker, sprak de laatste: met herin
nering aan de dankbaarheid, welke de
moeder zal hebben vervuld, toen de
Kamper magistraat een jaargeld schonk
voor den 'stommen en miserabelen zoon',
en zich voorstellende haar dankbaarheid,
wanneer die moeder nu in dezen kring zou
kunnen verschijnen."33 In deze rede liet
Clara Welcker haar gevoelige kant zien.
Het zal haar voldoening hebben gegeven
haar boek met deze hommage in steen
voor Hendrick Avercamp als het ware af te
ronden.
Clara Welcker heeft veel afgereisd in
haar leven. Daarvan getuigen de stukken
in het Walkatearchief. Dat was ongebrui
kelijk voor die tijd en zeker niet gangbaar
voor een vrouw. Ook correspondeerde zij
met de meest uiteenlopende personen.
Clara Welcker reisde graag om wat van de
wereld te zien en om van de cultuur in
andere landen genieten. Naast de contac
ten die uit haar reizen voortvloeiden had
Welcker ook veel schriftelijke contacten op
nationaal en internationaal gebied. Zij cor
respondeerde veel, zowel ten behoeve van
haar werk als archivaris van Kampen als
Lees verder op pagina 17
utilize your knowledge
Digitalisering backlogscanning
Automatische factuurherkenning en -verwerking
Alle gewenste formaten en documentsoorten
Zwart/wit of (sterk gecomprimeerde) kleurenscans
Scanning op locatie of extern
Scanning on Demand (SoD) i.c.m. archiefopslag
Beheer van uw digitale archief via ons ASP-model
tel: 045-5640054
info@scanpointnl.nl
fax: 045-5331995
www.scanpointnl.nl
van bilsen consultancy
Archiefbewerking
Advisering
Interim- project management
Detachering
Opleiding
Applicatiebeheer
Implementatie DMS RMS
Van Bilsen Consultancy en Scanpoint Nederland zijn onderdeel van de
Samen sterk in Document Management!
tel: 045-5691584
info@vanbilsenconsultancy.nl
fax: 045-5331995
www.vanbilsenconsultancy.nl
Ganzepooló - 6443 WZ Brunssum
Boeken en losse stukken
Charters en zegels
Prenten, tekeningen, kaarten en affiches
Brand- en waterschade
Schimmelbestrijding incl. verhuizingen
Uw rechtstreekse partner voor gammadoorstraling
Consultancy betreffende beheer van archieven
Verzorgen van digitalisering en verfilming
Inktvraatbehandeling
Panovenweg 40,5708 HR Helmond (NL)
Tel.+31 (0)492 - 55 39 90
Fax +31 (0)492 - 55 24 42
E-mail: infoSrestauratie-atelierhelmond.nl
internet: www.restauratie-atelierhelmond.nl
Beoordeling
Voorliefde voor Avercamp
Reislust
april 2007
archievenblad
